Fîhi Mâ Fîh
Fîhi Mâ Fîh (Farsça: فيه ما فيه), Arapça sözcük karşılığı "ne varsa içindedir" manasına gelen, anlam karşılığı ise "ne varsa onun içinde var" veya "ne varsa onda var"a gelen[1] Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'nin bir eseri.
Fîhi Mâ Fîh | |
---|---|
Muntasıh-ı Fîhi Mâ Fihi'den alınma bir Fîhi Mâ Fîh sayfası. | |
Diğer ad(lar) | Esrâr-ı Celîl, Esrârü’l-Celâliyye, Kitâbü’n-Nesâ'ih li-Celâliddîn, Risâle-i Sultân Veled |
Tür | Derleme |
Menşei | Konya, Anadolu Selçuklu Devleti |
Dil(ler) | Farsça, Arapça |
Derleyen | Sultan Veled |
Adanan | Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî |
Nitelik ve içeriği
Bu eser Mevlânâ'nın çeşitli meclislerde yaptığı sohbetlerin, oğlu Sultan Veled tarafından toplanması ile meydana gelmiştir. 75 bölümden oluşmaktadır ve bu bölümlerin 6'sı Arapça diğerleri ise Farsça kaleme alınmıştır. Bu bölümlerden bir kısmı, Selçuklu Veziri Süleyman Pervane'ye hitaben kaleme alınmıştır. Eserde bazı siyasi olaylara da temas edilmesi yönünden, bu eser aynı zamanda tarihi bir kaynak olarak da kabul edilmektedir. Eserde Mevlânâ'nın düşünüşü, dünya görüşü, devrini bildirişi, din ve insanlık hakkındaki düşünüşleri, anlatılır. Cennet ve cehennem, dünya ve âhiret, mürşit ve mürîd, aşk ve semâ gibi konular işlenmiştir.
Adı
Esere "Fihi Ma-Fih" isminin hangi nedenle verildiğini kesin bir tarzda söylemek doğru olmadığı gibi; "içinde olması gereken şeyler buradadır" manasının kasdedilmiş olabileceği ihtimali düşünülmelidir.
Baskıları
- Fîhi Mâ-Fîh, ilk defa Türkçeye Ahmet Avni Konuk (1868-1938) tarafından tercüme edilmiştir.
- Dr. Selçuk Eraydın tarafından hazırlanmış bir baskısı İz Yayınları tarafından yayınlanmıştır.
- Türkçeye Billur C. Yılmazyiğit tarafından çevrilen ve "Ne varsa onun içinde var" adıyla yeniden PARŞÖMEN YAYINLARI tarafından basıldı.
Kaynakça
- Saadet Şıhıyeva, 26 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ârif Mevlâna’nın Ruhî Durumu: «Ene’l-Hakk» ve «Hâmûş» Arasında