Tibor Halasi-Kun
Tibor Halasi-Kun,(d. 19 Ocak 1914, Zagreb, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu - ö. 19 Ekim 1991, New Jersey, ABD), Kıpçak Dili araştırmalarıyla ünlü Macar asıllı türkolog ve hungarolog.
Tibor Halasi-Kun | |
---|---|
Doğum |
19 Ocak 1914 Zagreb, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu |
Ölüm |
19 Ekim 1991 (77 yaşında) New Jersey, ABD |
Milliyet | ABD |
Meslek | Dilbilimci, Türkolog |
Hayatı
Tibor Halasi-Kun, bugünkü Hırvatistan'ı da içine alan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun son yıllarında Zagreb'te, Macar asıllı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Sırpça, Hırvatça, Macarca gibi çok sayıda dilin konuşulduğu çok kültürlü bir ortamda yetişen Halasi-Kun, Yunanca ve Latince dillerinin de öğretildiği bir klasik eğitimden geçti.[1]
Halasi-Kun, üniversite eğitimini Budapeşte Üniversitesi'nde aldı ve aynı üniversitede 1936'da "Gennadios'un Türkçe İtikatnamesi" adlı çalışmasıyla doktorasını verdi. 1942'ye dek Budapeşte Üniversitesi'nin Türk Dilbilim ve Macar Ana Tarihi Enstitüsü'nde asistan olarak çalıştı.
II. Dünya Savaşı'nın başlaması üzerine 1942 yılında Türkiye'ye giden Halasi-Kun, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nde 1948'e dek Macar dili ve edebiyatı dersleri verdi. 1952-58 yılları arasında Columbia Üniversitesi'nde Türk dili ve edebiyatı okuttu; 1959 yılında aynı üniversitenin Yakındoğu Dil ve Kültürleri Bölümü başkanlığına getirilmiş, 1966'ya kadar da bu görevini sürdürmüştür. 1963-1967 yılları arasında da Türkiye'de Amerikan İlmi Araştırmaları Enstitüsü'nün kurucusu ve ilk başkanlığını yapmıştır.[2]
Eserleri
Bulgaristan, Türkiye, Suriye ve Lübnan'a muhtelif zamanlarda araştırma gezileri yapan Halasi-Kun, birçok yayının çıkmasına öncülük etmiştir. 1946'da Hungaroloji Enstitüsü yayınlarını (2 cilt) çıkarmaya başlamış, 1950 yılında Hasan Eren ile birlikte Türk Dili ve Tarihi Hakkında Araştırmalar dergisinin 1. cildini yayımlamış, 1962 senesinden başlayarak Publications in Near and Middle East Studies (Colombia Üniversitesi) dizisini yönetmiş, Halil İnalcık ile beraber 1969'da Archivum Ottomanicum dergisini çıkarmaya başlamış, Peter Golden ile birlikte 1975 yılında Archivum Eurasiae Medii Aevi adlı dergiyi tesis etmiştir.[3]
Kaynakça
- "Tibor Halasi-kun, Scholar On Turkic Culture". Chicago Tribune. 27 Ekim 1991. Erişim tarihi: 28 Ocak 2014.
- "Tibor Halasi-Kun, 77, A Turkic Scholar, Dies". New York Times. 24 Ekim 1991. Erişim tarihi: 2 Şubat 2014.
- Gümüşkılıç, Mehmet (2012). "Macaristan Türkolojisi Üzerine Bir Biyo-Biyografi Denemesi". Turkish Studies - International Periodical For The Languages. Fall 2012. Cilt 7/4. ss. 376-377.