Enver Sedat

Muhammed Enver Sedat (25 Aralık 1918 – 6 Ekim 1981), Mısırlı asker, siyasetçi ve Mısır'ın üçüncü Cumhurbaşkanı.

Muhammed Enver el Sedat محمد أنورالسادات
Mısır Cumhurbaşkanı
Görev süresi 15 Ekim 1970 - 6 Ekim 1981
Başbakan	Mahmud Fevzi Aziz Sıdkı Kendisi Abdülaziz Muhammed Hegazi Memduh Salim Mustafa Halil Kendisi
Yerine geldiği	Cemal Abdünnasır
Yerine gelen	Sufi Ebu Talib (geçici) Hüsnü Mübarek
Mısır Başbakanı
Görev süresi 15 Mayıs 1980 - 6 Ekim 1981
Cumhurbaşkanı	Kendisi
Yerine geldiği	Mustafa Halil
Yerine gelen	Hüsnü Mübarek
Görev süresi 26 Mart 1973 - 25 Eylül 1974
Cumhurbaşkanı	Kendisi
Yerine geldiği	Aziz Sıdkı
Yerine gelen	Abdülaziz Muhammed Hegazi
Birleşik Arap Cumhuriyeti Devlet Başkanı
Görev süresi 15 Ekim 1970 - 2 Eylül 1971
Yerine geldiği	Cemal Abdünnasır
Yerine gelen	Makam kaldırıldı
Mısır Cumhurbaşkanı Yardımcısı
Görev süresi 19 Aralık 1969 - 14 Ekim 1970
Cumhurbaşkanı	Cemal Abdünnasır
Yerine geldiği	Hüseyin Safi
Yerine gelen	Ali Sabri
Görev süresi 17 Şubat 1964 - Mart 1964
Cumhurbaşkanı	Cemal Abdünnasır
Yerine geldiği	Hüseyin el-Şafi
Yerine gelen	Zekeriya Muhiddin
Kişisel bilgiler
Doğum	Muhammed Enver Sedat 25 Aralık 1918 Mit Abu al-Kum, Mısır
Ölüm	6 Ekim 1981 (62 yaşında) Kahire, Mısır
Partisi	Arap Sosyalist Birliği Ulusal Demokrat Parti
Bitirdiği okul	İskenderiye Üniversitesi
Mesleği	Asker, Siyasetçi
Dini	İslam
İmzası
Askerî hizmeti
Bağlılığı	Mısır
Branşı	Mısır Ordusu
Hizmet yılları	1938–1952
Rütbesi	Albay

Mısır Kralı Faruk'a karşı 23 Temmuz 1952'de yapılan darbeye katılarak siyaset alanında kendini tanıtan, 1960-1969 yılları arasında meclis başkanlığı yaptıktan sonra 5 Kasım 1970'te başkan Cemal Abdünnasır'ın ölümü üzerine onun yerine geçen cumhurbaşkanı.

Hayatı

Eğitim ve askerlik hayatı

Darbeden sonra Albay Enver Sedat (1953)

25 Aralık 1918 tarihinde Mısır'ın Manûfiye eyaletine bağlı Mit Ebul Kûm köyünde, 13 kardeşten biri olarak fakir bir Nübyeli ailesinde dünyaya geldi. Kardeşlerinden Atıf Sedat daha sonra bir pilot oldu ve 1973 Yom Kippur Savaşı sırasında öldü. Babası Enver Muhammed El Sedat, Yukarı Mısırlıydı ve annesi Sit El Berain ise baba tarafından Sudanlıydı. Annesi "yeterince Mısırlı" görünmediği iddiasıyla bazıları onu "Nasır'ın kara kedisi" olarak tanımladı.

