Ferdi Tayfur (müzisyen)
Ferdi Tayfur veya doğum adıyla Ferdi Tayfur Turanbayburt (15 Kasım 1945, Adana), Türk ses sanatçısı, besteci, söz yazarı ve sinema oyuncusu. Toplamda dokuz defa Altın Plak Ödülü kazanan sanatçı sinema filmlerinde de yer alan kendi yazdığı şarkılarla ünlenmiştir. 30'dan fazla albüm ve 30'un üzerinde film yapan 1982 yılında ise kendi adına Ferdifon Plakçılık şirketini kuran sanatçı 2009 yılında da inşaat sektörüne de girmiştir.[1]
| Ferdi Tayfur | |
|---|---|
 | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum adı | Ferdi Tayfur Turanbayburt |
| Unvanı | Ferdi Baba, Ferdi Abi |
| Doğum |
15 Kasım 1945 Adana, Türkiye |
| Tarzlar | Arabesk, fantezi müzik, Klasik Türk müziği, |
| Meslekler | Şarkıcı, besteci, şair, yazar, söz yazarı, yönetmen, oyuncu, senarist, yapımcı, aranjör |
| Çalgılar | Bağlama, gitar, kanun, tambur, ut, vokal |
| Etkin yıllar | 1968-günümüz |
| Müzik şirketi | Ferdifon Müzik, Elenor Müzik |
| İlişkili hareketler | Ahmet Selçuk İlkan, Gülden Karaböcek, Mustafa Sayan, Özer Şenay, Tuğçe Tayfur |
| Çocukları |
Timur Turanbayburt Ferdi Taha Turanbayburt Tuğçe Tayfur |
| İlişkiler |
Zeliha Turanbayburt (e. 1974, boşanma) Necla Nazır (e. 1976, boşanma) Habibe Ümyanı Demir (e. 2008, boşanma) Zeliha Turanbayburt (e. 2010) |
 | |
Hayatı
Ferdi Tayfur , 15 Kasım 1945 tarihinde doğmuştur. Adana'da doğan sanatçıya adını dublaj sanatçısı Ferdi Tayfur'un hayranı[2] babası Cumali Bey koymuş, oğlunun eğitimine düşkün olan Cumali Bey'in pavyon çıkışı öldürülmesi ile eğitim hayatı sona eren sanatçı yoksul ve trajik bir hayat[3] yaşadığını, babasının ölümünden sonra annesinin evlendiğini, kendisininde okumak istediğini ancak imkanlar yüzünden bunu gerçekleştiremediğini söylemiştir.[3] Henüz çocukluk yıllarında üvey babasının bulduğu şekerci dükkanında çıraklık yapan sanatçı okumayı iş hayatında öğrendiğini söylemiştir.[3] Daha sonraları çiftlikte çalışarak ailesinin geçimine katkıda bulunan Tayfur aynı yıllarda düğünlerde şarkı söylerker yerel gazetede Adana Radyosu'nun müzik yarışması ilanını görür[3] ve yarışmaya katılır. Ancak birinciliği kazanamaz ve ikinci olur, üvey babasının engellemelerine karşı İstanbul'a gelip Lunapark Gazinosu'nda iş bulur ve Nurten İnnap'a bağlama çalmaya başlar. Daha sonra Leyla adlı ilk plağını doldurur ve bu plağından 500 lira kazanır.
Ferdi Tayfur 1968 yılında Seda Plak ile iki plaklık anlaşma yapar ancak beklenen ilgiyi görmez. Akabinde yeniden Adana'ya dönen ve çiftlikteki işlerin başına geçen, diğer yandan müzik çalışmalarına devam eder ve üç yıl aranın ardından yaptığı Huzurum Kalmadı adlı plakı yayınlanır. 1973 yılında ise Görsev Plak adına yaptığı Kır Çiçekleri adlı 45'lik ile çıkış yakalar. Yine 1974 yılında yaptığı Bana Gerçekleri Söyle adlı 45'lik ile adını duyurur. 1975 yılında Elenor Plak'a transfer olur. Önce Bırak Şu Gurbeti, ardından Çeşme adlı şarkısı ile adını duyurur[4].
Müzik kariyeri
Besteler yaparak müzik kariyerinde ilerlediği yıllarda nikahlı olduğu Zeliha Hanım ile mütevazı bir törenle 1974 yılında evlenen Tayfur'un ilk plağı iyi satış yapmış ama ancak maddi sıkıntıları nedeniyle Elenor Plak'ın sahibi Atilla Alpsakarya'nın girişimiyle sanatçının bestelediği iki şarkı Gülden Karaböcek'e satılmış akabinde plakları art arda yayınlanan sanatçı asıl çıkışını "Çeşme" şarkısı ile yakalamış, 1977 yılında aynı isimle Necla Nazır ile başrolünde oynadığı ilk sinema filmi vizyona girmiştir. Filmi 12 milyon kişi izlemiştir.[5]
1992 yılında çıkardığı Prangalar albümü 6 milyon rakamıyla Türkiye'nin en çok satan albümlerinden olup, Ferdi Tayfur'un en çok satan albümüdür.[6]
Kasetlerin yanında konserler de verdi. 1993 yılında Gülhane Parkı'nda verdiği konsere 200.000 kişi katılarak rekor kırmıştır.[7]
Özel hayatı
Zeliha Hanım ile ilk evliliğinden iki çocuğu, yaklaşık 30 yıldır birlikte yaşadığı 2007 yılında boşandığı sinema oyuncusu Necla Nazır'dan ses sanatçısı (Tuğçe Tayfur) bir kızı bulunuyor. 2010 yılında yeniden Zeliha Hanım ile evlenen sanatçının Ferdi Taha adında bir çocuğu vardır.
