Anadolu Ajansı

Anadolu Ajansı, Türkiye Cumhuriyeti'nin resmî haber ajansı. Türk Kurtuluş Savaşı hakkındaki haberleri duyurmak amacıyla Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatıyla Halide Edip Adıvar ve Yunus Nadi tarafından 6 Nisan 1920'de Ankara'da kuruldu.[2]

Anadolu Ajansı
Kuruluş 6 Nisan 1920[1]
(7009318211200000000100 yıl, 305 gün önce.)
Tür Haber ajansı
Merkez Çankaya, Ankara
Kurucu(lar) Mustafa Kemal Atatürk
Halide Edip Adıvar
Yunus Nadi[2]
Genel müdür Şenol Kazancı[3]
Resmî site aa.com.tr

Tarihçe

Anadolu Ajansı, Yunus Nadi ve Halide Edip Adıvar'ın fikir öncülüğünde, 6 Nisan 1920'de, Türkiye Büyük Millet Meclisi açılmadan 17 gün önce, Ankara'da kuruldu.

Mustafa Kemal Paşa imzalı Anadolu Ajansı'nın kurulduğuna ilişkin genelge günümüz Türkçesiyle şöyledir:[4]

"İslam'ın canevi olan Osmanlı Saltanatı merkezinin düşman işgaline geçmesi, bütün ülke ve ulusumuzun en büyük tehlikeyle karşılaşması sonucu olarak bütün Rumeli ve Anadolu'nun giriştiği ulusal ve kutsal savaşım sırasında, Müslüman kişilerin iç ve dış en doğru havadisle aydınlanmalarının zorunlu bir gereksinme olduğu önemle göz önüne alınmış, bunun sonucu, burada en yetkili kişilerden oluşan bir özel kurul yönetiminde, Anadolu Ajansı (AA) adı altında bir kurum kurulmuştur. Anadolu Ajansı'nın en hızlı araçlarla vereceği havadis ve bilgi aslında Temsilciler Kurulumuzun belgeli ve asıl kaynaklarının sonucu olacağı için bu ajans bildirimlerinin oraca ve özellikle Müdafaa-i Hukuk örgütümüzce dahi seçilecek caddelere ve toplanılacak yerlere asılması, dağıtımı, dahası bucak ve köylere dek ulaştırılması yolunda, olabildiğince çok yayınlanabilmesi için ivedili düzenlemeler yapılması, sonucundan da bilgi verilmesi önemle rica olunur."
Anadolu Ajansı'nın Ankara'da bulunan genel merkezi.

Ajansın ilk yazıhanesi Milli Mücadele'nin ilk karargâhı olan Ankara'daki Ziraat Mektebi (şimdi Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü) binasında ayrılan bir bölüm olmuştur. Halide Edip Adıvar'a ayrılan ve büyük sofaya açılan dar ve uzun odalardan birisi ajansın bir nevi bürosu haline gelir. Odada büyük bir yazıhane, dosya raflar, sandalye ile birlikte 2 masa ve bir de eski yazı makinesi bulunmaktadır. Burada Adıvar İngilizce gazetelerin siyasete kaçan kısımlarını tercüme etmekte, Mustafa Kemal Paşa'nın katibi Hayati Bey'in getirdiği telgraflar arasında, Anadolu Ajansı veya Hâkimiyet-i Milliye için lazım olan parçaları kesmekte ve Mustafa Kemal Paşa'nın diğer muhaberatına ait yazıları hazırlamaktaydı.

Günün zor şartları altında kurulan Anadolu Ajansı, ilk haberlerini servis etmeye 12 Nisan 1920 tarihinde başlar. Hem yurt içinden hem de yurt dışından haberlerin yer aldığı ilk bülten şu şekildedir:

"Devlet Merkezimizin düşman işgali altına geçmesi üzerine Anadolu ve Rumeli'nin Müdafaa-i Hukuk azim ve kararlılığı içinde yiğitçe harekete geçtiği şu sıralarda din ve vatan kardeşlerimizin en doğru haber ve bilgiler alabilmelerini sağlamak için kurulan Anadolu Ajansı bugünden itibaren göreve başlıyor. Bugün alınan haber ve bilgilerin oralarda da mümkün olduğu kadar fazla kimse tarafından okunup bilinmesi gereğini arz ve açıklamaya yer yoktur. Bu amaçla oralarda dahi özel örgütler meydana getirerek her gün vereceğimiz bilgilerin telgrafhane kapılarında siyah levhalar üzerine yazılması ve yeterli araç olan yerlerde basılması, yayınlanması ve dağıtılması, nahiyelere ve hatta köylere kadar gönderilmesi hususlarının yerine getirilmesini hepinizin vatan ve millet sevgisinden ve yardımlarından rica ederiz. Bu başlangıçtan sonra, bugünkü son bilgiler aşağıdadır."

