11 Eylül saldırıları

Bazen 9/11[lower-alpha 1] olarak anılan 11 Eylül saldırıları, İslamcı silahlı grup El-Kaide'nin[3][4][5] 11 Eylül 2001 Salı sabahı Birleşik Devletler'de düzenlediği dört koordineli terör saldırısı dizisidir. Saldırılar, en az $10 milyarlık altyapı ve mülk hasarına, ek olarak 2.977 ölüm, 25.000'den fazla yaralanma ve uzun vadeli sağlık problemleriyle sonuçlandı.[6][7] Siviller ve hava teroristleri dışında 343 itfaiyeci ve 72 kolluk kuvvetleri görevlisi ise enkazda arama yaptıkları sırada yaşamını yitirdi veya kayboldu. Saldırı, insanlık tarihindeki en ölümcül terör saldırısı olarak kayıtlara geçti.[8]

11 Eylül saldırıları
Yukarıdan aşağıya, soldan sağa: Dünya Ticaret Merkezi'nin İkiz Kulelerinden yükselen duman, Pentagon'un yıkılan bölümü, 175 sefer sayılı uçuşu gerçekleştiren uçağın Dünya Ticaret Merkezi'nin ikinci kulesine çarptığı an, Sıfır Noktası'nda yardım isteyen bir itfaiyeci, 93 sefer sayılı uçuşa ait motor, 77 sefer sayılı uçuşun Pentagon'a çarptığı ana ait CCTV kamerası görüntüleri.
Bölge New York
Arlington County, Virginia
Shanksville, Pensilvanya civarı
Tarih 11 Eylül 2001
08:46-10:28 (UTC-04.00)
Saldırı türü
 Hava korsanlığı, intihar saldırısı, katliam
Ölü 2.996 (2.977 kurban ve 19 saldırgan)
Yaralı 6.000+
İşleyenler El-Kaide[1][2] (saldırıların sorumluluğu ve hava korsanları sayfalarına da bakınız)

11 Eylül günü, Amerika Birleşik Devletleri'nde iç sefer gerçekleştiren dört yolcu uçağı, el-Kaide üyesi 19 kişi tarafından kaçırıldı. American Airlines'ın 11 sefer sayılı uçuşu ile United Airlines'ın 175 sefer sayılı uçuşu, New York'ta bulunan Dünya Ticaret Merkezi'nin sırasıyla kuzey ve güney kulelerine çarptı. İki saat içinde 110 katlı her iki bina da çökerken, 7 Dünya Ticaret Merkezi'nin de arasında bulunduğu çevresindeki bazı yapılar yıkıldı ve bazıları hasar gördü. Kaçırılan üçüncü uçak, American Airlines'ın 77 sefer sayılı uçuşu, Virginia eyaletine bağlı Arlington County'de yer alan Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı karargâhı Pentagon'a çarptı. Saldırı sonucunda binanın batı cephesinin bir kısmı yıkıldı. Kaçırılan dördüncü uçak olan United Airlines'ın 93 sefer sayılı uçuşu ise Washington, DC'yi hedeflemişti. Ancak yolcuların uçağı kaçıranlara yaptığı müdahale sonrasında uçak, Pensilvanya eyaletindeki Shanksville yakınlarına düştü. Uçaklardaki 19 hava korsanı ve 227 kişi de dahil olmak üzere saldırılar sonucunda 2.996 kişi hayatını kaybetti.

FBI tarafından yürütülen araştırma neticesinde saldırıları gerçekleştiren kişilerin, Usame bin Ladin'in liderliğindeki el-Kaide ile bağlantılı olduğu belirlendi. Saldırıdan birkaç gün sonra yaptığı açıklamayla saldırıların sorumluluğunu reddeden bin Ladin, 2004 yılında yayınladığı videoyla birlikte saldırıların sorumluluğunu kabul etti. Olay sonrasında Amerika Birleşik Devletleri tarafından Terörizmle Savaş adı verilen bir kampanya başlatıldı ve bir süre sonra, bin Ladin'in yaşadığı ve Taliban'ın koruması altında el-Kaide'nin etkin olarak faaliyet gösterdiği Afganistan'a karşı, birçok ülkenin de desteklediği savaşa girişildi. Usame bin Ladin ise Mayıs 2011'de Amerika Birleşik Devletleri kuvvetleri tarafından düzenlenen bir operasyonla öldürüldü.

