Zeytinburnu

Zeytinburnu, İstanbul ilinin bir ilçesidir. 1 Eylül 1957 tarihinde ilçe olmuştur. Trakya’nın güneydoğusunda, Çatalca yarımadasının, Marmara Denizi'ne bakan yamaçlarının, bu denizle birleştiği yerdedir. Tarihi yarımada ile surlarla ayrılmış, E-5 karayoluna sınır ve havalimanına 15-20 dakikalık mesafededir. Bu sebeple İstanbul’un dışarı açılan önemli bir penceresidir. Doğusunda Fatih, kuzeydoğuda Eyüpsultan, kuzeyinde Bayrampaşa, batısında Güngören, Bakırköy, kuzeybatısında Esenler, güneyinde ise Marmara Denizi'yle çevrilidir.

Başlığın diğer anlamları için Zeytinburnu (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Zeytinburnu
İlçe

Ülke Türkiye
Bölge Marmara
İl İstanbul
İdare
 • Belediye Başkanı Ömer Arısoy (AK Parti)
 • Kaymakam Zekeriya Güney
Yüzölçümü
 • Toplam 11,16 km² (430 mil²)
Rakım 10 m (30 ft)
Nüfus
 (2019[1])
 • Toplam 293,574
 • Yoğunluk 260/km² (680/mil²)
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
Posta kodu
340xx

Tarihi
Surlar, Fatih ve Zeytinburnu'nun sınırlarını oluşturur. Sağ tarafta Zeytinburnu görünmektedir.

Zeytinburnu isminin, Tarihî yarımadanın Marmara kıyılarından doğuya bakınca coğrafi olarak bir burun gibi gözüken ilçe kıyılarından ve bu alandaki zeytinliklere ithafen yapılan "Zeytin Burnu" adlandırmasından geldiği düşünülür. Komşu ilçe Bakırköy'de bulunan Zeytinlik mahallesi, civardaki eski zeytin varlığının bir diğer delilidir.

Doğu Roma İmparatorluğu
İstanbul'u kuşatan Bulgar Çarı I. Simeon'u sur dışında bulunan Balıklı Kilisesi'ni tahrip ederken gösteren bir tasvir

Zeytinburnu konum olarak, İstanbul Surları ve Bakırköy (Hebdoron) arasından yer alır. Sahilinde bulunan "Strongylion" ya da "Kyklobion" kimi kaynaklarda liman[2], kimi kaynaklarda kale/kule[3] olarak geçer ve Zeytinburnu'nda konumlandırılır. Bu bölge yer alan Marmara kıyılarından başlamak üzere, Konstantinopolis'in başlıca giriş kapısı olan Altın Kapı (Yedikule Zindanları) başta olmak üzere Belgradkapı, Silivrikapı, Mevlanakapı ve Topkapı Zeytinburnu'na açılır. Ünlü Roma yollarından Egnatia Yolu ilçenin güneyin geçerek İmparatorluğun başkentini, Trakya ve Makedonya üzerinden Adriyatik Denizi'ne bağlar. Başkentin yaşadığı tüm kara kuşatmaları esasen ilçede topraklarında gerçekleşmiştir.

Türkler öncesi döneme ilişkin en önemli yapı, Balıklı Ayazması yanına yapılan Balıklı Kilisesi(Panagia Pege)'dır. Kilise, İmparator I.Leo tarafından 457-474 yılları arasında yapılmıştır.

Osmanlı İmparatorluğu
Zeytinburnu Belediyesi, Osmanlı askeri hastanesi

Zeytinburnu'na ilk yerleşim İstanbul'un Türklerin eline geçmesini izleyen yıllarda Kazlıçeşme dolaylarına Kudüslü Papazlar diye adlandırılan insan topluluğu yerleşmesiyle başladı. İstanbul, Türklerin eline geçince çok eskiden kentte yerleşmiş olan Rumlar arasında anlaşmazlık çıktı. Bu anlaşmazlık sonucu, “Kudüs'lü Papazlar” bugün Zeytinburnu olarak bilinen deniz kıyısına yerleştiler.

