Şamil Esgerov

Şamil Esgerov (Kürtçe: Şamil Eskerov; 1928, Ağcakent köyü, Kelbecer - 20 Mayıs 2005,) Sovyet Kürdü yazar, edebiyatçı ve tarihçi.

Şamil Esgerov
Doğum	1928 Kelbecer, Ağcakent Köyü
Ölüm	20 Mayıs 2005 (77 Yaşında)

Hayatı

Şamil Esgerov 1928 yılında Kızıl Kürdistan'ın Kelbecer şehrinin Ağcakent Köyünde doğmuştur. İlk ve orta öğrenimini bitirdikten sonra sırasıyla Azerbaycan Devlet Öğretmen Yüksek Okulu ve Azerbaycan Pedagoji Üniversitesini bitirdi. Kelbecer'de gazete editörlüğü, Komsomol Gençlik Örgütü Başkanlığı, ICRA Komitesi Başkanlığı, İl Eğitim Müdürlüğü ve Tarih Müzesi Başkanlığı gibi görevlerde bulundu. Ermeni ordularının 1993 yılında kızıl Kürdistan'ı işgali üzerine Şamil Esgerov Kelbecer'den Bakü'ye göç etmek zorunda kaldı. Bundan Sonraki hayatını Bakü'de sürdüren Esgerov, Kürçe ve Azerice şiir, edebiyat, etnografya, tarih ve estetik sanatları üzerine kırka yakın kitaba imza atmıştır. Doktorasını Cigerxwîn'in edebi çalışmları üzerine yapan Esgerov, Feqiyê Teyran, Molla Ahmed-i Cezirî, Abdurrahman Hejar, Abdulla Goran ve daha birçok Kürt şairinin şiirlerini Azerice seslendirmiştir. Azerice-Kürtçe ve Kürtçe-Azerice bir sözlük hazırlayarak Azerbaycan Kürtlerinin ana dillerini öğrenmesi için çabalayan Şamil Esgerov'un eserleri arasında Kürtçe ve Azerice ilk kafiye sözlüğü ve Lal Kız isminde yirmi bin satırlık şiirsel destanı da vardır. Azerbaycan Kürtlerinden gazeteci-yazar Ehmede Hepo, Şamil Esgerov için şunları söylemiştir. "O Azerbaycan'da hem kÜrt halkını sevindirmiş, hem de ülkedeki Kürdolojiye önemli katkılar sunmuştur. Gerçekte halkların kardeşliğini savunuyordu; lakin Kürdistan'a bir kardeş olarak haksızlık yapıldığını farkında olup haksız bir savaşa karşıydı." Moskova'daki Drujba dergisi ise Şamil Esgerov için şunları yazmıştı: "20 Mayıs 2005'te büyük Kürt Edebiyatçı, şair, Kürdolog, etnograf, tercüman ve Azerbaycan Kürtlerinin tek savaşçısı Şamil Esgerov Selim oğlu, 77 yaşında vefat etmiştir. Evet ünlü Kürt edebiyatçısı Şamil Esgerov sanatıyla eserleriyle ölümsüzlüğe erişebilen ender sanatçılardan biridir."

Eğitimi

İlk ve orta öğrenimini bitirdikten sonra sırasıyla Azerbaycan Devlet Öğretmen Yüksek Okulu, Bakû Yüksek Parti Okulu ve Azerbaycan Pedagoji Üniversitesini bitirmiştir.

Düşünceleri

Esgerov’un Azerbaycan gibi Kürtleri stratejik düşman gören bir ülkede kendi halkının yanında yaşamını halkına bir şeyler vermeye ve halkların kardeşliğini korumaya çalışması önemlidir. O, bu yolda büyük baskılar görse de bu yaşam biçiminden bir an bile taviz vermemişti.

1978 yılının Şubat ayında tutuklandı. Tutuklanmasının nedeni "Kürtçülük" tü. Eski Sovyetler Birliği'nde "Siyasi tutuklu" yoktu, Öyle Bir kavramı kullanmaya dahi müsaade edilmezdi. Bütün Siyasi tutuklular farklı gerekçelerle tutuklanırdı.

Kendisini Kürt yurtsever olarak tanimlardi. Yakin arkadaslari onun anisina ‘Delidağın kendisi gibi” (2006 Bakû) adinda bir kitap basmistir.

Özel hayati

Eşi, yani Nazile Hanım, Aslen Dağıstanlı bir kadindi. Onların, Xalid (Kanada), Berzani. (Bakû), Tehmine (Bakû), Hejar (Bişkek),  Zulfiye (Bakû) isimlerinde 5 çocukları olmustur.

Eserleri

• sözcuk:Azerbaycani / Azerbaycani - Kurdi(1990)
• kitap: ISBN 9786055053345 Exmede Xaninin mem u zin eserinin Azericeye cevirisi
• Lal Kızisminde yirmi bin satırlık şiirsel destanı da vardır

Çalışmaları

Kendisi matematikçi olmasına rağmen, Kürtçe ve Azerice şiir, edebiyat, etnograf, tarih ve estetik sanatlar üzerine 40’a yakın kitap yazdı. Esgerov, ilk doktora tezi Kürt şiirinin klasiği olarak bilinen Cigerxwin’in edebi çalışmaları üzerineydi.

Kaynakça

Tür: tez Ayhan Tek(ekim 2015): ‘OSMANLI EDEBIYATINDA MEM Û ZÎN MESNEVİSİ VE YAYILIMI’ yayinci; TÜRK EDEBİYATI BÖLÜMÜ İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi, Ankara

Bu linkle tezi görebilirsiniz