Emin el-Hüseynî

Muhammed Emin el-Hüseyni (Arapça: محمد أمين الحسيني) (d. 1897, Kudüs - ö. 4 Temmuz 1974, Beyrut), Filistinli Müslüman lider. 1921-1948 yılları arasında Kudüs başmüftüsü ve Arap Yüksek Komitesi'nin kurucusuydu.

Hacı Emin el-Hüseynî
Kudüs Başmüftüsü
Görev süresi 1921-1937
Yerine geldiği	Kamil el-Hüseynî
Yerine gelen	Hüsameddin Carullah
Kişisel bilgiler
Doğum	1897 Kudüs, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	4 Temmuz 1974 Beyrut, Lübnan
Partisi	Arap Yüksek Komitesi
Mesleği	Müftü
Dini	İslam
Askerî hizmeti
Bağlılığı	Osmanlı İmparatorluğu
Hizmet yılları	1918 yılına kadar

Hayatı

1895 veya 1897'de doğdu. Eğitim için gittiği Mısır'da İslam dünyasının ileri gelenleri ile tanıştı. 1915 yılında girdiği Mekteb-i Harbiye'den kurmay subay olarak mezun oldu.[1] Kısa sürede II. Abdülhamid hayranı oldu. Çanakkale Savaşı sırasında Osmanlı ordusu'nda topçu subayı olarak görev yapan el-Hüseyni, bir süre İzmir'de yaşadı. Teşkilat-ı Mahsusa'da yükselerek Kudüs'te idaresi hızla yükseldi. Aralık 1916'da Kudüs'e döndükten sonra Arap isyanı sırasında olayları yatıştıramadı. Osmanlı idaresinden sonra Filistin topraklarından Yahudileri çıkarma çalışmalarına girişti. Antisemitist gösteriler ve sabotajlar düzenledi. Filistin'deki İngiliz yönetimi kendisini 10 yıl hapse mahkûm ettiyse de Şam'a gitti. 1921'de askeri yönetim sivilleşince yeni İngiliz yüksek komiseri kendisinden özür diledi.

Nazilerle işbirliği

Emin el-Hüseyni’nin en ilginç politikası 1933'ten itibaren Nazilerle yakınlaşması oldu. 1936'da Filistin'de çıkan büyük Arap isyanının lideri olarak, Yahudilere toprak satışını, Filistin'e Yahudi göçünü önlemeye çalıştı. İngilizlerle yine arası bozuldu ve İngilizler dini liderliğini tanımadıklarını ilan ettiler. 1937'de Lübnan'a kaçtı. El-Hüseyni, Siyonizme karşı anahtar rol oynamıştı. 1941'de Berlin'e giderek bizzat Adolf Hitler ile görüştü. Yahudileri Filistin'den atmak için destek talep etti. Hitler resmî bir taahhüt vermedi ancak söz ile, Filistin ideallerini Almanya'nın paylaştığını beyan etti. Kafkaslar'ı tamamen ele geçirince Yahudileri Filistin'den atacağını da ekledi. Himmler'le yaptığı görüşmede de Balkan Müslümanları ile arasının iyi olduğunu, Almanya için silahlı bir kuvvet oluşturabileceğini söyledi. Bunun üzerine Müslüman Boşnak ve Hırvat askerlerinden 13. SS Waffen Dağ Tümeni "Handschar" adlı bir tümen oluşturuldu.

II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'nın 1945'te yenilmesinden sonra İsviçre'ye kaçan el-Hüseyni, tutuklandı ve Fransa'da ev hapsine alındı. Buradan da kaçmayı başarıp Kahire'ye gitti. Nazi avcısı Siyonist gruplar İngiliz hükûmetine başvurup müftüyü savaş suçlusu olarak yargılanmak üzere geri istediler. İngilizler hâlen hem Mısır hem de Filistin'de kontrolü elinde tutmaları sebebiyle Araplar için böyle karizmatik bir liderin Yahudilere teslim edilmesi ile yaşanacak büyük bir kaostan çekindiler ve bu başvuruyu reddettiler. 1948'de Gazze Şeridi'nde Filistin hükûmetini kurduğunu ve hükûmet başkanı olduğunu ilan etti. Bu hükûmet, Mısır, Suriye, Lübnan, Irak ve Suudi Arabistan dışında hiçbir İslam ülkesince tanınmadı. Emin el-Hüseyni 1974 yılında Beyrut'ta öldü. Kudüs'e gömülme vasiyetine rağmen, İsrail tarafından bu talep reddedildi.

Galeri

• 
  Bosnalı Müslüman 13. SS Waffen Dağ Tümeni "Handschar"a bağlı gönüllüleri selamlıyor, Kasım 1943
• 
  Handschar Tümeni komutanı Karl-Gustav Sauberzweig (sol) ile Bosnalı Waffen-SS gönüllüleri teftiş ederken, SS-PK tarafından çekilen resim, Kasım 1943
• 
  Azeri Lejyonu'nun gönüllüleriyle sohbet ederken (19 Aralık 1942, Haus der Flieger, Berlin)
• 
  Bosnalı SS üyesiyle, Kasım 1943
• 
  Emin el-Hüseyni
• 
  Emin el-Hüseyni Adolf Hitler ile görüşüyor, Aralık 1941
• 
  Emin el-Hüseyni Heinrich Himmler ile tokalaşıyor, 1943

Kaynakça

1. "EMÎN el-HÜSEYNÎ - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021.