Ukrayna Halk Cumhuriyeti
Ukrayna Halk Cumhuriyeti veya Ukrayna Ulusal Cumhuriyeti, günümüzdeki Ukrayna'nın atası olarak kabul edilen, Haziran 1917'de Rusya Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak ilan edilen, ardından 25 Ocak 1918'de bağımsızlığını ilan eden devlet.[1] 1921'de Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dönüşmüş ve Sovyetler Birliği'nin kurucu üyesi olmuştur.
Українська Народна Республіка Ukrayins'ka Narodna Respublika Ukrayna Halk Cumhuriyeti | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1917-1921 | |||||||||
 Arma
| |||||||||
|
Slogan Ukrayna'nın görkemi yok olmaz | |||||||||
 Ukrayna Halk Cumhuriyeti, 1919 | |||||||||
| Başkent | Kiev | ||||||||
| Yaygın diller | Ukraynaca | ||||||||
| Hükûmet | Parlamenter cumhuriyet | ||||||||
• 1917–1918 | Mikhailo Hrushevski | ||||||||
• 1918–1921 | Ukrayna Direktörlüğü | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
• Kuruluşu | 1917 | ||||||||
| 1917-1921 | |||||||||
• Kuruluş | 7 Kasım 1917 | ||||||||
• Bağımsızlık | 22 Ocak 1918 | ||||||||
• Sovyet müdahalesi | 16 Ocak 1919 | ||||||||
• Riga Barışı | 18 Mart 1921 | ||||||||
• Dağılışı | 1921 | ||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||
• Toplam | 477.021 km2 (184.179 sq mi) | ||||||||
| Para birimi |
Karbovanet Grivna | ||||||||
| |||||||||
| Günümüzdeki durumu | Ukrayna | ||||||||
Tarih
.png.webp)
Ukrayna Halk Cumhuriyeti kısa zamanlı varlığı boyunca merkez konseyin başkanlığı, sosyalizm yanlısı cumhuriyet ve Symon Petlyura başkanlığındaki direktörlük gibi çeşitli politik dönüşümler yaşamıştır.[1] 4 Mart 1917 tarihinde yönetimi eline alan Ukrayna Merkez Konseyi, 28 Nisan 1918'de Pavlo Skoropadski tarafından devrildi fakat Aralık 1918'de eski hükûmet kuruldu.[1][2] 1919 sonbaharından yıkılışına kadar İkinci Polonya Cumhuriyeti müttefiki olarak faaliyet gösterdi.[1] Bu dönemde devlet hakimiyeti tam olarak mevcut değildi. İkinci Polonya Cumhuriyeti ile Sovyet Rusya ile Riga Antlaşması Ukrayna Halk cumhuriyetinin kaderini belirledi ve mevcut yönetim lağvedilerek 18 Mart 1921'de Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Ukrayna SSC, Sovyet Sosyalist Cummhuriyetler Birliği'nin kurucu üyesi olacaktı.
1917 Kasım'ında Rusya'da gerçekleşen Ekim Devrimi ile birlikte Çarlık rejiminin yıkılmasından sonra Kiev’'de başlıca yöneticileri Vinnişenko ve Petlyura olan bir Özerk Ukrayna Cumhuriyeti kurulmuştur. Aynı yılın Aralık ayında Ukrayna Sovyet Cumhuriyeti ilan edildi. Brest-Litovsk Barış Antlaşması görüşmeleri sırasında Almanya ordularınca işgal edilen Ukrayna’da, Aralık 1918'de işgalin son bulmasından sonra Petlyura yönetimi başa geçti. 1919-1921 arası Ukrayna, Denikin ve Wrangel komutasındaki Beyaz Ordu ile Mart 1919’da Rakovski önderliğinde kurulan Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ni destekleyen Kızıl Ordu arasında yoğun çarpışmalara sahne oldu. Bu süreçte Petlyura yönetiminin Polonya’yla anlaşarak Kızıl Ordu’ya karşı yürüttüğü savaş 1921’de Sovyet Rusya ile İkinci Polonya Cumhuriyeti arasında yapılan Riga Antlaşması'yla son buldu. Doğu Galiçya ve Volhinya Polonya topraklarına katılırken Ukrayna’nın Sovyet hükûmeti 1922'de Sovyetler Birliği'ne katıldı.[3]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Yekelchyk, Serhy (2007). Ukraine: Birth of a Modern Nation (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-530546-3. 29 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2019.
- Eastern Europe and the Commonwealth of Independent States: 1999 (İngilizce), Routledge, 1999, s. 849, Erişim tarihi: 20 Aralık 2016, ISBN 1857430581
- Kırım'ın Ukrayna’ya bağlanması 20 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Kırım Haber Ajansı, 19 Şubat 2016, Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.
İleri okumalar
- Kubijovyč, Volodymyr (ed.) (1963). Ukraine: A Concise Encyclopædia Vol. 1. Toronto: University of Toronto Press. ISBN 0-8020-3105-6.
- Magosci, Paul Robert (1996). A History of Ukraine. Toronto: University of Toronto Press. ISBN 0-8020-7820-6.
- Subtelny, Orest (1988). Ukraine: A History. Toronto: University of Toronto Press. ISBN 0-8020-5808-6.
- Talmon, Stefan (1998). Recognition of Governments in International Law. Oxford University Press. ISBN 0-19-826573-5.
- Velychenko, Stephen, (2010). Statebuilding in Revolutionary Ukraine. A Comparative Study of Governments and Bureaucrats 1917-1922, Toronto, University of Toronto Press.
- Alison Fleig Frank . Oil Empire: Visions of Prosperity in Austrian Galicia. Harvard University Press. ISBN 978-0-674-03718-2.
- Richard K. Debo (1992). Survival and Consolidation: The Foreign Policy of Soviet Russia, 1918-1921. McGill-Queen's Press - MQUP. ISBN 978-0-7735-6285-1.
- Ivan Katchanovski; Zenon E. Kohut; Bohdan Y. Nebesio; Myroslav Yurkevich (2013). Historical Dictionary of Ukraine. Scarecrow Press. . ISBN 978-0-8108-7847-1.