TÜLOMSAŞ

Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayi veya kısaltmasıyla TÜLOMSAŞ, Eskişehir merkezli, TCDD'nin bağlı ortaklığında yarı-özel lokomotif üreticisi anonim şirket. TCDD'nin ihtiyaçlarını karşılamak üzere lokomotif, demiryolu bakım aracı, bojili yük vagonu, çeşitli tipte dizel motor, alternatör ve cer motoru üretir.

TÜLOMSAŞ
Tür Anonim şirket[1]
Kuruluş 1894) (1894)
Genel merkezi
Tepebaşı, Eskişehir
,
Türkiye
Kilit kişiler Hayri Avcı
Ürün Lokomotif ve vagonlar
Net gelir 9,26 milyon ₺ (2018)[2]
Çalışan sayısı 1559
Website www.tulomsas.com.tr

Tarihçe

1894 yılında Alman İmparatorluğu tarafından Berlin-Bağdat Demiryolu'nun Anadolu'dan geçen hattındaki buharlı lokomotif ve vagon ihtiyacını karşılamak üzere Anadolu-Osmanlı Kumpanyası adı ile kurulmuştur. Lokomotif kazanları tamir için Almanya'ya gönderilse de diğer parçalar ithâl edilerek bu atölyede tamir ediliyordu.

Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Eskişehir ve tren atölyesi İngilizler tarafından işgâl edildi. 20 Mart 1920'de Kuvâ-yi Milliye tarafından geri alındı ve adı Eskişehir Cer Atölyesi olarak değiştirildi.[3] 20 Temmuz 1920'de Yunanların'nın eline geçen atölye, 2 Eylül 1922'de yeniden kurtarıldı. II. Dünya Savaşı sırasında pek çok kişinin seferberlik kapsamında askere alınması üretimde durgunluğa yol açtı. Savaşın sonlarına doğru askerden dönen işçilerle birlikte üretim kapasitesi arttı. Bu dönemde git gide artan enerji ihtiyacını karşılamak için elektrik santrali kuruldu ve Eskişehir'in bazı mahallelerine elektrik sağlandı.

1957 yılında Eskişehir'deki bir parkta iki durak arasında çalışmak üzere iki adet ufak buharlı lokomotif üretildi. Ertesi yıl atölyenin adı Eskişehir Demiryolu Fabrikası olarak değiştirildi. 1961 yılında, 70 km/h hız yapabilen ilk yerli buharlı lokomotifi Karakurt üretildi.

1960 yılında ilk yerli otomobil olan Devrim, Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'in talimatıyla Eskişehir Demiryolu Fabrikası'nda üretildi. Fabrikanın adı 1970 yılında “Eskişehir Lokomotif ve Motor Sanayii Müessesesi” (kısaltasıyla ELMS) oldu. Bu dönemlerde Fransız ve Alman şirketlerin lisansları kullanılarak lokomotifler ve motorlar üretildi.

ELMS, moderleşen finansal anlayışla birlikte 1986'da TCDD'nin bağlı ortaklığında yarı-özel bir anonim şirket hâline getirildi ve “Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayii A.Ş.” (kısaltasıyla TÜLOMSAŞ) adını aldı. İlerleyen yıllarda Amerikan ve Japon firmalarıyla da lisans antlaşmaları yapılarak teknoloji transferi yapıldı. Böylece 1994 yılında ilk yerli dizel hidrolik manevra lokomotifi üretildi.[4]

Ürünler ve Hizmetler

TÜLOMSAŞ, TCDD'nin ihtiyacı olan çeşitli tipte lokomotif, demiryolu bakım araçları, bojili yük vagonları, dizel motorlar, alternatör, cer motorları, çelik ve pik döküm üretimi gerçekleştirmektedir. Bugüne (Temmuz 2009) kadar yaklaşık 800 adet çeşitli tipte lokomotif ve 9.000 adet çeşitli tipte bojili yük vagonu üretimi gerçekleştirilmiştir. Bunların onarımları ile diğer demiryolu araç ve gereçlerinin üretim ve onarımları da yapılmaktadır.

YERLEŞİM: 176.000 m² kapalı 324.000 m² açık olmak üzere toplam 500.000 m² ‘lik bir yerleşim alanına sahiptir.

ÜRETİM :Lokomotif, Motor,Elektrik Makineleri ve Vagon olmak üzere 4 Ana Fabrika, 2 Destek Fabrika ve 1 Yardımcı Üretim fabrikasından oluşan Şirket, toplam 10 adet Teknik ve İdari Daire Başkanlığına sahiptir. Yaklaşık 700 civarında Tezgâh Kapasitesi ile Avrupa standartlarında Lokomotif, Cer Motoru, Dizel Motor ve Yük Vagonu Üretimi gerçekleştirmektedir.

YAZILIM : Şirkette Solid Works, Autocad gibi bilgisayar destekli tasarım programları aktif olarak kullanılmaktadır. ERP (Kurumsal Kaynak Planlaması) Projesi uygulaması başlatılmış ve hâlen canlı kullanımı etkin olarak sürdürülmektedir.

Dizel lokomotifler
  • DH33100 serisi: Maschinenbau Kiel lisansıyla 1953'te üretimine geçilen lokomotif serisidir.
  • DH11500 serisi: Daimler-Benz motorları kullanılarak ve Maschinenbau Kiel lisansıyla 1960'ta 20 adet üretilmiştir.
  • DE24000 serisi: Matériel de traction électrique lisansı ile 1970-84 yılları arasında 418 adet üretilmiştir.
  • DE11000 serisi: Krauss-Maffei lisansıyla 1985'ten beri 85 adet üretilmiştir.
  • DE22000 serisi: General Motors lisansıyla 1987'de üretimine geçilen lokomotif serisidir.

Elektrikli lokomotifler
  • E43000 serisi: Toshiba lisansıyla 1987 yılında üretilmeye başlanmıştır.
  • E52500 serisi: HŽ lisansıyla 1998 yılında üretimine başlanmıştır.
  • E68000 serisi: Hyundai Rotem lisansıyla 2013 yılından bu yana 80 adet üretilmiştir.

Kaynakça
  1. "TÜLOMSAŞ Hakkında". 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2016.
  2. "2018 Faaliyet Raporu" (PDF). www.tulomsas.com.tr. TÜLOMSAŞ. s. 48. Erişim tarihi: 11 Ocak 2020.
  3. "Tarihçemiz". http://www.eskisehir.gov.tr/. Eskişehir Valiliği. 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2020. |website= dış bağlantı (yardım)
  4. "Tarihçe". www.tulomsas.com.tr. 29 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2018.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.