Saldırı
Ana madde: American Airlines Flight 11
Yatay şema
Dikey şema
Pentagon'un saldırılarda hasarlanan 14. bölümü. Hasarın kaynağı ile ilgili Amerika Birleşik Devletleri resmî kaynakları bir uçağın çarptığını belirtmektedir
United Airlines Uçuş 93'ün enkazından olduğu söylenen bir parça (Gövde kanatlar vs. ait bir iz bulunamamıştır.)

Yerel zamanla 08:46:30 da Amerikan Hava Yolları'na ait kaçırılan bir yolcu uçağı Dünya Ticaret Merkezi Kuzey Kulesi 94.-98. katları arasına kulenin kuzey tarafından çarptı. Bina çarpmadan 102 dakika (1 saat 42 dakika) sonra yıkıldı.

Yerel zamanla 09:02:59 da ikinci bir uçak Dünya Ticaret Merkezi güney Kulesi 77.-85. katları arasına kulenin güney tarafından çarptı. Bina çarpmadan 56 dakika sonra yıkıldı.

Yerel zamanla 10:03:11'de Washington, DC'nin 240 km (150mil) kuzey batısına, Pensilvanya Shanksville kırsalıda dördüncü bir uçağın düştüğü açıklandı. Olay yerinde büyük bir uçak enkazına rastlanmadığı söylentileri dolaştı. Resmî makamlarca uçak enkazının olduğu vurgulanmıştır. Ayrıca birçok uçak parçaları da bulunmuştur.

ABD hükûmetinin açıklamalarına göre olaylar şöyle gelişti: 11 Eylül 2001 Salı günü ABD’de dört yolcu uçağının ikisi New York'taki Dünya Ticaret Merkezi gökdelenlerine, bir diğeri Washington D.C.'de Pentagon’a çarptı. Sonuncu uçak ise yolcular ve uçağı kaçıranlar arasındaki mücadeleden sonra 150 mil uzakta, Pensilvanya kırsalında düştü.[9]

Dünya Ticaret Merkezi kulelerine çarpan uçaktaki eylemcilerden birinin pasaportu uçağın kuleye çarpmasından sonra aşağıya fırlamış ve bölgedeki bir polis tarafından bulunmuştur. Eylemcilerin havaalanına gelirken kullandıkları ve havaalanının otoparkına bıraktıkları araçta uçak kullanım kılavuzu bulunmuştur. Amerikan hükümetinin araştırmasına ve 11 Eylül Komisyon Raporu'na göre yolcu uçakları Usame bin Ladin'in lideri olduğu El-Kaide örgütünün 19 üyesi tarafından kaçırıldı ve eylem gerçekleştirildi.

Kayıplar
New York'lu bir itfaiyeci Dünya Ticaret Merkezi'nin enkazına inmek için on tane daha kurtarma ekibi çalışanı isterken.

Olaylarda 19 hava korsanı ile uçaklarda ve yerde bulunan 2.974 kişi hayatını kaybettiği açıklanmıştır. Kayıp durumda olan 24 kişinin ise öldüğü varsayılmaktadır.

Hayatını Kaybedenler[10]
New York Dünya Ticaret Merkezi 2.603 kişi öldü, 24 kişi kayıp ilan edildi, öldükleri tahmin ediliyor.[11]
American 11 88[12]
United 175 59[13]
Arlington Pentagon 125[14]
American 7759[15]
Shanksville United 93 40[16]
Toplam 2.974 kişi öldü, 24 kişi kayıp olarak listeleniyor.

Komplo teorileri
Ana madde: 11 Eylül saldırıları ile ilgili komplo teorileri

11 Eylül saldırıları olarak adlandırılan olaylar ile ilgili çeşitli komplo teorileri bulunmaktadır. Kimi iddialara göre 11 Eylül olayları Amerikan hükûmeti ve gizli servisleri tarafından uygulanan bir sahte bayrak operasyonu, Orta Doğu'ya ve Afganistan'a yönelik işgal faaliyetlerini meşrulaştırmak, ülke ve dünya kamuoyunun desteğini almak amacıyla düzenlenmiş senaryolardır. Bu teoriler, herhangi bir somut kanıta dayandırılmamıştır.

