Doğanşar
Doğanşar Sivas ilinin bir ilçesidir. İl merkezine uzaklığı 101 km'dir.
Doğanşar | |
---|---|
Türkiye'de bulunduğu yer | |
| |
Ülke | Türkiye |
İl | Sivas |
Coğrafi bölge | Orta Karadeniz |
İdare | |
• Kaymakam | Ömer Faruk Kala |
• Belediye başkanı | Halil Balık (MHP) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 198 km² (76 mil²) |
Rakım | 1.300 m (4.200 ft) |
Nüfus (2018) | |
• Toplam | 3,401 |
• Kır | - |
• Şehir | - |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
Posta kodu | 58780 |
İl alan kodu | 346 |
İl plaka kodu | 58 |
Tarihçe
Anadolu'nun eski yerleşim merkezlerinden biri olan Doğanşar'ın tarihi adı İpsile'dir. Bu ismi Bizans döneminde almıştır. Bizans döneminden sonra sırasıyla Danişmentliler, Anadolu Selçuklu Devleti, Eretna Beyliği ve Kadı Burhaneddin'in yönetimine girmiştir.
Doğanşar 1399'da Osmanlılar tarafından fethedilmiş, Timur istilasıyla tekrar elden çıkmış, 1424 yılında tekrar Osmanlıların eline geçmistir.
Doğanşar´ın başlangıçta 19. yüzyılın son çeyregine kadar Tokat'a bağlı olduğunu görürüz. 1870 yılında doğrudan Sivas'a bağlandığını ve Tozanlı nahiyesi olarak adlandırıldığını görülmektedir. 1872'de Hafik ilçe olunca, Hafik'e bağlanan Doğanşar, 1906’da Reşadiye'ye, sonra tekrar Hafik'e bağlanmıştır. 1970'lere kadar teşkilatlı nahiye olan Doğanşar 9 Mayıs 1990 tarihinde ilçe olmuştur.
İlçenin bazı bölgelerinde kale kalıntıları bulunmakta, bu kalıntılarda yapılan kazılarda gümüş paralar çeşitli kabilelere ait savaş aletleri bulunmuştur. Doğanşar'ın çevresinde Kozlu Kalesi, Okçulu Kalesi, Çirmiş Kalesi ve Asar Kalesi gibi kaleler bulunmaktadır.
Doğanşar'ın doğusunda kalan Karakaya Kanyonu'nda ise Romalılara ait paralar ve çeşitli ok uçları bulunmuştur. Ayrıca Karakaya Kanyonu'nda ki taşlarda bazı ,figürler bulunmakta, tam tepedeki taşta ise yönleri doğuya bakan iki tane taşa oyulmuş ve koltuk biçimi verilmiş oyuklar bulunmaktadır.
Bir ucunda Bakırlı tepesi diğer ucunda Haştaş tepesi vardır.
Coğrafya
Ic Anadolu Bolgesinin kuzey dogusunda, Karadeniz ile Ic Anadolu Bolgesi arasinda yer alir. Ilcemiz 40-41 kuzey paralelleri ile 37-38 dogu meridyenleri arasinda kalmaktadir.Bu nedenle ilçemiz ve Hafik arasında Yeniköy Armutlu'su tepesi sanki iklim sınırı gibidir.Tepenin Doğanşar tarafında kar yağarken Hafik tarafına bakan yüzünde güneşli bir hava görebiliriz.İlçemizin komşuları ise, Dogusunda Koyulhisar, batisinda Yildizeli, kuzeyinde Tokat iline bagli Almus ve Resadiye ilceleri guneyinde ise Hafik ve Zara ilceleriyle komsudur.
İklim
Orta Karadeniz Bölgesinin iç kesimlerinde yer alması sebebiyle, Doğanşar ilçesinde, Gümüşhane ve Bayburt ile Tokat bölgesinde olduğu gibi Karadeniz ardı ılıman ve sert, soğuk iklim hüküm sürmektedir.