1938 yılında Kahire'deki Kraliyet Askerî Akademisi'nden mezun oldu ve Sinyal Kolordusu'na atandı. Orduya asteğmen olarak girdi ve Sudan'a gönderildi (Mısır ve Sudan o tarihte bir ülke idi). Orada, Cemal Abdünnasır ile bir araya geldi ve diğer birkaç genç subayla birlikte, Mısır ve Sudan'ı İngiliz egemenliğinden ve kraliyet çürümesinden kurtarmak için gizli Hür Subaylar örgütünü kurdular. II. Dünya Savaşı sırasında işgalci İngiliz kuvvetleri atmak amacıyla Mihver Devletleri'nden yardım alma çabası gösterdiği gerekçesiyle dolayı İngilizler tarafından hapse atıldı. Müslüman Kardeşler, Faşist Genç Mısır, saray yanlısı Mısır Demir Muhafızları ve Hür Subaylar adlı gizli askeri grup da dahil olmak üzere birçok siyasi harekette aktif olarak yer aldı.

Mensubu olduğu Hür Subaylar ile birlikte 23 Temmuz 1952 tarihinde Kral Faruk'u deviren askerî darbeye katıldı. Radyo ağları üzerinden Mısır halkına devrimi haberi vermekle görevlendirildi.

Siyasi hayatı

Mısır liderleri. Soldan sağa: Cemal Abdünnasır, Enver Sedat, Ali Sabri ve Hüseyin el-Şefi (İskenderiye, 1968)

Darbeden sonra, kısa bir süre Muhammed Necib'in cumhurbaşkanlığının ardından başa geçen Cemal Abdünnasır'ın yardımcısı oldu.

Cemal Abdünnasır'ın cumhurbaşkanlığı döneminde 1954 yılında Devlet Bakanı olarak atandı. Yeni kurulan El-Cumhuriyye gazetesinin editörlüğüne de atandı. 1959'da Arap Ulusal Birliği Sekreterliği görevine başladı. 1960-1969 yılları arasında Mısır Meclis Başkanlığı görevini yürüttü. 1964 yılında Cumhurbaşkanlığı Konseyi üyesi olarak atandı. Aralık 1969'da tekrar cumhurbaşkanı yardımcılığı görevine getirildi.

Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır 1970 yılında ölünce Mısır Cumhurbaşkanı oldu.

1973 yılında meydana gelen Yom Kippur Savaşı'ndan sonra 1975 yılında Sovyetler Birliği ile ilişkileri kesti. İsrail'le, Kudüs'ü ziyaret ettiği 19 Kasım 1977 tarihinden itibaren iyi ilişkiler geliştirdi. 17 Eylül 1978 tarihinde ABD'nin ara buluculuğunda İsrail'le masaya oturarak, Camp David Sözleşmesini imzaladı. Bu anlaşmayla Mısır İsrail'i tanıdı. İsrail de Altı Gün Savaşı'nda ele geçirdiği Sina Yarımadası Mısır'a geri verdi. Barış çabalarının sonucu olarak, Menahem Begin ile birlikte 1978 yılı Nobel Barış Ödülünü aldı.

Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat ve İsrail Başbakanı Menahem Begin Washington'daki Kongre'de, Jimmy Carter Camp David Sözleşmesinin sonuçlarını açıklarken.

Suikasta uğraması

1981 yılında, Mısır'ın bağımsızlığının kutlandığı tören sırasında silahlı saldırıya uğrayarak öldürüldü. Resmî geçit töreni sırasında askeri konvoy içinde bulunan Halid el-İslâmbûlî tarafından önce el bombaları atılmak suretiyle, Sedat'a, üst düzey komutanlara ve diğer seçkin yöneticilere saldırılmış, daha sonra ise otomatik silahlarla platformun önüne gelinerek platformda bulunanlar taranmıştır. Bu saldırı sırasında Enver Sedat'a 72 kurşun isabet etmiştir. Sedat'ı öldüren yüzbaşı Halid el-İslâmbûlî, 1982 yılında idam edilmiştir. Enver Sedat'ın mezarı Kahire'de, öldürüldüğü tören alanının hemen karşısındaki Meçhul Asker anıtının altındadır.

Ailesi

Enver Sedat'ın eşi Cihan Sedat, hâlen hayattadır ve ABD'nin çeşitli üniversitelerinde ders vermektedir. Enver Sedat'ın, Cihan Sedat ile olan evliliğinden Nuha, Lubna ve Nana isminde üç kızı, Cemal isminde bir oğlu vardır.

Dış bağlantılar

• Resmî internet sitesi

Kaynakça