SMS Pommern

SMS Pommern, Deutschland sınıfından bir ön dretnot idi; Kaiserliche Marine'e katılmak üzere 1904 - 1906 yılları arasında inşa edildi. İsmi Prusya'nın Pomeranya bölgesinden gelmektedir, Stettin'in AG Vulcan tersanesinde inşa edildi, 22 Mart 1904 tarihinde kızağa kondu ve 2 Aralık 1905'te denize indirildi. 6 Ağustos 1907 tarihinde donanmaya katıldı. Deutschland sınıfı gemiler hizmete girdiklerinde hız, zırh, büyüklük ve ateş gücü bakımından dreadnought gemilerin ardında kalmıştı.

SMS Pommern
Tarihçe
Alman İmparatorluğu
İsmi:	Pommern
Adının geldiği yer veya kişi:	Pomeranya bölgesi
İnşa eden:	AG Vulcan Stettin
Kızağa konulması:	Nisan 1904
Denize indirme:	2 Aralık 1905
Görevlendirme:	6 Ağustos 1907
Akıbet:	1 Haziran 1916'da, Jutland Muharebesi'nde torpillendi ve battı
Genel karakteristik
Sınıf ve tipi:	Deutschland sınıfı zırhlı savaş gemisi
Deplasman:	14.218 ton (Maksimum)
Uzunluk:	127.6 m
Genişlik:	22.2 m
İtme gücü:	3 şaftlı, üçlü genleşme tipi buhar motoru 16,000 ihp (11.931 kW)
Hız:	18 knot (33 km/sa; 21 mil/s)
Menzil:	10 knot (19 km/s; 12 mil/s) hızla 5.830 deniz mili (10.800 km)
Kişi kapasitesi:	743
Silah donanımı:	2 x 2 - 28 cm SK L/40 topu 14 x 17 cm kazamat topu 22 x 8.8 cm kazamat topu 6 x 45 cm torpido tüpleri
Zırh:	Kemer 230 mm (9 inç) Güverte 76 mm (3 inç) Taret 280 mm (11 inç)

Pommern, donanmaya katıldıktan sonra I. Dünya Savaşı'na 2 yıl kala Açık Deniz Filosu'nun II. Savaş Filosuna atandı. Pommern, 31 Mayıs - 1 Haziran 1916 tarihleri arasındaki Jutland Muharebesi'ne bulundu. Pommern ve kardeş gemileri David Beatty komutasındaki kruvazörler tarafından derhal durduruldu; Pommern HMS Indomitable'nin 30,5 cm'lik toplarının hedefi oldu. Gece muharebesinde gemi bir veya iki defa isabet aldı, HMS Onslaugh destroyerinin torpido saldırısına maruz kaldı, 17.5 cm'lik top bataryasında patlama oldu. Kısa süre içinde Pommern battı ve mürettebatları öldü.

İnşa

Pommern, Stettin'deki AG Vulcan tersanesinde 22 Mart 1904 tarihinde kızağa kondu.[1] Planlandığı gibi 19 Kasım 1905 tarihinde denize indirilecekti, fakat limandaki su seviyesi oldukça düşüktü. Bu sebeple gecikerek 2 Aralık'ta denize indirildi. Temmuz 1907'de Pommern, Kiel'e ana bataryası olan dört adet 28 cm'lik topların takılması üzerine gitti. 6 Ağustos'ta denemeleri başladı; hız denemesinde 18,7 kn (34,6 km/s; 21,5 mph) yapabildiği görüldü, böylece Dünya'daki en hızlı modern pre-dreadnought oldu.[2]

Pommern 127,6 m uzunluğunda idi, genişliği 22,2 m ve su çekimi de 8,21 m idi. Deplasmanı ise maksimum 14.218 ton idi. Gemi üç genleşmeli motorlarla donatıldı, 16.000 beygir gücüne (11.931 kW) ulaşabiliyordu ve en yüksek hızı da 18 kn (33 km/s; 21 mph) idi. Buhar gücü 12 adet Schulz-Thornycroft kazanı tarafından üretiliyordu. Sınıfının en hızlı gemisi olmakla beraber en verimli yakıt kullanan gemi idi. 10 kn (19 km/s; 12 mph) hızla 5.830 deniz mili menzili bulunuyordu.[3]

Geminin birincil silahları ikiz taret kulelerde bulunan dört adet 28 cm'lik SK L/40 toplarından oluşuyordu.[Not 1] Pommern, ikincil silahlarda kazamatlarda bulunan on dört adet 17 cm'lik top ile dayanak noktalarındaki yirmi adet 8,8 cm'lik toplardan oluşuyordu. Bununla beraber gemi su altında altı adet 45 cm'lik torpido tüpü ile donatılmıştı.[4]

Hizmet dönemi

Savaş öncesi

Pommern, kardeş gemileriyle birlikte ikinci savaş bölüğünde görevliydi. 1908 ve 1914 yılları arasında Açık Deniz Filosu'nun geri kalanlarıyla beraber yıllık tatbikat seyir ve manevralarında yer aldı.[2] 1908 yılında Baltık Denizi'nde yapılan tatbikat ve 1909'da Atlantik'te gerçekleştirilen seyir de bunlara dahildir. Pommern, Mayıs 1910'da Danimarka ile Norveç arasındaki Kattegat'da gerçekleştirilen bir tatbikatta görev almıştır. 1910'un sonlarında filo, Baltık Denizi'nde bir başka seyir icra etmiştir. Sonraki iki yıl, 1912'deki seyir Agadir krizinden dolayı yarıda kalsa da benzer çalışmalar yapılmıştır. Bu krizin neticesinde seyir sadece Baltık Denizi'nde yürütülmüştür. Pommern, sonraki yıl Helgoland'daki manevralarda yer almıştır.[5]

