Ante Pavelić
Ante Pavelić (14 Temmuz 1889, Bradina, Bosna - 28 Aralık 1959, Madrid, İspanya), Hırvat faşist siyasetçi. II. Dünya Savaşı'nda Almanya ve İtalya'nın uydusu olan Hırvatistan Bağımsız Devleti'nin başkanlığını yaptı.
Ante Pavelić | |
---|---|
Poglavnik | |
Görev süresi 10 Nisan 1941 - 8 Mayıs 1945 | |
Hükümdar | II. Tomislav (1941-1943) |
Başbakan | Nikola Mandić (1943-1945) |
Hırvatistan Bağımsız Devleti Silahlı Kuvvetler Bakanı | |
Görev süresi 4 Ocak 1943 - 2 Eylül 1943 | |
Yerine geldiği | Slavko Kvaternik |
Yerine gelen | Miroslav Navratil |
Hırvatistan Bağımsız Devleti Dışişleri Bakanı | |
Görev süresi 16 Nisan 1941 - 9 Haziran 1941 | |
Yerine geldiği | Yeni makam |
Yerine gelen | Mladen Lorković |
Yugoslavya Parlamentosu Üyesi | |
Görev süresi 11 Eylül 1927 - 7 Ocak 1929 | |
Seçim Bölgesi | Zagrep |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 14 Temmuz 1889 Bradina, Koniçe, Bosna-Hersek, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu |
Ölüm | 28 Aralık 1959 (70 yaşında) Madrid, İspanya |
Partisi |
|
Bitirdiği okul | Zagreb Üniversitesi |
Dini | Roma Katoliği |
İmzası |
Hayatı
Doğum ve eğitim
Koniçe'nin kuzeyindeki Ivan Dağı'nın eteklerinde, daha sonra Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası olan Hadžići'nin yaklaşık 15 kilometre (9.3 mil) güneybatısında Bradina'nın Herzegovini köyünde dünyaya geldi.
Pavelić'in ailesi yeni bir aramak amacıyla Jezce'nin dışında Müslüman mektebinin bulunduğu Jezero köyüne taşındı. Burada Bosna ve Müslümanlara karşı tutumunu etkileyen Müslüman geleneklerini ve derslerini öğrendi. Müslüman çoğunlukta olan bir şehir olan Travnik'te büyüdü. Burada ayrıca Cizvit ilkokulunda da eğitim aldı. Daha sonra Boşnak Müslüman kültürünün siyasi görüşleri üzerinde büyük bir etkisi oldu.[1] Hırvat milliyetçiliği duygusu, Lika'yı ebeveynleriyle birlikte ziyaret ederek büyümesi ve burada kasaba halkını Hırvatça konuştuğunu görmesi ve sadece köylülerin dinini değil dilini de fark etmesiyle gelişti. Travnik'te okula devam ederken, Haklar Partisi'nin lideri Ante Starčević'in milliyetçi ideolojilerine ve onun halefi Josip Frank'a bağlı oldu.[2]
Sağlık sorunları 1905'te kısa bir süre eğitimini kesintiye uğrattı. Yaz aylarında Saraybosna-Višegrad arasındaki demiryolunda iş buldu. Eğitimini ağabeyi Josip'in yaşadığı Zagrep'te sürdürdü. Zagreb'de liseye gitti. Dördüncü sınıftaki derslerini tamamlamaması üzerine tekrar sınava girmek zorunda kaldı. Lise yıllarının başlarında, Haklar Partisi'ne[3] ve ayrıca Avusturya-Macaristan Ordusu Albayı Slavko Kvaternik'in kayın babası olan Josip Frank tarafından kurulan Frankovci öğrenci örgütüne katıldı. Daha sonra, Senj'deki lisedeki klasik spor salonunda beşinci sınıfını tamamladı. Sağlık sorunları yine eğitimine ara verdi ve Buzet yakınlarındaki Istria'da işe girdi. 1909'da Karlovac'daki altıncı sınıf derslerini bitirdi. Yedinci sınıf dersleri Senj'de tamamlandı. 1910 yılında Zagrep'te mezun olduktan sonra Zagrep Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne girdi. 1912 yılında Slavonya-Hırvatistan Banı Slavko Cuvaj'a suikast girişiminde bulunduğu şüphesiyle tutuklandı.[4] 1914 yılında hukuk fakültesindeki öğrenimini tamamladı ve Temmuz 1915'te doktorasını aldı. 1915-1918 yılları arasında Haklar Partisi başkanı Aleksandar Horvat'ın bürosunda görev yaptı. Görevini tamamladıktan sonra Zagreb'de avukat oldu.[5]
Siyasi yükselişi
Zagreb'de avukatlık yaparken, milliyetçi Hırvat Halk Partisi'ne girdi. 1920'de Zagreb il ve eyalet meclisine seçildi. 1927-29 yılları arasında Yugoslav Parlamentosu'nda (Skupština) milletvekili olarak görev yaptığı sırada ülkenin merkezileştirilmesine şiddetle karşı çıktı.
