Başkanlık Özgürlük Madalyası
Başkanlık Özgürlük Madalyası (İngilizce: Presidential Medal of Freedom), Amerika Birleşik Devletleri başkanı tarafından verilen bir ödüldür. Kongre Altın Madalyası ile birlikte Amerika Birleşik Devletleri'nin en yüksek sivil ödülüdür. "Amerika Birleşik Devletleri'nin güvenliği ya da ulusal çıkarları, dünya barışı, kültürel ya da diğer önemli kamusal ya da özel girişimler için çok değerli katkılar" yapanlara verilmektedir. Ödül, ABD vatandaşlarıyla sınırlı değildir. Ayrıca sivil bir ödül olmasına karşın askeri personele de verilmekte ve üniforma üzerine takılabilmektedir.
Başkanlık Özgürlük Madalyası | |
---|---|
Amerika Birleşik Devletleri başkanı tarafından verilir | |
Ülke | ABD |
Tür | Madalya |
Gerekçe | "Amerika Birleşik Devletleri'nın güvenliğine veya ulusal çıkarlarına, dünya barışına, kültürel veya diğer önemli kamusal ya da özel girişimler için çok değerli katkılar"[1] |
İstatistikler | |
Toplam Verilişi | Bilinmiyor; 1993'ten beri yılda ortalama 11'den az |
Öncelik | |
Ast | Başkanlık Vatandaşlık Madalyası |
Madalya şeridi (sol: Üstünlük Madalyası) |
Ödül, 1963 yılında Başkan John F. Kennedy döneminde kuruldu ve II. Dünya Savaşı sırasında sivil hizmetin onurlandırılması amacıyla 1945 yılında Başkan Harry S. Truman döneminde kurulan Özgürlük Madalyası'nın yerini aldı.
Madalya bir kişiye birden çok kez verilebilmektedir; Colin Powell ve Ellsworth Bunker iki defa madalya aldı. Ayrıca ölümünden sonra da verilebilmektedir; Mesela (kronolojik sırayla) John F. Kennedy, Papa XXIII. Ioannes, Lyndon Johnson, Paul Bryant, Thurgood Marshall, Cesar Chavez, Roberto Clemente, Jack Kemp, James Chaney, Andrew Goodman, Michael Schwerner, Elouise Cobell ve Grace Hopper[2] gibi örnekler (1964'te öldürülen sivil haklara sahip işçiler Chaney Goodman ve Schwerner 50 yıl sonra 2014 yılında madalyalarını aldılar.)
Tasarım
Başkanlık Özgürlük Madalyası, beyaz emaye ile altın bir yıldız, arkasında kırmızı emaye beşgen biçimindedir; Orta disk altın bir yüzük içinde mavi bir mine sırtında on üç altın yıldız bulunmaktadır (Amerika Birleşik Devletleri arması'ndan alınmıştır). Yayılan kanatlı altın Amerikalı kel kartallar, yıldızın noktaları arasındadır. Beyaz kenar çizgileri olan mavi bir şeritte boyuna takılır.
Başkanlık Üstün Özgürlük Madalyası[3] olarak bilinen özel, nadiren verilen bir madalya sınıfı, sağ göğüste şerit, sol göğüste yıldızın takılarak giyildiği aynı madalya tasarımına (daha benzer şekilde) sahiptir.
Galeri
- Başkan Richard Nixon tarafından, Caz sanatçısı Duke Ellington'a verilen madalya, 24 Nisan 1969.
- Başkan Richard Nixon tarafından, Apollo 13 mürettebatına (sağdan sola: Jack Swigert, Jim Lovell ve Fred Haise) verilen madalya, 18 Nisan 1970.
- Başkan Ronald Reagan tarafından, Rahibe Teresa'ya verilen madalya, 20 Ocak 1985.
- Başkan George H. W. Bush tarafından, Birleşik Krallık Başbakanı Margaret Thatcher'e verilen madalya, 7 Mart 1991.
- Başkan George H. W. Bush tarafından, Eski Başkan Ronald Reagan'a verilen madalya, 18 Ocak 1993.
- Başkan Bill Clinton tarafından, Eski Başkan Jimmy Carter ve Eski First Lady Rosalynn Carter'a verilen madalya, 9 Ağustos 1999.
- Başkan George W. Bush tarafından, Birleşik Krallık Başbakanı Tony Blair'e verilen madalya, 13 Ocak 2009.
- Başkan Barack Obama tarafından, Almanya Başbakanı Angela Merkel'e verilen madalya, 7 Haziran 2011.
- Başkan Barack Obama tarafından, Aktör Tom Hanks'e verilen madalya, 22 Kasım 2016.
- Başkan Barack Obama tarafından, Başkan Yardımcısı Joe Biden'a verilen madalya, 12 Ocak 2017.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Yönetmelik 11085, 22 Şubat 1960 tarihinde imzalandı; Federal Kayıt 28.
- US White House (16 Kasım 2016). "President Obama Names Recipients of the Presidential Medal of Freedom". 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2016.
- Torreon, Barbara Salazar (31 Mart 2004). A Guide to Major Congressional and Presidential Awards (PDF). CRS Report for Congress. RS20884. Washington, DC: Congressional Research Service – Library of Congress (United States Government). s. 4. 10 Ekim 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2011.
Madalyanın iki derecesi vardır. Üstün ve Normal Başkanlık Özgürlük Madalyası olarak ayrılmaktadır.