Buraya yerleşen papazların İstanbul içine kalanlara göre daha dindar oldukları, İstanbul içinde eski yerlerinde kalan papazların Hıristiyan dininin kurallarını çiğnemelerine göz yummadıkları için o çağlarda boş olan bu topraklar üzerine yerleştikleri söylentileri günümüze değin ulaşmış bulunuyor. Bir süre sonra, Zeytinburnu ile Kazlıçeşme dolayları Kudüslü Papazların, türlü tarım ürünleri, zeytin ve birçok yemişler yetiştirerek, gönüllerince yaşam sürdürdükleri bir yöre durumuna geldi.

Bakırköy tapu kayıtları incelendiğinde; bugünkü Zeytinburnu ilçesi topraklarının 3/4’ünün “Kudüslü Şerif Çiftliği” adı altında, Kudüslü papazların tapulu yerleri olduğu ortaya çıkmaktadır. Son yıllarda yapılan araştırmalara göre, II. Bayezit çağından önce bu toprakların Türklerin tapulu yerleri olduğu ortaya çıkmıştır. Bu nedenle Zeytinburnu topraklarının tapu kayıtlarında Kudüslü Papazların yeri olarak gözüken bölümlerden birçoğu Vakıflar yönetimine devredilmiştir.

Küdüslü papazların yaşadıkları çağlarda bu yerler güzel bir yöre durumuna geldi. İklimin zeytin bile yetiştirilmesine elverişli olduğu bu çağlarda Zeytinburnu yöresi bir gezinti yeriydi. İstanbul kentinin kıyısında bir eğlenme, dinlenme, gezinme yeri olarak uzun yıllar İstanbul halkının yaşamını etkiledi.

Bakırköy ile Kazlıçeşme arasında “İskender Çelebi” adıyla bilinen bir gezinti yeri bulunuyordu. Çok güzel bir bahçe, bahçenin içinde köşkler, köşklerin önünde denizle kucak kucağa olan yalılar vardı.Burası Osmanlı Hakanlarının (Padişahlarının) gönülerince yaşadıkları bir yerdi. İlçede dericiliğin başlaması Zeytinburnu ilçesi toprakları üzerinde yerleşmeyi etkileyici ikinci olay; Kazlıçeşme’de dericilik sanayisinin kurulmasıdır.

Türkiye’de dericilik sanayisinin 150 yılı aşkın tarihçesi Kazlıçeşme’de başlamıştır denebilir. Kazlıçeşme kentin dışında kalan boş bir yöreydi. Dericilik sanayi, deniz kıyısında, suyu, güneşi kısaca kendisine gerekli tüm olanakları sağlayabileceği bir ortam bulmuştu. Bu ortamda dericilik gelişirken çevreye yerleşenlerin sayısı da her geçen gün biraz daha çoğalıyordu. Özellikle 19. yüzyılda yoğun dericilik faaliyetleri nedeniyle mezbaha anlamına gelen Salhane ismi sahil kesimi için kullanıldı. Bölge "Büyük Salhane" olarak anıldı.[4][5]

Dericilik sanayini, dokuma sanayi izledi. 1927 yılında Bezmen’ler Kazlıçeşme’de dokuma sanayini kurunca çalışan işçiler çevreye yerleşmeye başladılar.

Haritada ilçeye isminin veren burun ile Yenikapı Mevlevihanesi, Balıklı Semti ve Çırpıcı Çayırı belirtilmiştir. Ayrıca, ilçenin deniz kıyısında Yedi-Kuleli Köy isimli bir yerleşim yeri gösterilmiş.

