Çalca, Dereli
Çalca, Giresun ilinin Dereli ilçesine bağlı bir köydür.
| Çalca | |
|---|---|
| |
| Ülke |
 |
| İl | Giresun |
| İlçe | Dereli |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 250 m (820 ft) |
| Nüfus (2019) | |
| • Toplam | 735 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
| İl alan kodu | 454 |
| İl plaka kodu | 28 |
| Posta kodu | 28950 |
|
Resmî site - | |
Tarihçe
Köyün tarihi çok eski yıllara dayanmaktadır. Eski adı; 1400 lü yıllarda imar edilmiş olan tarihi kervan yolu üzerinde bulunan han dan dolayı HANYANI olarak isimlendirilmiştir. Çepnilerin bütün obalarının Anadolu’ya geldiğini ve Hazar Denizi ötesi Türkmenleri arasında hiçbir Çepni obası kalmadığını söyleyen Sümer (TDTD/LX:16), XVI. yüzyılda 43 yerleşim yeri ismiyle 24 Oğuz Boyu arasında 9’uncu sırada olan Çepnilerin İçişleri Bakanlığı’nın Türkiye’de Meskûn Yerler Kılavuzu adlı kitabına göre XX. yüzyılda kendi adıyla isimlenen yer sayısını 36 olarak tespit etmektedir ki bu da toplamda Afşar ve Kınık’tan sonra üçüncü sırada olduğunu göstermektedir (Sümer, 1999:427). Aynı yüzyıla (XVI) ait defterlerde Vilâyet-i Çepni ile Vilâyet-i Kürtün adlı kazaların köy dökümleri de yer almıştır. Çepni Vilâyetine bağlı köyün isimleri ÇALCA olarak değiştirilmiştir. Köy 1943 yılında Giresun'a bağlı Tekke Köyü'nden ayrılarak kurulmuştur.
Köye ilk yerleşenler Hekimoğulları, Dadaşoğulları, İmamoğulları, Karacaoğulları, Süleymanustaoğulları'dır. Köyün eski merkezi kavrazlı mahallesidir. Bu mahallenin Çalca için önemi aslen Oğuzların batılı kaynaklara göre 16. Doğu kaynaklarında 21. kolu olan Çebni (Düşmanı görünce saldıran)lerin bu mahallede yerleşik olması ve Devlet-i Ali Osman zamanından kalma Camisinin bulunması ve kültürel özelliklerini korumasıdır. Köy, ilçenin en yüksek nüfuslu köyüdür. Daha fazla bilgiye ulaşmak için; Kutalmışoğlu Çebni, Kaşgarlı Mahmut (Divanü Lûgati’t Türk) vb. eserleri incelenebilir.
Kültür
Her ne kadar son zamanlarda bazı bozulmalar olsa da yöre halkı Türk-İslam kültürünü yaşamakta ve yaşatmaktadır.
Kullanılan dil hala özünü korumaktadır. Birçok kelime Öztürkçe'dir (bıldır, toynak, güz...).
Köyde yaylacılık kültürü yerini korumaktadır. Köy halkının büyük bölümü yaz aylarında Kuzugölü yaylasına göç ederek, yaylacılık kültürünü devam ettirmektedir. Her yıl Temmuz ayında Kuzugölü Yaylası'nda Otçu Göçü Yayla Şenliği düzenlenmektedir. Şenliğe katılım oldukça yoğundur. Şenlikte yöresel sanatçılar sahne almakta ve çevre köylerin katılımı ile çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir.
6 Mayıs’ta Hıdırellez tutulur. Hıdırellez Hızır ve İlyas'ın bir araya geldiğine ve kış ayının bitip güzel günlerin geleceğine inanılır. Hıdırellez günü yeşil bitkilerin koparılmasının uğursuzluk olacağına inanılır.
Eğitim
Yerleşim alanları dağınık olduğu için, eğitim taşımalı sistem ile sağlanmaktadır. Çevre köylerde bulunan öğrenciler taşımalı sistem ile Çalca köyünde bulunan Şehit Basri Apaydın İlköğretim Okulu'nda ilköğretim eğitimini tamamlamaktadır.
| Eğitim Düzeyi | Toplam | Erkek | Kadın |
|---|---|---|---|
| Okuma Yazma Bilmeyen | 114 | 28 | 86 |
| Okuma Yazma Bilen Fakat Bir Okul Bitirmeyen | 132 | 42 | 90 |
| İlkokul Mezunu | 295 | 169 | 126 |
| İlköğretim mezunu | 125 | 69 | 56 |
| Ortaokul veya dengi okul mezunu | 41 | 27 | 14 |
| Lise veya dengi okul mezunu | 88 | 63 | 25 |
| Yüksek okul ve üzeri | 25 | 15 | 10 |
| Bilinmeyen | 23 | 12 | 11 |
| TOPLAM | 842 | 424 | 418 |
NOT: Tablo 2014 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre TUİK (Türkiye İstatistik Kurumu) web sitesindeki eğitim istatistikleri veritabanına göre hazırlanmıştır. (Not: 6 yaş üzeri istatistikler)
Coğrafya
Giresun-Dereli yolu üzerinde, Giresun iline 21 km, Dereli ilçesine 10.8 km uzaklıkta olan Çalca köyü Dereli Aksu Çayı ve Çalca Deresi birleşim noktasında kurulmuştur. Kavrazlı, Hanyanı, Tepe Harman, Pelit Bayırı, Gökseki, Yukarı Köy, Harmanın Başı, Çağlan, Güney, Karakışla, Ustalı, Dere Gözü, Kıran Mahallesi (Poyraz) olmak üzere 13 mahalleden oluşur. Nüfus, özellikle yaz aylarında ve özel günlerde 3.000 civarına çıkar. Köy arazisi dağlıktır.
Nüfus
| Yıl | Toplam | Erkek | Kadın |
|---|---|---|---|
| 2019 | 735 | 368 | 367 |
| 2018 | 835 | 426 | 409 |
| 2017 | 694 | 349 | 345 |
| 2016 | 820 | 410 | 410 |
| 2015 | 851 | 428 | 423 |
| 2014 | 883 | 446 | 437 |
| 2013 | 1.017 | 511 | 506 |
| 2012 | 1.039 | 527 | 512 |
| 2011 | 1.050 | 530 | 520 |
| 2010 | 1.000 | 590 | 410 |
| 2009 | 1.078 | 545 | 533 |
| 2008 | 1.120 | 563 | 557 |
| 2007 | 1.141 | 577 | 564 |
| 2000 | 1.710 | - | - |
| 1990 | 1.706 | - | - |
| 1985 | 1.825 | - | - |
Altyapı bilgileri
| Altyapı Bilgileri | Durumu |
|---|---|
| İlköğretim Okulu | VAR |
| İçme Suyu Şebekesi | VAR |
| PTT Şubesi | YOK |
| PTT Acentesi | YOK |
| Sağlık Ocağı | VAR |
| Sağlık Evi | YOK |
| elektrik Şebekesi | VAR |
| Telefon Şebekesi | VAR |
| İnternet Altyapısı | VAR |
Köye ulaşımı sağlayan yol asfalttır ve bu sebeple ulaşım kolaydır. Son zamanlarda mahallelere ulaşım sağlayan yolların büyük bölümüne betonlama ve asfaltlama çalışmaları yapılmıştır.