Yaşlı istismarı
Yaşlı istismarı, güven beklenen bir ilişkide daha yaşlı kişiye zarar ve sıkıntı yaratan, tek ya da ardışık uygunsuz hareketlerdir.
Türüne göre |
Genel kavramlar Fiziksel istismar Psikolojik istismar Cinsel istismar |
Kurbana göre |
Çocuk istismarı / Aile içi şiddet |
Suçluya göre |
İlgili |
Ağır bedensel ceza |
Birkaç tip yaşlı istismarı vardır, başlıcaları:[1][2][3]
- Fiziksel: Vurmak, tokatlamak, yakmak, ittirmek, bağlamak ya da fazla ya da yanlış ilaç vermek gibi örnekler.
- Psikolojik: Bağırmak, hakaret etmek, korkutmak, suçlamak, göz ardı etmek ya da aşağılamak gibi örnekler. Sık görülen örneklerden biri de, kişiyi fiziksel ya da mental bir durumu geriktirmemesine rağmen Huzurevine koymak ile tehdit etmektir.
- Ekonomik: Yasa dışı ya da izinsiz bir kişinin malinin, parasının, banka/emeklilik hesabının ya da diğer değerli varlıklarının kullanımı (miras değiştirerek istismar eden kişinin kendini eklemesi dahil). Sıklıkla hile yolu ile vekaletname alınarak, para ve malları kullanmak ya da kendi evinden çıkartılma...
- Cinsel: Kendi rızası olmadan herhangi bir cinsel etkinliğe zorlamak.
- İhmal: Kişiyi, yiyecek, giysi, ısınma, temel ilaçlarından veya ihtiyaçlarından mahrum etmek.
- Hak istismarı: Mahkemece zihni yetersizlik gösterilmeyen yaşlı kişilerin sivil ve hukuki haklarını yadsımak.
Bu tür istismarı yapan kişiler kontrol ya da otorite pozisyonundaki herhangi bir kişiyi içerebilir; bu aile içinden ya da kurumsal bir kişiden gelebilir. Bu kişi eş, çocuk veya başka bir akraba, arkadaş ya da komşu, gönüllü yardımcı, hizmetçi, sağlık görevlisi, sosyal hizmetler görevlisi veya başka bir etraftaki görevli kişi olabilir. Tipik bir örneği huzurevlerinde ilaçların zorla verilmesidir; hemşirelerin yaşlı hastayı 5 dakika içinde etkisiz hale getirip istemedikleri enjeksiyonu nasıl yaptıklarını şakalaşarak anlatmaları gibi. Genelde insan hakları konusunda incelemeler sık olarak yapılmakla birlikte yaşlılara uygulanan bu durumlar henüz araştırılmamaktadır.
Kaynakça
- "Elder Abuse (İngilizce)". medlineplus.gov. 27 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2020.
- Robinson, De Benedictis, Segal. "Elder Abuse and Neglect (İngilizce)". Help Guide. 11 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2012.
- "What is Elder Abuse? (İngilizce)". Administration on Aging. 20 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2012.
Dış bağlantılar
- Action on Elder Abuse website 20 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Financial Crimes Against the Elderly
- Abuse & Neglect InfoKit.pdf