Cihanbeyli
Cihanbeyli | |
---|---|
| |
Ülke | Türkiye |
İl | Konya |
Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
İdare | |
• Kaymakam | Ahmet Gencer |
• Belediye başkanı | Mehmet Kale (AK Parti) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 4,109 km² (1.586 mil²) |
Rakım | 940 m (3.080 ft) |
Nüfus (2018) | |
• Toplam | 52,525 |
• Kır | - |
• Şehir | - |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
Posta kodu | 42850 |
İl alan kodu | 332 |
İl plaka kodu | 42 |
Resmî site Belediye |
Adlandırma
Bölgeye yerleşen bir Kürt[1] aşireti olan Canbeg aşiretinin adına uygun olarak Cihanbeyli ismini almıştır.[2]
Tarihçe
Cihanbeyli'nin tarihi gelişimi Konya tarihi ile eşdeğerdir. Konya'yı Cihanbeyli'den ayıran doğal sınırlar yoktur. Cihanbeyli, tarihi gelişimi, coğrafi yapısı ve sosyal yaşantısı yönünden Konya ünitesinin bir parçasıdır. Cihanbeyli'nin ilk adı Esbikeşan'dır. Daha sonraları "İnevi" adını almış ve uzun yıllar İnevi adını taşımıştır. Esbikeşan İlçesi ilçelikten bucaklığa, bucaklıktan ilçeliğe çok kez yer değiştirmiştir. 1866 yılında Kulu Köyü Esbikeşan adı ile ilçe olmuş Cihanbeyli ve Şerefli koçhisar Kulu Köyüne bağlanmıştır. Ancak Cihanbeyli ve Koçhisar'ın Aşair beyleri Kulu'ya bağlanmak istememişler ve Ankara'ya baskı yapmışlardır. Bunun üzerine Kulu'nun ilçe teşkilatı lağv edilmiş ve cihanbeyli, Koçhisar Kulu'dan ayrılmıştır. Kulu'da Konya'nın Sille Bucağına bağlanmıştır. (Devrim Sönmez, Eskiçağlardan Günümüze Kulu, Konya, 2004 dizgi Ofset).
Böğrüdelik Köyüne Canbegli Aşireti yerleşir. Böğrüdelik 1928 yılında ilçe merkezi olur. Cihanbeyli'de "Mürseli Efendi" Nahiyesi adını alarak bu ilçeye bağlanır. 1929 yılında Böğrüdelik'ten ilçelik kaldırılır, Mürseli Efendi Bucağı ilçe olur. Böğrüdelik'te bulunan. Canbeyli Aşiretinin adına uygun olarak Mürseli Efendi adı Cihanbeyli'ye dönüştürülür. Yeni kurulan ilçeye Kulu Köyü, Altınekin ve Yeniceoba Bucakları bağlanır. Daha sonra 1954 yılında Kulu, 1987 yılında da Altınekin ilçe merkezi durumuna getirilerek Cihanbeyli'den ayrılmışlardır. Cihanbeyli, İç Anadolu Bölgesinin orta kısımlarına düşer. Bağlı olduğu Konya ilinin 100 km kuzeyinde, Tuz Gölünün batısındadır. 32-34 derece doğu meridyenleri ile 38-39 derece kuzey paralelleri arasında kalır. Cihanbeyli, kuzeye doğru uzanan Konya Ovası'nın devamı gibidir. İlçenin bulunduğu kesimler, geniş yayla özelliği gösterir. Ova-yayla özellikleri Ankara'ya doğru Kulu ilçesi komşusunu da alarak sürer. Ovaların, deniz yüzeyinden yüksekliği genellikle 950 ile 1000 metre arasındadır. Yayla kısımlarının deniz yüksekliği 1000 metreyi aşar.
Coğrafya
Cihanbeyli'nin doğusunda Tuz Gölü ve Aksaray ili, batısında Sarayönü ve Yunak ilçeleri vardır. Güneyi Altınekin İlçesi, Kuzeyi Kulu ve Ankara'nın Haymana ilçeleriyle çevrilmiştir. Yüzölçümü yaklaşık 4.109 km²'dir.
