Yuliya Timoşenko

Yuliya Volodimirivna Timoşenko[1] (d. 27 Kasım 1960[2]), Ukraynalı siyasetçi ve eski Ukrayna başbakanıdır. Timoşenko, Turuncu Devrim'in eşbaşkanlığını yaptı ve 24 Ocak'tan 8 Eylül 2005'e kadar ilk dönem başbakanlığını yapmış, 18 Aralık 2007'de yeniden başbakan olmuştur. Ukrayna Başbakanı olarak atanan ilk kadın oldu. Tüm Ukrayna Anavatan Birliği Partisi ve Yuliya Timoşenko Seçmen Bölgesi'nin (Ukraynaca: Блок Юлії Тимошенко, БЮТ) genel başkanıdır.

Yuliya Volodimirivna Timoşenko Юлія Володимирівна Тимошенко
Ukrayna Başbakanı
Görev süresi 18 Aralık 2007 - 3 Mart 2010
Başkan	Viktor Yuşçenko Viktor Yanukoviç
Vekil	Aleksandr Turçinov
Yerine geldiği	Viktor Yanukoviç
Yerine gelen	Aleksandr Turçinov (Geçici)
Görev süresi 24 Ocak 2005 - 8 Eylül 2005 Geçici 24 Ocak 2005 – 4 Şubat 2005
Başkan	Viktor Yuşçenko
Vekil	Mikola Azarov Anatoliy Kinah
Yerine geldiği	Mikola Azarov (Geçici)
Yerine gelen	Yuri Yehanurov
Yakıt ve Enerji Bakanı
Görev süresi 30 Aralık 1999 - 19 Ocak 2001
Başbakan	Viktor Yuşçenko
Yerine geldiği	Aleksey Şeberstov
Yerine gelen	Viktor Yuşçenko
Kişisel bilgiler
Doğum	Yuliya Volodimirivna Hrihyan 27 Kasım 1960 Dnipro, Ukrayna SSC, Sovyetler Birliği
Partisi	Hromada (1997-1999) Tüm Ukraynalılar Birliği "Anavatan" (1999-)
Evlilik(ler)	Aleksandr Timoşenko (1979-)
Çocuk(lar)	Yevhenia
Bitirdiği okul	Ukrayna Ulusal Maden Üniversitesi Dnipro Ulusal Üniversitesi Kiev Ulusal Ekonomi Üniversitesi
Dini	Ukrayna Ortodoks

Timoşenko, 2005 yılında Forbes dergisinin dünyanın en güçlü kadınları listesinde üçüncü oldu.

Timoşenko, 2010 Ukrayna cumhurbaşkanlığı ikinci turunu kazanan Viktor Yanukoviç'e 3,5 puan kaybederek ikinci oldu. 2014 Ukrayna devriminin son günlerinde, üç yıl hapis yattıktan sonra serbest bırakıldı. 2014 Ukrayna cumhurbaşkanlığı seçimlerini bu kez Petro Poroshenko karşısında yine ikinci oldu. Birkaç yıl sandıklarda ağır bir favori olduktan sonra, 2019 Ukrayna cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda üçüncü oldu.

Timoşenko, Ukrayna'nın Avrupa Birliği'ne entegrasyonuna çaba göstermekte ve Ukrayna'nın Avrasya Gümrük Birliği'ne üyeliğine şiddetle karşı çıkmaktadır. Yulya Timoşenko Ukrayna'nın NATO'ya üyeliğine desteklemektedir.[3]

Hayatı

Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Dnipro kentinde Vladimir Abramoviç Grigyan ve Ludmila Nikolayevna Telegina'ın kızı olarak doğdu. Önceden korsan CD satışıyla ticarete adım atıp gaz endüstrisinde başarılı olan bir iş kadını olması onu Ukrayna'nın en zenginlerinden biri yaptı. Oleksandr Timoşenko ile evlidir. Yevhenia adlı 1980 doğumlu bir kızları vardır. Yevhenia bir İngiliz üniversitesinden mezun olmuştur. Şu anda rock müzisyeni olan, çocukluğunun çoğunu İspanya'da geçirmiş ama Yorkshire, İngiltere'de doğmuş kocası Sean Carr ile Ukrayna'da oturmaktadır.[4] Saçına yaptığı bant tarzı örgüsüyle de bilinir.

