Ekonomi (bilim dalı)

İktisat veya ekonomi,[1] üretim, dağıtım, tüketim, ticaret, değişim ve bölüşüm ile ilgili etkinliklerin bütünü ile bu etkinlikleri inceleyen bir bilim dalıdır.

Ekonomi
Bölgelere göre ekonomi  Afrika · Kuzey Amerika Güney Amerika · Asya Avrupa · Okyanusya
Ana hatlar
Genel sınıflandırma
Mikroekonomi · Makroekonomi Ekonomik düşünce tarihi Metodoloji · Heterodoks
Teknikler
Matematiksel · Ekonometri Deneysel · Milli muhasebe
Dalları ve alt dalları
Davranışsal · Kültürel · Çevresel Büyüme · Gelişme · Tarih Uluslararası · Ekonomiler Monetarizm ve Finansal ekonomi Kamu ve Refah ekonomisi Sağlık · Çalışma · Yönetimsel İşletme · Bilgi · Oyun kuramı Endüstriyel organizasyon · Hukuk Tarım · Doğal kaynak · Ekolojik Kent · Kırsal · Bölgesel Ekonomik coğrafya
Listeler
Kategoriler · Başlıklar · Ekonomistler
Ekonomi İdeolojileri  Anarşizm · Kapitalizm Komünizm · Korporatizm Faşizm · Solidarizm Piyasa sosyalizmi · Devletçilik · Merkantilizm Sanayi korumacılığı  · Sosyalizm Sendika · Üçüncü görüş
Ekonomi:Kavram ve Tarihi

Mevcut kaynakların sınırlı, insan ihtiyaçlarının ise sınırsız olması, iktisat biliminin ortaya çıkma nedenidir. İktisat bilimi kaynakların kıt olması nedeniyle insanların yaptıkları tercihler ve bu tercihler nedeniyle aralarındaki ilişkiyi inceleyen bir bilimdir.[2]

Bir etkinlikler bütününü olarak iktisat ya da ekonominin yapısı, uygarlık tarihi ve içtimai yapılanmalar ile yakından ilişkilidir.

Daha genel olarak iktisat toplumların nasıl zenginleşeceği ve refah seviyelerinin artacağı sorusuna cevap arar. Bu süreçte izlenecek politikalar, işsizlik, enflasyon, üretim düzeyi gibi kavramlar iktisadın inceleme alanına girer.

Kelime Etimolojisi

İktisat kelimesi arapça'dan gelmektedir. "Ekonomi" kelimesi, "ev" ve "dağıtım (daha çok, yönetim manasında)" kelimelerinden gelen , "bir evi yöneten kimse" kelimesine kadar takip edilebilir. Ekonomi kelimesi "bir aile veya hane ile ilgili" manasına gelse de aynı zamanda "tutumluluk", "yönetme", "idare", "düzenleme" ve "bir devletin kamu faydası"nı da ifade etmektedir.

İktisadın Dalları

Bir bilim dalı olarak iktisat ya da ekonomi, yeryüzündeki kaynakların sınırlı, insan ihtiyaçlarının sınırsız olması yüzünden, kaynakların daha verimli bir şekilde kullanılabilmesini sağlamak amacıyla kurulmuştur. İktisat, incelediği konulara ve kapsamlara göre dallara ayrılır:

Normatif İktisat - Bir durumu hedef olarak gören, iktisadi düzenin nasıl olmasına dair fikirler üreten iktisat dalıdır. Normatif iktisat belirlenen hedefler için neler yapılması gerektiğini araştırır. İçtimai adalet, üst düzey refah için neler yapılması gerektiğini araştırır.

Pozitif İktisat - Sadece iktisadi düzeni sebep-sonuç ilişkisi içinde inceleyen, iktisat içinde sürekli geçerli kanunları saptamaya çalışan iktisat dalıdır. "Talep artışı enflasyonu nasıl etkiler?" gibi sorulara cevap arar. "Enflasyon hangi düzeyde tutulmalı?" sorusu normatif iktisatın inceleyeceği bir konudur.

Mikroekonomi - Tüketicilerin ve firmaların iktisadi davranışlarını; ihtiyaç, fayda, değer, fiyat kavramları ile araştıran iktisat dalıdır. Piyasa türlerini, piyasaların işleyiş mekanizmasını ve farklı piyasa koşullarında firma dengesinin nasıl oluştuğunu da araştırır. Daha basit bir ifadeyle bir şirketin veya tüketicinin kendi iş işleyişi ve dış iktisadi ilişkilerini bireysel olarak inceleyen iktisat dalıdır.

Makroekonomi - Ülke iktisadı ve dünya iktisadını ilgilendiren konu başlıklarını inceleyen bir iktisat dalıdır. İstihdam, enflasyon, kamu dengesi gibi konuları inceler.

Alt dalları

1. Mikroekonomi
2. Makroekonomi
3. İktisat Tarihi
4. İktisadi düşünce tarihi
5. Uluslararası iktisat
6. Türkiye Ekonomisi
7. Kalkınma iktisadı
8. Kamu iktisadı
9. Siyasi iktisat
10. Çevre iktisadı
11. Sanayi iktisadı
12. Çalışma iktisadı
13. Tarım iktisadı
14. Yeni Ekonomi
15. Turizm iktisadı
16. Karma iktisat
17. İşletme iktisadı
18. Demokrasi
19. Dünya iktisadı

Kavramlar

Kıtlık, Faydacılık, Ceteris Paribus, Mukataa, Bilgi yetersizliği, Esham merkantilizm, Görünmez el, monetarizm, Monopol, Oligopol, Üretim faktörleri, sermaye, Say Kanunu, monetizasyon, Monopson Toprak, İşgücü, Girişimci, Elastikiyet, arz, talep, Sosyalizm, Kamu, İhracat, İthalat, sübvansiyon, Milli gelir, Ödemeler dengesi, Vergi, Kamu harcamaları, enflasyon, deflasyon, deflatör, Sabit kur, döviz, Esnek kur, durgunluk, düopson, düopol, Ordinal Fayda, Taban Fiyat , Oyun Teorisi, Pareto optimalite, optimal, Kardinal Fayda, Rant, Tüketici rantı, Üretici rantı, Tavan Fiyat, Barter, Tüketim, Bütçe, Fiyat, Kısa Dönem, Uzun Dönem, Tam İstihdam, Teşvik, Yatırım, Kaynak Dağılımı, Gelir Dağılımı, İstikrar, Kamunun Fonksiyonları, Dışsal Ekonomiler, coase Teoremi, dezenflasyon, Kalitatif Araçlar, Kantitatif Araçlar, Açık Piyasa İşlemleri, Reeskont Politikası, Zorunlu Karşılıklar, Küreselleşme, Performans Yönetimi, Pareto Eğrisi, İstihdam

İktisat Konusunda Araştırma Kuruluşları

• SETAM 20 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

1. Cem Eroğul, Anatüzeye Giriş, İmaj Yayıncılık, 2005.
2. Alkın, Erdoğan; Yıldırım, Kemal; Özer; Mustafa (2005). İktisada Giriş. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi. s. 35. ISBN 975-06-0204-8