Anadolu Ajansı, 2 Mart 1925 tarihinde Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi ile özerk bir statü kazandı. 18 Kasım 2012'de Kahire merkezli Arapça Haberler Bölge Müdürlüğü açıldı.[5] 22 Ocak 2013'te Beyrut şubesi,[6] 30 Mayıs 2013'te de Gazze şubesi açıldı. Anadolu Ajansı, Türkçe, İngilizce, Almanca, Arapça, Rusça, Fransızca, İspanyolca, Kürtçe, Soranice, Farsça, Endonezce, Boşnakça, Arnavutça, Makedonca olmak üzere 14 dilde yayın yapmaktadır.[7][8]

Eleştiriler

Anadolu Ajansı, kamu haberciliğinden giderek uzaklaşıp AK Parti'nin propaganda aygıtına döndüğü yönünde yoğun eleştirilere hedef olmaktadır.[9] Bir dönem Ajansın İngilizce haberler bölümünde editörlük yapan Kate O’Sullivan ve Laura Benitez, Ajansın AK Parti'nin "kukla tiyatrosundaki iplerden birine bağlı" olduğunu dile getirdi.[10] Ajansa genel müdür olarak atanan Şenol Kazancı, AK Parti İstanbul İl Gençlik Kolları’nın kurucu başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eski danışmanıdır.[11] Ajansın Çanakkale bölgesinde görev alan muhabir ve çalışanlarının, Eylül 2015'te Türkiye genelinde meydana gelen şiddet olaylarına ilişkin Facebook üzerinden katliam çağrısında bulunduğu basına yansıdı.[12][13]

Ajansın 2019 Türkiye yerel seçimi gecesi saat 23:21'de veri akışının kesilip[14] ertesi gün saat 13:00 sularında veri akşının tekrar devam etmesi[15] oldukça tepkiye neden oldu.[16] Bunun üzerine Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Sadi Güven'e sorulan bir soruya karşılık Anadolu Ajansı benim müşterim değil. Benden veri almıyor. Nereden alıyor bilmiyorum diye açıklamada bulunmuştu.[17]

23 Haziran İstanbul yerel seçiminde Anadolu Ajansı, ilk kez abonelerine veri yayını durdurdu ve 19.30'da veri akışına başlayacağını açıkladı. Anadolu Ajansı sonuçları açıklamadan, yeniden faaliyete geçen ANKA Haber Ajansı sonuçların önemli bir kısmını aktarmıştı.[18][19][20]

Kaynakça
  1. "Anadolu Ajansı 95 yaşında". Anadolu Ajansı. 5 Nisan 2015. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2015.
  2. "Kuruluşundan Bugüne Anadolu Ajansı". Anadolu Ajansı. 25 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2015.
  3. "AA Genel Müdürlüğü'ne Şenol Kazancı atandı". Anadolu Ajansı. 16 Aralık 2014. 6 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2015.
  4. "Anadolu Ajansı 92 yaşında". Anadolu Ajansı. 6 Nisan 2012. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2015.
  5. Anadolu Ajansı. 25 Aralık 2012'de erişildi.
  6. TurkArabNews. 12 Ağustos 2013'te erişildi.
  7. http://www.aa.com.tr/tr/kurumsal-haberler/397911--aa-arnavutca-yayina-basladi
  8. https://www.aa.com.tr/tr/kurumsal-haberler/aanin-makedonca-yayina-baslamasi-ilgi-cekti/470844
  9. "Anadolu Ajansı’nı, iktidarın propaganda aygıtına çevirmekle eleştirilen genel müdür istifa etti". Diken. En son 9 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
  10. "Eski editörleri: AA, hükümetin kuklası". Diken. En son 9 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
  11. http://www.milliyet.com.tr/cankaya-kosku-nde-yeni-a-takimi/siyaset/detay/1935153/default.htm. Milliyet. En son 9 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
  12. "Doğruysa vahim: Son görevimiz katliam olmalı, genç, yaşlı, hamile çocuk gözetmeksizin". Cumhuriyet. En son 9 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
  13. "AA muhabiri: Son görevimiz katliam olmalı, genç, yaşlı, hamile çocuk gözetmeksizin!". BirGün. En son 9 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
  14. ""Veri akışı kesildi"". Bianet. Erişim tarihi: 1 Nisan 2019 Pazartesi. Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
  15. "Anadolu Ajansı'ndan kamuoyuna yeni açıklama". Ankara'dan Haber. 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2019 Pazartesi. Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
  16. "Arşivlenmiş kopya". Ahval News. 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2019.
  17. "YSK Başkanı Sadi Güven'den açıklama". CNN Türk. 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2019 -. Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
  18. "Anadolu Ajansı, veri akışına saat 19.30'da başlayacak". sozcu.com.tr. 24 Haziran 2019. 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2019.
  19. "İsmail Küçükkaya'dan Anadolu Ajansı yorumu! AA'da veri akışı yok". milligazete.com.tr. 23 Haziran 2019. 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2019.
  20. "İstanbul seçimini yaptı, İmamoğlu yeniden İBB Başkanı". sputniknews.com. 23 Haziran 2019. 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2019.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.