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1965[3] | 50.856 | 6.739 | 44.117 |
1970[4] | 56.923 | 7.918 | 49.005 |
1975[5] | 66.949 | 10.079 | 56.870 |
1980[6] | 70.758 | 10.669 | 60.089 |
1985[7] | 78.362 | 12.168 | 66.194 |
1990[8] | 69.952 | 15.071 | 54.881 |
2000[9] | 75.871 | 18.306 | 57.565 |
2007[10] | 62.572 | 15.192 | 47.380 |
2008[11] | 64.070 | 15.192 | 48.878 |
2009[12] | 62.794 | 15.771 | 47.023 |
2010[13] | 60.917 | 15.748 | 45.169 |
2011[14] | 59.342 | 15.689 | 43.653 |
2012[15] | 57.243 | 15.966 | 41.277 |
2013[16] | 56.234 | 56.234 | veri yok |
2014[17] | 54.892 | 54.892 | veri yok |
2015[18] | 53.551 | 53.551 | veri yok |
2016[19] | 53.194 | 53.194 | Veri yok |
İklimi
- Tuz Gölü, Cihanbeyli'nin doğusunda yurdumuzun ikinci, İç Anadolu Bölgesi'nin birinci büyük gölüdür. Tuz Gölü'nün deniz seviyesinden yüksekliği 940 metre, yüzölçümü 1620 m²'dir, Uzunluğu 90 km ve genişliği ise 25 km'dir. Tuz Gölü'nün suyunun içinde tuz oranı çok yüksektir. Suyun en az olduğu zamanlarda binde ikiyüzellidir. Dünyadaki tuzlu göller içerisinde tuz oranı bakımından ikinciliği alır. Kışın biriken sular yazın Buharlaşır, Uçar ve tabandaki kalın tabakası kalır. Bu kalınlık 10 cm'den, 2 metre'ye kadar yer yer değişir.
Tersakan Gölü, çevresindeki bataklık ve göletlerle birlikte 5500 hektarlık yer kaplar. Bu gölden sodyum sülfat madeni çıkarılmaktadır. Bu maden: soda, sabun, deri, boya, cam ve deterjan sanayisinde kullanılmaktadır. Ayrıca kimyasal gübre yapımında sodyum ve potasyum madenlerini verir. Göl, Alkim Alkali Kimya Anonim Şirketi tarafından işletilmektedir.
Mahalleler
İlçe merkezine bağlı 15 mahalle:
Kandil ,Ahirigüzel, Atçeken, Bahçelievler, Cumhuriyet, Gemecik, Göktepe, Kale, Karatepe, Karşıyaka, Kocatepe, Köprübaşı, Üzerliktepe, Yeniyayla ve Yeşilöz,Hodoğlu
İlçe merkezindeki okullar
Anaokulu
- Atatürk Anaokulu8 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Cihanbeyli Çocuklar Gülsün Diye Necla Süreyya Tercan Anaokulu4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
İlkokullar
- Adnan Menderes İlkokulu17 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Bulduk İsmet İnönü İlköğretim Okulu
- beşkavak İlkokulu
- Cihanbeyli Şehit Burhan Küçükkartal İlkokulu5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kuşça İlkokulu5 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Merkez Atatürk İlkokulu21 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Seniha Belgin İlkokulu13 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ortaokullar
- İmam Hatip Ortaokulu3 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Merkez Atatürk Ortaokulu11 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Faik Türkmen Ortaokulu4 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sağlık Ortaokulu25 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
İlköğretim okulları
Ortaöğretim okulları
- Güven Belgin Anadolu Lisesi
- Cihanbeyli Necip Fazıl Kısakürek Anadolu Lisesi25 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Anadolu İmam Hatip Lisesi24 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Borsa İstanbul Anadolu Sağlık Meslek Lisesi4 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Seniha Ali Fuat Belgin Anadolu Teknik Lisesi ve Endüstri Meslek Lisesi17 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
- Rohat Alakom, Orta Anadolu Kürtleri, Evrensel Basım Yayım, 2004, s. 63
- "Tarihçe". -. www.konya.gov.tr. -. 27 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2020.
Böğrüdelik Köyüne Canbegli Aşireti yerleşir. Böğrüdelik 1928 yılında ilçe merkezi olur. Cihanbeyli'de "Mürseli Efendi" Nahiyesi adını alarak bu ilçeye bağlanır. 1929 yılında Böğrüdelik'ten ilçelik kaldırılır, Mürseli Efendi Bucağı ilçe olur. Böğrüdelik'te bulunan. Canbeyli Aşiretinin adına uygun olarak Mürseli Efendi adı Cihanbeyli'ye dönüştürülür.
Tarih değerini gözden geçirin:|tarih=
(yardım) - "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.