Ukrayna'nın ilk kadın başbakanı olmadan önce, Timoşenko Turuncu Devrimi'nin önemli liderlerindendi. Bu dönemde Batılı medya mensupları ona "Devrimin Jan Dark'ı" lakabını takmıştır.[5] 26 Aralık 2001'de Güç aramıyorum. Sadece ülkemi yeniden canlandıracak politikayı sunuyorum demiştir. 28 Temmuz 2005'te Forbes dergisi Timoşenko'yu Condoleezza Rice ve Wu Yi'den sonra dünyanın en güçlü 3. kadını seçmiştir.[6]

18 Aralık 2007 günü Ukrayna Parlamentosu'nda (Verhovna Rada) Yuliya Timoşenko'nun başbakanlık güven oylamasında 226 vekil oyu alınarak yeterli sayıya ulaşıldı ve Timoşenko yeniden başbakan seçildi.

2010 Ocak ayında ilk turu yapılan seçimlerde Bayan Timoşenko oyların %25'ini alarak ikinci oldu ve 2. tur seçimlere hak kazandı. 7 Şubat 2010 tarihinde yapılan seçimlerde %45 oy ile Yanukoviç karşısında seçimi kaybeden Timoşenko,seçim sonuçlarını kabullenmeyerek mahkemeye taşıdı ancak daha sonra bu kararından vazgeçti. 1 Mart 2010 tarihinde hükümetine güven oyu talep eden Timoşenko'nun 2. kabinesi 3 Mart'ta yapılan güven oylamasında 450 vekilin 243'ünün oyu ile düşürüldü. Bunun üzerine aynı gün Timoşenko başbakanlıktan çekilerek yenisi gelene kadar görevde kalmayı reddetti.[7]

Yargılanması

Yuliya Timoşenko, 2010.

Yulia Timoşenko 5 Ağustos 2011 tarihinde tutuklandı. Timoşenko Ocak 2009'da Rusya'dan 10 yıl süreyle doğalgaz alınması anlaşmasını yasalara uygun olmayan bir şekilde onaylayarak görevini kötüye kullanma suçlamasıyla yargılandı. Eski başbakanın tutuklu yargılanmasını talep eden savcılık makamı Timoşenko'nun davayı ciddiye almayıp, hâkimle alay ettiği ve mahkeme salonundayken Twitter hesabından mesajlar gönderdiğini ifade etti. Ukrayna'da Demir Leydi olarak bilinen Timoşenko, 2001 yılında da dolandırıcılık suçlamasıyla bir süre hapis yatmıştı.

11 Ekim 2011 tarihinde Mahkeme Timoşenko'nun başbakanlık yaptığı dönemde görevini kötüye kullandığına ve Ukrayna enerji şirketi Naftogaz'ın Rusya ile yaptığı anlaşma çerçevesinde Ukrayna'yı 188 milyon dolar zarara uğrattığına karar verdi ve Timoşenko'yu 7 yıl hapse ayrıca bu zararı son kuruşuna dek tazmin etmeye mahkûm etti.

Ukrayna güvenlik servisi, Temmuz 2011'de 1990'ların ortalarında Timoşenko tarafından yönetilen bir firmanın Ukrayna Birleşik Enerji Sistemleri tarafından zimmete para geçirerek 405 milyon dolarlık bir cezai soruşturması açmıştır.

Timoşenko, serbest bırakılması için başvurduğu Yüksek İhtisas Mahkemesi’nden de eli boş döndü.

Timoşenko’nun avukatının temyiz talebi üzerine başvurduğu Yüksek İhtisas Mahkemesi hâkimleri, daha önce Kiev Peçersk Bölge Mahkemesi ve Kiev Temyiz Mahkemesi'nin verdiği kararda değişiklik yapılmaması yönünde karar verdi.

29 Ağustos 2012'de gerekçeli kararını açıklayan yüksek mahkeme doğal gaz dosyasında Timoşenko’ya hakkında verilen 7 yıl hapis cezasının işlenen suçun karşılığı olduğu açıkladı cezasını onayladı.

Yulya Timoşenko, 18 Ocak 2013 tarihinde, başsavcısı Viktor Pshonka'nın cinayet suçlamasıyla karşı karşıya kalmıştır. Savcı, Timoşenko'yu 1996 yılında rakip bir işadamının öldürülmesi emriyle itham etti. Savcı Pshonka, Timoşenko’nun suçlu bulunması durumunda hayat boyu hapis cezası alabileceğini belirtti.

22 Şubat 2014 tarihinde serbest bırakıldı.[8]

Euromaidan devriminden sonra, Ukrayna Yüksek Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi davayı kapattı ve "suç işlemediği" kararına verildi.[9][10][11]

21 Mayıs 2016'da Timoşenko, AB'nin Ukrayna'ya vizesiz bir rejim sağlamasını umduğunu ifade etti. Timoşenko, Ukrayna devletinin tüm Avrupa'da dünyayı korumak için orada olduğunu ve Rus saldırganlığıyla savaşmaya devam ettiğini vurguladı.

