Sándor Wekerle

Sándor Wekerle (14 Kasım 1848, Mór - 26 Ağustos 1921, Budapeşte), Macar siyasetçi. Hadik, Avrupa'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Macaristan Krallığı'nda 1892-1895, 1906-1910 ve 1917-1918 yılları arasında üç farklı dönemde olmak üzere başbakanlık makamında bulunmuştur. Wekerle ilk geldiği dönemde soylu bir aileden gelmeyen biri olarak başbakanlık makamına gelen ilk kişi olmuştur.

Sándor Wekerle
Macaristan Krallığı Başbakanı
Görev süresi
17 Kasım 1892 - 14 Ocak 1895
Hükümdar Franz Joseph
Yerine geldiği Gyula Szapáry
Yerine gelen Dezső Bánffy
Görev süresi
8 Nisan 1906 - 17 Ocak 1910
Hükümdar Franz Joseph
Yerine geldiği Géza Fejérváry
Yerine gelen Károly Khuen-Héderváry
Görev süresi
20 Ağustos 1917 - 30 Ekim 1918
Hükümdar IV. Károly
Yerine geldiği Móric Esterházy
Yerine gelen János Hadik
Kişisel bilgiler
Doğum 14 Kasım 1848
Mór, Macaristan Krallığı
Ölüm 26 Ağustos 1921 (72 yaşında)
Budapeşte, Macaristan
Evlilik(ler) Gizella Molnár

Alman kökenli bir ailenin çocuğu olarak Mór'da dünyaya gelen Wekerle, Székesfehérvár'da lise öğrenimini tamamladıktan sonra 1867 yılında girdiği Budapeşte Üniversitesi'nde hukuk eğitimini tamamlayarak hukuk doktoru unvanını elde etmiştir.[1] Eğitimini tamamladıktan sonra devlet hizmetine dahil olan Wekerle, deneme süresinin ardından Maliye Bakanlığı bünyesinde görevlendirilmiştir. Bu süreçte akademik kariyerine devam eden Wekerle, üniversitede siyasi ekonomi üzerine eğitimine devam etmiştir.

1886 yılında Maliye Bakanlığı'nda devlet temsilcisi olarak genel sekreter görevinde bulunmuştur. 1887 yılında Nagybánya seçim bölgesinde bulunan Erdel'den Liberal Parti üyesi olarak vekil seçilen Wekerle, Reichstag'a seçilmiştir. 1889 yılında Maliye Bakanlığı görevine getirilen Wekerle, ülkenin ekonomisinin düzeltilmesi yönünde faaliyetlerde bulunmuş, devlet kredilerinin geri dönüşümü konusunda olumlu adımlar atmış ve Macar bütçe tarihinde ilk defa bütçede açık oluşmamasını sağlamıştır.[1]

Maliye Bakanlığı döneminde gösterdiği başarı ile Kasım 1892'de Count Gyula Szapáry ardılı olarak başbakanlık makamına atanan Wekerle, başbakanlıkta etkin bir rol üstlenmiş, katolik ve soyluların muhalefetine rağmen 1894 yılında sivil evlilik yasasını onaylamıştır. Kendisine karşı gösterilen muhalif davranışların sonucunda 14 Ocak 1895'te görevinden istifa etmiştir.

1 Ocak 1897 tarihinde Budapeşte'de yeni kurulan adalet komisyonu başkanlığına getirilen Wekerle, bu tarihten itibaren bir süre siyasetten uzak kalmıştır. Károly Khuen-Héderváry'nin başbakan olarak hükûmetin başında olduğu bir süreçte, kral-imparator uzlaşması sonucunda yeni kurulacak bir hükûmette, hükûmete liderlik yapacak en uygun kişi olarak belirlenen Wekerle, 8 Nisan 1906 tarihi itibarıyla başbakanlık görevini yeniden elde etmiştir. Wekerle bu görevinden her ne kadar 27 Nisan 1909 tarihinde istifa etmiş olsa da, Khuen-Héderváry yönetimindeki hükûmetin 17 Ocak 1910 tarihinde kurulabilmesi sonucu görevini bu tarihe kadar sürdürmek durumunda kalmıştır.

I. Dünya Savaşı'nın devam ettiği bir süreçte, 20 Ağustos 1917 tarihinde üçüncü kez bu makama seçilen Wekerle, Yıldızpatı Devrimi'nin başladığı 28 Ekim 1918 tarihi neticesinde makamında daha fazla kalamayarak 30 Ekim 1918 tarihi itibarıyla görevinden ayrılmıştır.

Wekerle, Macaristan Sovyet Cumhuriyeti döneminin yaşandığı 1919 yılında bir süre rehin olarak esir tutulmuştur.[2]

Kaynakça
  1. "Wekerle Business School". 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2016.
  2. Chisholm, Hugh, ed. (1922). "Wekerle, Alexander". Encyclopædia Britannica (12th ed.). London & New York

Dış bağlantılar
Siyasi görevi
Önce gelen:
Kálmán Tisza		 Macaristan Maliye Bakanı
1889–1895		 Sonra gelen:
László Lukács
Önce gelen:
Gyula Szapáry		 Macaristan Başbakanı
1892–1895		 Sonra gelen:
Dezső Bánffy
Önce gelen:
Géza Fejérváry		 Macaristan Başbakanı
1906–1910		 Sonra gelen:
Károly Khuen-Héderváry
Önce gelen:
Ferenc Hegedűs		 Macaristan Maliye Bakanı
1906–1910		 Sonra gelen:
László Lukács
Önce gelen:
Béla Pap		 Macaristan Savunma Bakanı
Geçici
1906		 Sonra gelen:
Lajos Jekelfalussy
Önce gelen:
Stjepan Kovačević		 Macaristan Hırvat İşleri Bakanı
Geçici
1906		 Sonra gelen:
Gejza Josipović
Önce gelen:
Antal Günther		 Macaristan Adalet Bakanı
1909–1910		 Sonra gelen:
Ferenc Székely
Önce gelen:
Móric Esterházy		 Macaristan Başbakanı
1917-1918		 Sonra gelen:
János Hadik
Önce gelen:
Gusztáv Gratz		 Macaristan Maliye Bakanı
Geçici
1917–1918		 Sonra gelen:
Sándor Popovics
Önce gelen:
Béla Mezőssy		 Macaristan Tarım Bakanı
Geçici
1918		 Sonra gelen:
Béla Serényi
Önce gelen:
János Tóth		 Macaristan İçişleri Bakanı
Geçici
1918		 Sonra gelen:
Tivadar Batthyány
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.