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1990[1] | 8.324 | 4.421 | 3.903 |
2000[2] | 6.314 | 4.004 | 2.310 |
2007[3] | 3.346 | 2.129 | 1.217 |
2008[4] | 3.240 | 1.759 | 1.481 |
2009[5] | 2.939 | 1.508 | 1.431 |
2010[6] | 2.959 | 1.566 | 1.393 |
2011[7] | 2.785 | 1.443 | 1.342 |
2012[8] | 2.699 | 1.419 | 1.280 |
2013[9] | 2.881 | 1.448 | 1.433 |
2014[10] | 3.014 | 1.400 | 1.614 |
2015[11] | 2.918 | 1.394 | 1.524 |
2016[12] | 2.914 | 1.493 | 1.421 |
Doğanşar'ın Köyleri
Doğanşar'a bağlı 26 adet köy bulunmaktadır. Bunlar: Alan, Alazlı (Çirmiş), Arslantaş (Karadiz), Avcıçayı (Dumanit), Başekin, Beşağaç (Urumcuk), Boyalı, Çalıcı, Çatpınar(Ermenüs) , Darıkol, Ekinciler (Arzuman), Eskiköy, Göçüköy, İçdere (Câcek), Kabaçam (Tavuza), Karkın, Kıpçak, Kozağaç, Kozlu, Okçulu, Ortaköy, Sarısuvat (Gevele), Söbüler, Ütük, Yavşancık ve Yeşilçukur (Mundarlı) köyleridir.[13]
Tarihi ve Turistik Mekanlar
Doğanşar'da Osmanlı ve Selçuklulardan kalma birçok tarihi yapı bulunmaktadır.
Tarihi Yapılar
- Yeni Camii
- Ulu Camii
- Uzunbelen Hubyar Türbesi
Turistik Mekanlar
- Yeşilırmak
- Dipsiz Göl ve Dipsiz Göl Şelalesi
- Karakaya Kanyonu
- Tekeli İçi Çayı
- Tavşan Tepesi
- Armutlu Yaylası
- Subeyad Yaylası
- Koz Yaylası
- Aslan Çimeni Yaylası
- Tekeli Dağı
- Eğribel Dağı
- Kızıl Dağ
- Asmalıdağ
- Mezgitli yaylası
- Körselik Yaylası
- Karanlıkdere Yaylası
- Sivri Tepesi
- Kızgın Kaya
- Cacek Deresi Mesire Yeri
Kültür ve Turizm
Doğanşar ilçesi Orta Karadeniz Bölgesinde yer alır.İlçe de yaylacılık kültürü çok önemsenmekte olup her sene çeşitli yaylalarda festivaller düzenlenmektedir.Sivas'ın yüzölçümü olarak büyük bir alanda bulunmasından dolayı Orta Karadeniz Bölgesinde kalan Doğanşar, genellikle yaylaları ve kendine has kültürü ile ayrı bir konumdadır.Orta Karadenizin iç kesiminde yer alan Doğanşar, Tokat ile çok benzer bir kültüre ve aynı şiveye sahip olmakla birlikte, Doğu Karadeniz Bölgesinde yer alan Yukarı Kelkit Vadisi (Suşehri/Akıncılar/Şebinkarahisar) Bölgesinde yer almamasına rağmen, kültür olarak kendine has kültürlerinin yanısıra, son yıllarca Yukarı Kelkit Vadisi ile önemli kültürel etkileşimlere girmiş ve bölgenin kendi halay ve bar oyunları kültürünün yanında, Suşehri bölgesindeki horon kültürü tesir etmeye başlamıştır.
Ahmet Ayık Karakucak Güreşleri ve Bal Festivali
Doğanşar'da her yıl geleneksel olarak Ahmet Ayık Karakucak Güreşleri ve Bal festivali yapılır. 2011 yılında ise bu festivalin 56. sı yapılacaktır.
Doğanşar'da yapılan bu festivale Türkiye'nin çeşitli yerlerinden katılım olmaktadır. Festival genellikle Temmuz ayında yapılır. Festivale sanatçılar davet edilir.[14]
Yöresel Lezzetler
Sivas mutfağı tarım ürünlerine dayanmaktadır. Genellikle kırsal kesimlerde yazları Ayranlı pancarlı çorba, Madımak, Evelik, Düğücek aşı gibi yemekler yapılır. Kışları ise Tırhıt, Sübüra, Kelecoş, Tarhana, İçli köfte, Hingel gibi hamurlu yemekler yenmektedir. Kentte sebze yemekleri de yapılmaktadır.
Tandırda kül çöreği, Fotla, patates ya da peynirle yapılan Kömbe, Kete, Lavaş, çökelekli yörede yaygın olarak yapılan ekmek çeşitlerindendir.
Ayrıca Bal helvası, Bulgur Köftesi, Çirli Et, Hurma tatlısı, Karın yahnisi, Kavurma hellesi, Lahana musakkası, Patates çorbası, Şalgam çorbası, Kavurma herlesi ve Madımak yemeği de Doğanşar'da yapılan başlıca yemeklerdendir.[15]
Dış bağlantılar
Kaynakça
- "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
- "Arşivlenmiş kopya". 28 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2011.
- "Arşivlenmiş kopya". 18 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2011.
- "Arşivlenmiş kopya". 18 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2011.