Tarihi Yapılar
  • Kazlıçeşme Fatih Camii, kesin yapım yılı bilinmemekle beraber, İstanbul'daki ilk Türk camisi olduğu idaa edilir.
  • Takkeci İbrahim Ağa Camii
  • Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Mescidi
  • Seyyid Nizam Tekkesi
  • Merkez Efendi Türbesi ve Tekkesi
  • Hacı Mahmud Ağa Tekkesi, sadece temelleri günümüze ulaşabilmiştir.
  • Yenikapı Mevlevihanesi
  • Erikli Baba Tekkesi / Cemevi
  • Balıklı Rum Kilisesi ve Balıklı Ayazması
  • Balıklı Rum Vakfı Hastanesi
  • Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi
  • Zeytinburnu Belediye Başkanlığı Binası, tarihi 1828'e kadar giden bir askeri hastanedir
  • Abdülbaki Paşa Kütüphanesi
  • Merkez Efendi Hamamı
  • Kazlı Çeşme, bir mahalleye de adını veren kaz figürlü çeşmedir.

Bucak oluşu

Zeytinburnu ilçesi toprakları 1953 yılına değin doğusu Fatih ilçesi batısı Bakırköy ilçesi topraklarında kalan bir yöre olarak yönetildi. 1950 yıllarında artık Fatih veya Bakırköy ilçesinden yönetimi yapılamayan bu yörenin yönetimsel bir örgüte kavuşturulması düşünülmeye başlandı. 30 Temmuz 1953 tarihinde Fatih ilçesine bağlı Zeytinburnu Bucağı olarak örgütlendirildi. Batı bölümü yine Bakırköy ilçesine bağlı olarak kaldı.

İlçe oluşu
Belgradkapı

Nüfusu günden güne çoğalan toplumsal, ekonomik, kültürel sorunları her geçen gün bir kat artan bir yöre olarak büyüdü. 1940'lardan 1960 yıllarına değin iç göçün pek çok sorunuyla karşılaştı. 1955 sayımlarında 17.585 olan nüfus, 5 yıl sonra 1960 yılı sayımlarında 5 kat artarak 88.341 oldu. Artık Fatih ilçesinin bir bucağı olarak kalamayacak duruma gelmişti. Bunun üzerine 1 Eylül 1957 tarihinde 7033 sayılı yasa ile Zeytinburnu İlçesi adıyla İstanbul ilinin 14. ilçesi olarak örgütlendirilmeye başlandı.

Günümüzde, Zeytinburnu İlçesi 13 mahalleden oluşup, ilçede köy yerleşimi yoktur. İlçede toplam 58 cadde ile 971 sokak bulunur. İlçenin ana caddesi 58. Bulvar adlı, trafiğe tek yönlü açık caddedir. İlçede caddeler genellikle numara ile adlandırılır. İlçedeki söz edilmesi gereken bir diğer yapı Olivium Outlet Center alışveriş merkezidir.

Ayrıca ilçede askeri lojmanlar ve sahil kesiminde Tank Bakım Fabrikası bulunmaktadır.

Nüfus
Zeytinburnu'nun mahalleleri ve komşu ilçeleri

İstanbul Ticaret Odası desteğiyle Prof. Charles W. M. Hart'ın 1962'de hazırladığı "Zeytinburnu: Gecekondu Bölgesi" adlı eserde yerel halkın %51,8'inin yurt dışı doğumlu olduğu belirtilmektedir. Yurt dışından gelenlerin çoğunluğu Bulgaristan ve Yugoslavya doğumludur, bu ülkeleri Yunanistan ve Romanya doğumlular izler. Türkiye kökenli nüfusta benzer şekilde İstanbul asıllı değildir. Yurt içinden gelip Zeytinburnu'na yerleşenlerin %48,7'si Karadeniz bölgesindendir. Diğer bölgelerden gelenlerde çoktan aza doğru şu şekildedir; Doğu Anadolu, Trakya ve İç Anadolu. Fakat bunlar 1960 yılının verileridir. Günümüzde tabakhaneler kaldırılana kadar ilçede temel sektör dericilik olduğu için yoğun hayvancılık ile uğraşan Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinden, Zeytinburnu'na yoğun göç olmuştur. Bunun yanında yurt dışı göçte durmamıştır. Kazaklar, Uygurlar, Afganistan' kökenli Türkler, Batı Trakya Türkleri ve Bulgaristan Türkleri 1960'lar sonrasında da ilçeye yerleşmeye devam etmişlerdir.