I. Dünya Savaşı

Pommern, deniz savaşının ilk iki yılı boyunca Açık Deniz Filosu'nda kalmıştır.[2] Savaşın yayılmasıyla beraber kardeş gemileriyle birlikte, Elbe Nehri'nin ağzına konuşlanarak bölgeyi muhtemel İngiliz saldırılarından korumak amacıyla ikinci savaş bölüğüne atanmışlardır.[6]

24 ve 25 Nisan 1916 tarihlerinde Pommern ve kardeş gemileri; İngiliz kıyılarına saldırı düzenlemekle görevlendirilen birinci gözcü grubun savaş kruvazörlerine destek vermek için Açık Deniz Filosu'nun zırhlı gemilerine katıldılar.[6] Hedefe seyrederken, savaş kruvazörü SMS Seydlitz bir deniz mayınına çarparak hasar gördü. Bunun üzerine Almanya'ya dönmek üzere filodan ayrıldı ve diğer gemiler görevlerine devam etti. Elverişsiz görüş mesafesi nedeniyle savaş kruvazörleri, Yarmouth ve Lowestoft'a bombardıman düzenlediler. İngiliz filosunun müdahalesini önleyen operasyon kısa sürede sonlandırıldı.[7]

Jutland Muharebesi

Savaş öncesi Pommern

Amiral Scheer Kuzey Denizi'ne başka bir akın planladı; ancak Seydlitz gemisinde meydana gelen hasar, operasyonu Mayıs ayının sonuna erteletti.[8] Pommern ikinci savaş bölüğüne bağlı olarak kaldı ve Koramiral Franz Mauve'nin komutasına girdi. Bölük, Alman hattının gerisinde konulanmış durumdaydı.[9] Kuzeye gerçekleştirilen akın esnasında filo komutanı Amiral Reinhard Scheer, en yüksek hızla İngiliz beşinci savaş bölüğünün takip edilmesini emretti. Deutschland sınıfı zırhlı savaş gemileri daha yavaş olduklarından dolayı, kendilerinden daha hızlı zırhlı savaş gemilerine yetişemeyerek kısa sürede geride kaldı.[10]

Savaşın ilk akşamının geç saatlerinde birinci takip grubunun sıkıştırılmış savaş kruvazörleri, İngilizler tarafından takip edildi. Pommern ve "beş dakikalık gemiler" olarak adlandırılan diğer gemiler, İngiliz savaş kruvazörü bölüklerinin arasından buharlar çıkararak yardıma geldi.[11] Pommern, kardeş gemilerinin aksine, karanlıkta bir hedef bulamadı ve atışları etkisiz oldu.[12] İngiliz savaş kruvazörleri, Alman gemilerin üzerine pek çok isabetli atış yaptı. HMS Indomitable'den atılan 12 inçlik (30,5 cm) top Pommern'e isabet etti.[13] Amiral Franz Mauve, İngiliz markajından kurtulabilmek için bir kaçış manevrası emretti ve takip edilememelerini sağladı.[12]

Pommern, 1 Haziran gecesi saat 3:10'da Birleşik Krallık muhribi HMS Onslaught'un ateşlediği ikinci torpidoyla isabet aldı.[2] Bu vuruş, Pommern gemisindeki 17 cm'lik topların patlamasına ve gemide yangın çıkmasına neden oldu.[14] Pommern'in arkasındaki ''SMS Hannover'', geminin enkazından kaçmaya zorlanarak saf dışı bırakıldı.[15] Pommern gemisinin subaylar ve gönüllü askerlerden oluşan 839 mürettebatı, geminin batmasıyla birlikte öldü.[15]

Notlar

1. Alman İmparatorluk Donanması literatüründe "K" harfi Kanone (top) anlamındadır, L/40 ise top namlusunun uzunluğunu belirtir. Bu örnekte, L/40 topun 40 kalibre uzunluğunda olduğunu belirtir, yani top namlusunun uzunluğu topun namlusunun iç çapının 40 katıdır.

Kaynakça

Genel

• İngilizce Vikipedi
• John Campbell, Jutland: An Analysis of the Fighting. Londra: Conway Maritime Press (1998). ISBN 1-55821-759-2.
• Charles London, Jutland 1916: Clash of the Dreadnoughts. Oxford: Osprey Publishing (2000). ISBN 9781855329928.
• Gary Staff, German Battleships: 1914–1918 (1). Oxford: Osprey Books (2010). ISBN 9781846034671.
• V. E. Tarrant, Jutland: The German Perspective. Londra: Cassell Military Paperbacks (1995). ISBN 0-304-35848-7.

Özel

1. Staff, s. 5
2. Staff, s. 12
3. Staff, s. 5-7
4. Staff, s. 6
5. Staff, s. 8
6. Staff, s. 10
7. Tarrant, s. 52-54
8. Tarrant, s. 58
9. Tarrant, s. 286
10. London, s. 73
11. Tarrant, s. 195
12. London, s. 70-71
13. Campbell, s. 254
14. Staff, s. 12-13
15. Staff, s. 13