Etkileri
Ana maddeler: Terörizmle Savaş ve Irak Savaşı

Saldırı, dünya medyası tarafından "medeniyetler çatışması" olarak yorumlandı. 11 Eylül saldırılarını gerekçe gösteren başkan George W. Bush, önce Afganistan, ardından da Irak'ı işgal etti. ABD Başkanı George W. Bush Terörizmle Savaş Kampanyası başlattı ve bu kampanya ile NATO'nun 5. maddesini işletmeye başlattı. Bu Kampanya'da ABD'ye başta Birleşik Krallık olmak üzere birçok ülke destek olmaktadır.

11 Eylül saldırıları sonucu, başta ABD olmak üzere batılı devletlerde Müslümanlara karşı işlenen nefret suçlarında büyük artış görüldü.

Popüler kültürde

Saldırılarla ilgili sinema filmleri çekilmeye başlanmıştır. İlk film olan United 93 adlı film 1 Eylül 2006'da vizyona girmiştir. Film kırsal alanda düşen United Airlines adlı şirkete ait 93 sefer sayılı uçağın mürettebat ve yolcularının o gün yaşadıkları dehşeti varsayımlara dayanarak anlatmaktadır. Nicolas Cage'in başrolünde oynadığı 2006 yılı yapımı Dünya Ticaret Merkezi adlı filmde de kuledeki insanları kurtarmaya giderken enkazın altında kalan iki polisin hikâyesi anlatılmıştır. Aynı zamanda "Remember Me" adlı yapıtta da 11 Eylül Saldırısı sonucunda hayatını kaybeden genç rolünü Robert Pattinson oynamıştır.

Ayrıca bakınız

Notlar
  1. 9/11 ifadesi, zıt sayısal tarihlendirme kuralını kullanan yerlerde bile İngilizcede tipik olarak "dokuz, on bir" olarak telaffuz edilir; eğik çizgi telaffuz edilmez.

Kaynakça
  1. "Bin Laden claims responsibility for 9/11". 21 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2012.
  2. "Bin Laden Takes Responsibility for 9/11 Attacks in New Tape". 7 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2012.
  3. Moghadam, Assaf (2008). The Globalization of Martyrdom: Al Qaeda, Salafi Jihad, and the Diffusion of Suicide Attacks. Johns Hopkins University. s. 48. ISBN 978-0-8018-9055-0.
  4. Livesey, Bruce (25 Ocak 2005). "Special Reports – The Salafist Movement: Al Qaeda's New Front". PBS Frontline. WGBH educational foundation. 28 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2011.Geltzer, Joshua A. (2011). US Counter-Terrorism Strategy and al-Qaeda: Signalling and the Terrorist World-View (Reprint bas.). Routledge. s. 83. ISBN 978-0415664523.
  5. Wright (2006), s. 79.
  6. "How much did the September 11 terrorist attack cost America?". Institute for the Analysis of Global Security. 15 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2014.
  7. Matthew J. Morgan (4 Ağustos 2009). The Impact of 9/11 on Politics and War: The Day that Changed Everything?. Palgrave Macmillan. s. 222. ISBN 978-0-230-60763-7. 23 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2018.
  8. Congress (Mayıs 2006). Congressional Record, Vol. 148, Pt. 7, May 23, 2002 to June 12, 2002. Government Printing Office. s. 9909. ISBN 978-0-16-076125-6. 4 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2014.
  9. "CNN resmi sitesi". 8 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2007.
  10. Uçakları kaçıran hava korsanları hariç
  11. "2006 9/11 Death Toll". CNN. 26 Nisan 2006. 14 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2006.
  12. "American Airlines Flight 11". CNN. 26 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2006.
  13. "United Airlines Flight 175". CNN. 31 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2006.
  14. "American Airlines Flight 77". CNN. 17 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2006.
  15. "American Airlines Flight 77". CNN. 2 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2006.
  16. Roddy, Dennis B. (28 Ekim 2001). "Flight 93: Forty lives, one destiny". Pittsburgh Post-Gazette. 30 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2006.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.