Günümüzde ilçede yaklaşık 15.000 Turkistan kökenli insan vardır. Temel olarak iki dalga halinde gelmişlerdir. Birinci aşama Adnan Menderes'in izniyle 1952-53 yıllarında yerleşenlerdir. İkinci etapta gelenler ise Afganistan'da yaşayan Türk soylu (ağırlıklı olarak Özbek) insanlardır. Bunlarda 1980'lerde ilçeye gelmiştir.

Yıl Toplam
1955[6]17.585
1960[7]88.341
1965[8]102.874
1970[9]117.905
1975[10]123.548
1980[11]124.543
1985[12]147.849
1990[13]165.679
2000[14]247.669
2007[15]288.743
2008[16]288.058
2009[17]290.147
2010[18]292.430
2011[19]293.228
2012[20]292.407
2013[21]292.313
2014[22]287.223
2015[23]289.685
2016[24]287.897

Mahalleler

Zeytinburnu ilçesine bağlı 13 mahalle bulunmaktadır.

Politika

Yerel Seçimler
Zeytinburnu Belediye Başkanları ve Partileri[25]
YılBelediye BaşkanıPartiOy Oranı
1984Muzaffer ÇavuşoğluANAP%44,27
1989Hasan YılmazSHP%28,55
1994Adil EmecanDSP%28,95
1999Murat AydınFP%27,70
2004Murat AydınAK Parti%52,71
2009Murat AydınAK Parti%44,20
2014Murat AydınAK Parti%49,2
2019Ömer ArısoyAK Parti%50,42

Genel seçimler
YılPartiOy Oranı
1983HP%42
1987ANAP%39
1991ANAP%30
1995RP%23
1999DSP%30
2002AK Parti%41
2007AK Parti%46
2011AK Parti%51
Haziran 2015AK Parti%41
Kasım 2015AK Parti%51
2018AK Parti%44

Ekonomi

Tarihsel olarak ilçenin İstanbul'a yakınlığı ve düşük yoğunluktaki iskan varlığı, Zeytinburnu'nu sanayiye dayalı ekonomi için cazip kılmıştır. Osmanlıda temelleri atılan Kazlıçeşme, tabakhaneleri ilçenin ana ekonomik faaliyetini ve ilçe kimliğini oluşturmuştur. Çevresel nedenlerle, 1996 yılında Tuzla Organize Sanayi Bölgesine taşınan tabakhaneler, uzun yıllar ilçede deri konfeksiyon atölyeleri, aksesuvarcılık gibi ilgili yan sektörlerin gelişmesine yardım etmiştir. Günümüzde tabakhaneler olmasa da ilçede hala deri tacirliği, giyim atölyeleri ve aksesuvarcilik iş kolları faaliyet göstermektedir.

Osmanlının ilk fabrikalarında olan 1850'de kurulan Bakırköy-Zeytinburnu sınırına kurulan Bakırköy Pamuklu Dokuma Fabrikası[26], ilçe içinde kurulmasada, işçilerin bir kısmı Zeytinburnu'nda ikamet ettiği için, aynı zaman ilçeninde ekonomik yapısında önemli bir etkendir. Fabrika Cumhuriyet Döneminde Sümerbank'a devredilir. Zeytinburnu Sümer mahallesinin ismide buradan gelir. Mahalle uzun yıllar fabrika işçilerinin iskan mekanı olmuştur. Bir diğer Osmanlı fabrikasıda silah sanayisine hizmet için Zeytinburnu’nda kurulan demir fabrikasıdır[27][28]. İlçe sahilindeki Demirhane Caddesi adını buradan almıştır.

