Dalaman

Dalaman Havalimanı bu ilçe sınırları içerisindedir. Ortaca'nın da ilçe haline getirilmesinden sonra bağlı beldesi kalmamıştır. 26 mahallesi bulunmaktadır. Akdeniz Bölgesi’nde, Muğla İline bağlı bir ilçe olan Dalaman,aynı ilin Köyceğiz, Ortaca ve Fethiye ilçeleri ile Denizli ili Çameli ilçesi arasında yer almaktadır. Doğu,kuzey ve batı kesimleri dağlık,güneyi ovalıktır. İlçe topraklarını Gölgeli Dağlar (2.295 m.), Boncuk Dağı (2.265 m.) engebelendirmektedir. Fethiye Körfezi ’ne paralel uzanan bu dağların etekleri yapraklı, yüksek kesimleri de iğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlarla kaplıdır. Dalaman Ovası, Muğla ilinin en verimli ovasıdır,Türkiye'nin ve dünyanın en verimli ovaları içerisindedir. İlçe topraklarını Dalaman Çayı sulamakta olup, Akdeniz ve Ege Bölgeleri geçiş noktasında bulunmaktadır. Dirmil yakınlarındaki Kocaş Dağından doğan, Dalaman Çayı Marmaris ve Fethiye arasında yer alır. Toplam uzunluğu 229 km.dir. Batı Toroslar’ın Göktepe ve Yaylacık Dağlarından inen kolların birleşmesiyle büyüyen çay, dar ve derin bir vadi içinde akarak, Ortaca’nın 8 km. güneyinden denize dökülür.Deniz seviyesinden yüksekliği 15 m.dir. Yüzölçümü 61.694 hektardır. Dalaman nüfusu 2019 yılına göre 42.024 kişidir.[1] Ayrıca Türkiye'nin 6.büyük barajı olan Akköprü Barajı ve Hidroelektrik Santrali de Dalaman ilçesi sınırları içinde yer almaktadır.

Dalaman
İlçe
Türkiye'de yeri
Ülke	Türkiye
İl	Muğla
Coğrafi bölge	Ege Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Ali Güldoğan
• Belediye başkanı	Muhammet Karakuş (AK Parti)
Yüzölçümü
• Toplam	617 km² (238 mil²)
Rakım	10 m (30 ft)
Nüfus  (2018)
• Toplam	41,351
• Kır	-
• Şehir	-
Zaman dilimi	UTC+03.00 (UDAZD)
Posta kodu	48770
İl alan kodu	0252
İl plaka kodu	48
Resmî site www.dalaman.gov.tr

Dalaman, Muğla'nın 13 ilçesinden birisidir.

Tarihçe

İlçenin tarihiyle ilgili herhangi bir bilgi yeterli arkeoloji kazısı ve yüzey araştırması yapılmadığından dolayı bulunmamaktadır. Ancak Antik Karya bölgesi içerisinde olduğundan ilçe tarihinin çok eskilere dayandığı sanılmaktadır.

Daha önce Köyceğiz İlçesine bağlı olan Atakent ve Dalaman beldelerinin birleşmesiyle tek bir Belediye olan Dalaman, 1983 ’te ilçe konumuna getirilmiştir.

Euhippe antik kentinin Karia bölgesinin kuzeyinde, Dalaman’ın yanı başında Alaçatlı Köyü’nün (Alaca-atlı) bulunduğu yerde olduğu sanılmaktadır.

Dalaman Tren Garı

Acaba tek bir trenin bile hiçbir zaman uğramadığı, yolcuların veda etmek zorunda kalmadığı bir tren garı var mıdır? Bir tren garı var ki, bugüne kadar raylarına kavuşamamış. Gara en yakın raylar kilometrelerce uzaklıkta. Bu garın garip ve oldukça ilginç bir hikâyesi var.

1893 yılında Abbas Hilmi Paşa padişah fermanı ile Mısır Hidivi olarak atanır. Abbas Hilmi Paşa, 1905 yılında “Nimetullah” isimli yatıyla Dalaman yakınlarındaki Sarsala Koyu’na gider. O yıllarda sahilde küçük bir yerleşim varken Dalaman verimli bir ovadan ibarettir. Av hayvanlarının özgürce dolaştığı bu yemyeşil ovayı gören av meraklısı Paşa bölgeye hayran kalır.

İlk olarak, Sarsala Koyu’na bir iskele ve depo inşa ettiren Paşa, ardından da koydan Dalaman’a kadar uzanan bir yol yaptırır. Bölgedeki bataklıkları kurutur ve yolun her iki tarafına da Mısır’dan getirttiği okaliptüs ağaçlarını diktirir. Paşa, 1874'te mülkiyeti kendisine geçen Dalaman’ın da resmen sahibidir ve 1905 yılından itibaren de, buradaki arazilerinde çalışmak üzere Mısır ve Sudan'dan vatandaşlar getirmeye başlar.

Abbas Hilmi Paşa, 1908 yılında artık bir çiftliğinin de bulunduğu ve çok sevdiği Dalaman’a bir av köşkü yaptırmaya karar verir. Aynı tarihlerde de valisi olduğu Mısır’ın İskenderiye kentine bir tren garı inşa ettirmeyi planlamaktadır. İnşaat işini Fransızlar’a verir. Fakat Fransız’lar hazırladıkları projeleri karıştırırlar. İstasyon Binası’nın malzemeleri ve projesi bulunan gemiyi Dalaman’a, Av Köşkünü’nün malzeme ve projelerini taşıyan gemiyi ise Mısır’a gönderirler. Gemi Dalaman yakınlarındaki Sarsala Koyu’na gelerek yükünü boşaltır.