Özel hayatı

Timoşenko ve kocası Kiev'de bir ev kiralamış ve Dnipro'da bir daire sahibidir. Dnipro'daki evler yakınlarına aittir. Timoşenko hiç kullanmadığını ve Koncha-Zaspa'da devlete ait kulübelerde yaşayan Ukrayna'nın tüm eski Başkanları ve birçok üst düzey yetkilisinin aksine asla devlete ait bir yazlık evi kullanmayacağını veya taşınmayacağını açıkladı. Ukrayna medyasına göre Timoşenko, Koncha-Zaspa'da "bir arkadaştan kiralanmış" bir mülkte yaşıyor. Mart 2014'te Timoşenko evinin kapısını halk aktivistlerine açtı ve onlara rehberlik etti.

Timoşenko, hapsedilmeden önceki boş zamanlarında egzersiz yapmak için bir koşu bandında koştu ve Andrea Bocelli, Sarah Brightman, Anna Netrebko ve Alessandro Safina'nın müziklerini dinledi. Ukrayinska Pravda ve Лівий берег en sevdiği haber kaynaklarıdır. Timoşenko, 2011 Tunus Devrimi ve Mısır Devrimi'ni "sevinç ve hayranlıkla" izlediğini belirtti.

23 Ağustos 2020'de, COVID-19 testi pozitif çıktı ve ciddi bir durumda hastaneye kaldırıldı, sözcülerinden biri "durumunun ciddi olarak değerlendirildiğini, vücut sıcaklığının 39 dereceye kadar olduğunu" söyledi. 25 Ağustos'ta sağlığı kötüleşen ve nakilden sonra yoğun bakım ünitesine götürüldüğünü söyleyen bir sözcü, "ciddi durumda" kaldığını da ekledi. 2 Eylül'de Timoşenko, Facebook hesabı aracılığıyla "Nihayet bugün, kriz durumum geride kaldı. Ve iyileşme hala uzak bir olasılık olsa da, şimdi normal yaşama adım adım geri dönme fırsatı var," sözlerine "ekledi" Neredeyse iki hafta süren ciddi bir hastalık, gerçeklik algısını değiştiriyor".

11 Eylül'de Timoşenko'nun basın sekreteri Maryna Soroka, Timoşenko'nun COVID-19 için negatif test yaptığını duyurdu.[12]

Ayrıca bakınız

• Forbes Dergisi'ne göre Dünyanın En Güçlü 100 Kadını Listesi

Kaynakça

1. Tımoşenko'nun adı Ukraynacadan latin harflere Yuliya, Yulia, Iulia, veya Julia olarak çevrilebilmektedir.
2. Portrait de I. Tymochenko dans le Courrier international, 9 Aralık 2004 (trad. du Moskovski Komsomolets).
3. "Tymoshenko announces start of preparations for NATO accession referendum". ITAR-TASS. 30 Ağustos 2014. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2014.
4. A Word with ... Sean Carr. , Kyiv Post 5 Ekim 2007
5. The queen of Ukraine's image machine 2 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. , BBC News 4 Ekim 2007
6. « En Güçlü 100 Kadın » 8 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. , Forbes, 25 Temmuz 2005
7. "Arşivlenmiş kopya". 24 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2018.
8. http://dunya.milliyet.com.tr/timosenko-ya-cinayet-suclamasi/dunya/dunyadetay/20.01.2013/1657775/default.htm
9. "Ukrainian Supreme Court closes Tymoshenko's 'gas case'". ITAR-TASS. 14 Nisan 2014. 5 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2014.
10. "Ukraine: Court "discontinues" examination of Tymoshenko human rights complaint". humanrightseurope.org. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2015.
11. "ECHR:Tymoshenko suit over Ukraine treatment settled". dw.com. 22 Ocak 2015. 20 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2015.
12. "Tymoshenko recovers from coronavirus – press secretary". Ukrainian Independent Information Agency. 11 Eylül 2020. 11 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2020.

Dış bağlantılar

• Yuliya Timoşenko'nun resmi internet sayfası (Ukraynca, Rusça ve İngilizce)

Siyasi görevi
Önce gelen: Viktor Yanukoviç	Ukrayna Başbakanı 2007–2010	Sonra gelen: Aleksandr Turçinov
Önce gelen: Mikola Azarov	Ukrayna Başbakanı 2005	Sonra gelen: Yuri Yehanurov