Ustaşa'yı kurması ve Kral I. Aleksandar'ın Öldürülmesi
Kral Aleksandar'ın 1929 yılında diktatörlük yetkileriyle donatılması üzerine İtalya'ya gitti ve Ustaşa adlı örgütü kurdu. Ustaşa programında, tren saldırıları ve suikastlar gibi terör eylemlerini birleştirdi; 1932'de Lika'da küçük bir ayaklanma gerçekleştirdi. Ustaşa, 9 Ekim 1934 tarihinde Bulgar milliyetçisi IMRO ile birlikte Marsilya'da Kral I. Aleksandar'ı öldürdü. Gıyaben Fransa'da yargılanarak cezalandırıldı ve uluslararası baskı altında İtalyanlar tarafından 18 ay boyunca hapsedildi ve takip eden dönemde Ustaşa büyük oranda etkisiz hale geldi.
II. Dünya Savaşı'nda Ustaşa ve Hırvatistan Bağımsız Devleti
Yugoslavya'nın Nisan 1941'de Mihver Devletleri'nin denetimine girmesinden sonra Bosna'yı ve Dalmaçya'nın bir bölümünü içine alan Bağımsız Hırvatistan Devleti'nin başkanı (poglavnik) oldu. Zadom Spremni (Anavatan İçin Hazırız) sloganını benimseyen Ustaşa rejimi Ortodoks Sırplara ve Yahudilere karşı bir soykırım politikası uyguladı.
Savaş Sonrası
Almanların yenilmesi ve Josip Tito önderliğindeki komünist Partizanların başarısı üzerine Mayıs 1945'te Hırvatistan'dan ayrıldı, Avusturya ve İtalya'da saklandı; 1948'de Arjantin'e kaçtı.
1957'de düzenlenen bir suikasttan kurtuldu ve Paraguay'a kaçtı; 29 Kasım 1957 tarihinde Madrid'e geldi. Hırvat Kurtuluş Hareketi'nin üyeleri ile temasa devam etti ve dünyanın dört bir yanından ziyaretçi kabul etti. Muhtemelen İspanyol yetkilileri ile anlaşarak, ailesi ile gizlice yaşıyordu ve kendisine sığınma hakkı verilmesine rağmen, İspanyol yetkililer onu halkın gözü önünde yaşamasına izin vermedi. 1958 yazında Madrid, Münih Hırvat Dernekleri Meclisi'ne bir mesaj gönderdi. Tüm Hırvatların Hırvatistan'ı yeniden kurulması amacı ile birleşerek bağımsız bir devletin kurulması arzusunu dile getirdi.
Vasiyetinde Hırvat Kurtuluş Hareketi'nin başkanı olarak halefi olan Stjepan Hefer'i gösterdi. 28 Aralık 1959 tarihinde, 70 yaşında, Madrid'deki bir Alman hastanesinde öldü. Naaşı Madrid'in en eski özel mezarı olan San Isidro Mezarlığında toprağa gömüldü.
Kaynakça
- Sedlar 2009.
- Tanner 2001, s. 124.
- Dizdar et al. 1997, s. 307.
- Tanner 2001, s. 125.
- Dizdar et al. 1997, s. 306.
Wikimedia Commons'ta Category:Ante Pavelić ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |