Sadaka taşı

Sadaka taşı, genellikle cami vb. yerlerde ihtiyaç sahiplerinin alabilmeleri için para vb.nin bırakıldığı özel yer.[1][2]

İmrahor Camii önünde sadaka taşı

Kökeni Selçuklulara kadar uzanan yardım şeklidir. Fakir insanları rencide etmemek için düşünülmüş bir modeldir. Osmanlılar döneminde daha da yaygınlaştırıldığı biliniyor. Yardım yapan ile alan birbirini görmez, tanımaz ve bilmez. Alanın mahcubiyetten, verenin ise riya ve gösterişten uzak durması beklenir. Genellikle Antik porfir sütunlardan dönüştürülmüş, tepesinde para bırakılabilecek oyukları bulunan dikitlerdir. Duvarlarda oyuk şeklinde olanları da vardır. Mimari özellikleri gibi isimleri de bölgelere göre değişiklik gösterir. İhtiyaçgah (Türkmenistan-Aşgabat), Hayrat deliği (Konya), Hacet taşı (Kayseri), Zekat Kuyusu (Hasankeyf-Batman), Sadaka Oyuğu, Fıkara Taşı (Üsküdar) ve ihsan Kapısı gibi isimlerle de bilinirler.[3] Bulgaristan, Bosna-Hersek, Makedonya, Tunus ve Cezayir gibi Osmanlı’nın egemen olduğu farklı coğrafyalarda izleri vardır. İstanbul’da bir zamanlar 160 adet sadaka taşının olduğu kaynaklarda yer alır. Bunların en meşhuru Üsküdar İmrahor Cami önünde bulunan ve Üsküdar Belediyesi tarafından korumaya alınan kırmızı granitten yontulmuş sadaka taşıdır.[4]

Türkiye'deki bazı sadakataşları
ŞehirSemtYer !
İstanbul Doğancılar, Üsküdar İmrahor Camisi yanı
İstanbul Karacaahmet Fethi Ahmetpaşa Camisi yanı
İstanbul Karacaahmet Aşçıbaşı Camisi yanı
İstanbul Fatih Mehmed Ağa Camisi yanı
İstanbul Fatih Kasım Günani Cami karşısı
İstanbul Kocamustafapaşa Sümbül Efendi Camisi avlusu
İstanbul Süleymaniye, Fatih Süleymaniye Camisi avlusu
İstanbul Eminönü Yeni Cami avlusu
İstanbul Eminönü Nuruosmaniye Camisi avlusu
İstanbul Eyüpsultan Caferağa nedresesi avlusu
İstanbul Zeytinburnu Kazlıçeşme yanı
Kayseri Ulu Cami
Ankara Samanpazarı Kesikbaş Türbesi kuzeybatısı
Ankara Altındağ Yeşil Ahi Camisi girişi ve avlusu
Ankara Hacı Bayram Türbesi
Ankara Ayaş ilçesi Ayaş Ulu Cami batı kapısı
Kırklareli Lüleburgaz ilçesi Sokullu Mehmet Paşa Camisi son cemaat yeri
Sivas Kale Camisi kuzey doğusu
Samsun Bafra ilçesi Bafra Büyük Cami avlusu giriş kapısı
Yozgat Çopanoğlu Camisi avlusu kuzeydoğu dış köşesi
Çankırı Çivitçioğlu Medresesi giriş kapısı sağ tarafı
Manisa Salihli ilçesi Salihli Camisi kuzeydoğu dış köşesi
Çorum Çorum Ulu Cami avlusundaki şadırvanın önü

Galeri

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. Sadaka taşı. 19 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. tdk.gov.tr. Erişim Tarihi:17.10.2016
  2. Acun, Hakkı: Taş, TDV İslam Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İst. 2012, c.40, s.143
  3. Sevim, Nidayi. Medeniyetimizde Toplumsal Dayanışma ve Sadaka Taşları, Kitapdostu, İst. 2010, s.83-114
  4. Özemre, Ahmet Yüksel. Üsküdar Ah Üsküdar, Kubbealtı Neşriyat, İst. 2007, s.96
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.