Günümüzde ilçenin kuzeydeki Seyitnizam, Merkezefendi ve Maltepe mahallerinde Demirciler ve Matbacılar Siteleri ile Otosanayi Siteleri bulunmaktadır. İlçenin merkezi sayılan güney kısmı ise artık yoğun iskan nedeniyle, temel faaliyet sanayi yerine ticarettir.

İstanbul'un 7. organik pazarı olan Zeytinburnu Organik Halk Pazarı, 30 Ekim 2010 gününden beri ilçede faaliyettedir[29].

Tabakhanelerin kaldırılmasıyla Kazlıçeşme'de açığa çıkan geniş alan günümüzde İstanbul'un önemli resmi miting alanlarından biridir[30].

Süryani Mezarlığı ve Kilise

İlçenin uzun süre konut olarak iskan edilmeyişi ve Bakırköy, Fatih gibi kalabalık ve daha eski yerleşim yerlerine yakın olması sebebi ile ilçede mezarlıklar geniş yer kaplar. İlçede çeşitli müslüman mezarlıklarının yanında Balıklı Ermeni, Balıklı Rum ve Kadim Süryani mezarlıkları da bulunur. Birçok Rum Patriğin mezarı ilçededir. Onların dışındaki mezarları Zeytinburnu'nda olan bazı ünlü isimler:

Kültür
Zeytinburnu Kültür ve Sanat Merkezi

Zeytinburnu'nda yer alan Merkezefendi Tıp Bitkiler Bahçesi çeşitli tıbbi bitkilerin yetiştirildiği ve bu alanda kursların düzenlediği bir merkezdir. 1999 yılından beri her yıl haziran ayının başında kutlanan geleneksel Merkezefendi Geleneksel Tıp Festivali ilçedeki önemli aktivitelerdedir.

İstanbul'un fethi için gerçekleşen savaşlar büyük oranda ilçe sınırları dahilinde gerçekleşmiştir. İlçede Fatih'in fetih için kurduğu karargahın yeri küçük bir anıtla belirtilmiştir. Anıta itafen semtin adı Dikilitaş'tır. Fetih konusuna ışık tutması için yapılan Panorama 1453 Tarih Müzesi ilçenin kuzeyindeki Topkapı mevkiinde yer alır.

Popüler Kültür

Büyükşehre göç ve sanayileşme olguslarıyla hızla büyüyen Zeytinburnu, işçi ve gecekondu temelı filmler için çekim mekanı olmuştur. 60'larda çekilen ödüllü film Üç Tekerlekli Bisiklet ve Hayat Bazen Tatlıdır filmlerinin bazı sahneleri ilçede çekilmiştir. Yeşilçam dönemi komedi tarzı yapımlarıyla hatırlanan Kemal Sunal'ın Bekçiler Kralı filmi, Zeytinburnu'na atanan bir bekçinin hikâyesini anlatır.[33]. Bunun dışında surları dekor olarak kullanan filmlerde vardır. Türk sinemasının ilk salt işçi temalı filmlerinden sayılan olan Tarık Akan'ın rol aldığı Çark filmi ilçede bulunan deri işçilerinin yaşamını konu alır.

Yemek

Zeytinburnu'na yemek konusunda en önemli mekanı Tarihi Merkezefendisi Köftecisidir. 1962'den beri faaliyettedir. Etin özelliği dananın kaburgası ve kuzunun boşluğundan yapılmasıdır. Günümüzde benzer adlarla aynı bölgede başka köfteciler de vardır ve Vedat Milor'un tabiri ile bölge bir "köfte gettosu"na dönüşmüştür.