Paşa’nın Dalaman’daki işçileri, hemen işe koyulurlar ve karışıklığın farkına varmadan malzemeleri develere ve katırlara yükleyerek Dalaman’a, köşkün yapılacağı yere taşırlar. Gemiyle gelen inşaat işçilerinin de paşanın adamlarına katıldığı kalabalık bir ekip hep birlikte hızla inşaat işine girişirler. Bir an önce işlerini tamamlayarak Paşa’larını dönüşte güzel bir sürpriz ile karşılamak için var güçleriyle çalışırlar. Bu yoğun çalışmaların neticesinde ortaya çıkan sonuç gerçekten de tam bir sürpriz olur.

Dalaman’da planlanan av köşkünün yerine bir Gar Binası, Mısır’a giden malzeme ve proje ile de İskenderiye’ye mükemmel bir av köşkü yapılmıştır. Duvarları özel yontulmuş taşlardan yapılan Dalaman’daki Gar Binası’nın yüksek kapıları ve eşkenar üçgen biçiminde özel olarak üretilmiş çatı kiremitleri, çatı katı ve sütunsuz merdivenleri bulunmaktadır. Kışın ılık, yazın serin ve havadar olacak şekilde havalandırma bacaları ile dizayn edilmiştir ve iki katlı binanın her katında yedişer oda bulunmaktadır. Tamamlanan binanın etrafına Mısır’dan getirilen palmiyeler ve hurma ağaçları dikilir.

Artık Paşa’yı karşılamak için her şey hazırdır. Dalaman’a dönen Paşa gördüğü manzara karşısında çok şaşırır. Tren yolunun bulunmadığı Dalaman’a Gar Binası yapılması Paşa’yı her ne kadar şaşırtsa da bu güzel binayı yıktırmaya kıyamaz ve yanına ilave olarak bir de cami inşa ettirir. Böylece Muğla’nın şirin ilçesi Dalaman; dünyada tren geçmeyen ilk tren garına sahip olmuş olur.

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1985[2]	24.634	13.179	11.455
1990[3]	26.408	15.025	11.383
2000[4]	28.148	17.607	10.541
2007[5]	31.318	20.945	10.373
2008[6]	32.367	22.046	10.321
2009[7]	33.451	22.956	10.495
2010[8]	33.980	23.761	10.219
2011[9]	34.815	24.594	10.221
2012[10]	34.839	24.807	10.032
2013[11]	35.362	35.362	veri yok
2014[12]	35.958	35.958	veri yok
2015[13]	37.406	37.406	veri yok
2016[14]	37.364	37.364	Veri yok

İklim

İlçenin iklimi tipik Akdeniz iklimi olup, Subtropikal iklimi olarak tanımlanabilir. Bu iklim karakteristliğine uygun olarak, yöre kışları ılık ve yağışlı, yazları ise kurak ve sıcaktır. Yıllık ortalama yağış miktarı 1044.5 mm.dir. Dalaman'da 19 Temmuz 1973 te ölçülen 48,5 °C lik sıcaklık Türkiye'de Kahramanmaraş(48,8 °C) ve Şırnak Cizre (48,6 °C) den sonra ölçülen 3. en yüksek sıcaklıktır.

Ekonomi

İlçenin ekonomisi turizm, nakliyecilik, tarım ve kâğıt sanayiine dayalıdır. Yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler, buğday, ayçiçeği, fiğ, yonca, pamuk ve mısırdır. Bunların yanı sıra narenciye üretilmekte olup, nar, incir ve avokado da üretilen ürünler arasındadır. Hayvancılıkta damızlık inek yetiştirilir. Buna bağlı süt üretimi yapılmaktadır. İlçede bulunan kuruluşların başında 1982’de işletmeye açılan Dalaman Havaalanı, TİGEM ve Seka Kağıt Fabrikası (şimdi Mopak Şirketi) ve Devlet Üretme Çiftliği gelmektedir. Dalaman da Özellikle Kağıt Fabrikası mamullerini ve yörenin tarımsal ürünlerini yurdun dört bir yanına taşıyan canlı bir ulaştırma sektörü vardır.

Dalaman, Muğla’nın turistik yörelerine havaalanı vasıtası ile turist girişlerini, dolayısı ile ilçenin ekonomisini etkilemektedir. Dalaman Havalimanı 'nın artan yolcu trafiğini karşılamak amacı ile yeni tesisler yapılmıştır. Göcek koyları olarak bilinen Dalaman ilçe sınırları içerisinde kalan koylar yat turizmi için çok elverişlidir.

Kurşunlu, Akbükü, Göbün, Boynuzbükü, ve Sarsala koyları bunların başlıcalarıdır. Ayrıca Dalaman Yat Limanı ve Deniz Otobüsü Yanaşma Yeri proje ihalesi tamamlanmış olup, yerin bir bölümü SİT, bir bölümü Özel Çevre Koruma Bölgesi içerisinde kalmaktadır.

Ulaşım

Havayolu ulaşımı Dalaman Uluslararası Havalimanı ile sağlanmaktadır.

Dalaman ilçesi, Muğla ili'nde bulunan iki uluslararası havaalanından birine ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca İzmir'den Muğla ve Fethiye yönüne uzanan ana karayolu üzerindedir.

Kaynakça

1. "Dalaman Nüfusu". 2 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020.
2. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
3. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
4. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
5. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
6. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
7. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
8. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
9. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
10. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
11. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
12. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
13. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
14. "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.

Dış bağlantılar

• Dalaman Belediyesi 27 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Dalaman Kaymakamlığı
• Yerelnet Dalaman 2 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.