Sağlık
Ermeni Hastanesi

İlçede faaliyet gösteren hastaneler şunlardır:

  • Yedikule Göğüs Hastalıkları Hastanesi
  • Zeytinburnu Semiha Şakir Doğum Evi Kadın Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi
  • Özel Balıklı Rum Hastanesi
  • Özel Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi
  • Özel Avrasya Hastanesi
  • Özel Sante Plus Hastanesi
  • Koç Üniversitesi Hastanesi

Eğitim

İlçede 3 adet vakıf üniversitesinin yerleşkesi vardır. Bunlar Yeni Yüzyıl Üniversitesi Dr. Azmi Ofluoğlu Yerleşkesi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Topkapı yerleşkesi ve Koç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Kampüsüdür. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Topkapı yerleşkesi Yenikapı Mevlevihanesidir. 27 Şubat 2014 tarihinde Biruni Üniversitesi Zeytinburnu sınırları içerisinde kurulmuştur.

Spor

Zeytinburnu, İstanbul çapında önemli yeri olan spor tesislerine ev sahipliği yapar. Bunlar birçok uluslararası spor ve kültür organisazyonuna ev sahipliği yapan Abdi İpekçi Arena ve Türkiye'nin önemli hipodromlarından, Bakırköy sınırında yer alan Veliefendi Hipodromudur. İlçedeki Veli Efendi mahallesine ismini vermiştir.

Bunun yanında ilçenin lacivert-beyaz renkleri benimsemiş Zeytinburnuspor isimli bir futbol takımı vardır. Takım, Zeytinburnu Stadyumu'nda yapmaktadır.İlçede 3 tane daha önemli takımlar vardır, Bunlardan biri Merkezefendispordur. Diğeri Tepebağ Kültür Spordur. Son olarak da Türkiye'de birçok futbol kulüplerine altyapıdan sporcu yetiştiren Damlaspordur.

Ulaşım
Marmaray, Kazlıçeşme İstasyonu
  • İlçenin otobüs kodu 93'tür. Eminönü (93), Beyazıt (93C), Taksim (93T) ve Mecidiyeköy'e (93M) ilçeden otobüs seferi vardır. Ayrıca ilçenin sahil kısmından Eminönü-Yeşilköy otobüsü (81) ve Taksim-Yeşilköy ekspres otobüsü (E-51) de geçmektedir.
  • Marmaray, ilçeden geçer ve Kazlıçeşme durağı vardır.
  • T1 ve M1 hatları, Zeytinburnu sınırlarından geçer.
  • Bunların yanında, Topkapı ve Bakırköy'e dolmuşlar vardır.

Kardeş belediyeler
Zeytinburnundan Güneşin Doğuşu, Gökalp Mahallesi

Kaynakça
  1. "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS)". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2015.
  2. "ancientportsantiques.com". 20 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2013.
  3. pleiades.stoa.org
  4. David Rumsey Historical Map Collection Fullarton, A. & Co. 1872
  5. David Rumsey Historical Map Collection Arrowsmith, Aaron 1819
  6. "Tarihçe". zeytinburnu.istanbul. 14 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2017.
  7. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibariyle nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
  8. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  17. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  18. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  19. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  20. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2014.
  21. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2014.
  22. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  23. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  24. "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
  25. "yerelnet.org.tr, Zeytinburnu Belediyesi". 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2011.
  26. "Sümerbank'ın tarihi". 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2011.
  27. "Zeytinburnu Fabrikası,Sümerbank". 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2011.
  28. "Metalurji ve Döküm Sektörünün Tarihçesi, İSDÖK". 7 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2011.
  29. "Zeytinburnu Organik Halk Pazarı Açıldı..." 4 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2011.
  30. İstanbul Miting Alanları, İsatanbulburda.com
  31. "Halide Edib Adıvar". 14 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2011.
  32. "Sabahattin Eyüboğlu". 13 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2011.
  33. kemalsunalfilm.com

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Zeytinburnu ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.