Diskografi
Ödüller
- 1975 1. Altın Plak Ödülü Elenor Plak. (Bırak Şu Gurbeti - Sevdalılar Beni Anlar)
- 1975 2. Altın Plak Ödülü Elenor Plak. (Çeşme - Muhtaç Etme Beni Plağıyla)
- 1975 3. Altın Plak Ödülü Elenor Plak. (Yağmur Gözyaşım - Alıştım Plağıyla)
- 1975 4. Altın Plak Ödülü Elenor Plak. (Yadeller - Ağlamazsam Uyuyamam Plağıyla)
- 1976 5. Altın Plak Ödülü Elenor Plak. (Derbeder - Vazgeç Felek Plağıyla)
- 1976 6. Altın Plak Ödülü Elenor Plak. (Benim Gibi Sevenler - Söz Geçmiyor Gönlüme Plağıyla)
- 1978 7. Altın Plak Ödülü Elenor Plak. (Merak Etme Sen - Söz Veriyorum Plağıyla)
- 1979 8. Altın Plak Ödülü Elenor Plak. (Hapishane Görüş Günü - Gönül Oyunu Plağıyla)
- 1980 9. Altın Plak Ödülü (İnsan Sevince Long Plağıyla - İnsan Sevince, aynı zamanda Sovyetler Birliği’nde bugünkü Rusya’da basılan ilk Türk Sanatçısı albümüdür.)
- 1992 MÜYAP 1991 Yılı Arabesk Dalında En çok Albüm Satan Sanatçı Ödülü.
- 1993 Gülhane Konserleri Ödülü (Bir Alana En Çok Seyirci Toplaması nedeniyle(Yaklaşık 200.000 Kişi) Dönemin İstanbul Büyükşehir Belediye BaşkanıTarafından Verilmiştir.)
- 1994 En İyi Arabesk Erkek( Fadime'nin Düğünü )
- 1995 Doğa Savaşçıları Çevre Örgütü Tarafından Verilen Çevre Ödülü
- 1995 IFA İstanbul FM Altın Ödülü
- 1994 1.Kral TvTürkiye Video Müzik Ödülleri En iyi Arabesk Fantezi Müzik sanatçısı ödülü (Fadime'nin Düğünü Şarkısıyla)
- 1995 2.Kral TvTürkiye Video Müzik Ödülleri En İyi Arabesk Fantezi Müzik Sanatçısı ödülü (Yağmur Çamur Şarkısıyla)
- 1999 6. Kral TvTürkiye Video Müzik Ödülleri En iyi Arabesk Fantezi Müzik sanatçısı ödülü (Bağbozumu Şarkısıyla)
- 1999 Magazin Gazetecileri Derneği Onur Ödülü
- 2001 Magazin Gazetecileri Derneği Yılın En İyi Arabesk Sanatçısı Ödülü
- 2004 Meltem TV Yılın Sanatçısı Ödülü
- 2004 Bitlis Valisi M. Asım Hacımustafaoğlu ile Bitlis Belediye Başkanı Cevdet Özdemir tarafından verilen şükran plaketi
- 2005 İhlas Marmara Koleji Yılın En İyi Müzik sanatçısı Ödülü
- 2005 Magazin Gazetecileri Derneği Yılın En İyi Arabesk Sanatçısı Ödülü
- 2007 Siyaset Dergisi Sanat Onur Ödülü
- 2008 14. Kral TvTürkiye Video Müzik Ödülleri En İyi TSM Sanatçısı ödülü (Kalbimin Sahibi Sensin Şarkısıyla)
- 2008 Aydoğdu Üzerimize İlahisiyle MÇF 2008 Sosyal Sorumluluk Ödülü.
- 2009 Siyaset Dergisi Yaşam Boyu Sanat Onur Ödülü
- 2009 Radyo 15 Sanat Onur Ödülü
- 2011 Siyaset Dergisi Yılın Onur Ödülü
- 2013 19. Kral Tv1. Türkiye Müzik Ödülleri Yaşam Boyu Onur Ödülü
- 2014 Akdeniz TV Yaşam Boyu Başarı ve Onur Ödülü
- 2014 21. Adana Altın Koza Ödülü
- 2015 15. Yıl İnternet Medyası Yılın En İyileri Ödülleri Yaşam Boyu Meslek Onur Ödülü
Filmografi
Filmler
| Yıl | Film | Rol | Oyuncu | Yönetmen | Eser | Senaryo | Notlar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2016 | "Zor Hayat"[8] | Hayır | Evet | Evet | Evet | Sinema Filmi | |
| 2008 | Memur Muzaffer | Muzaffer Mutlu | Evet | TV dizisi | |||
| 2007 | Yersiz Yurtsuz | Emrullah | Evet | TV dizisi | |||
| Natuk Baytan Belgeseli | Kendisi | Evet | |||||
| Ben Ferdi Tayfur | Ferdi Tayfur | Evet | |||||
| 2000 | Hayatım Roman | Kendisi | Evet | TV dizisi | |||
| 2002 | Reyting Hamdi | Mezarcı | Evet | TV dizisi | |||
| 1989 | Allah'ım Sen Bilirsin | Ferdi | Evet | ||||
| Bu Şehrin Geceleri | Ferdi | Evet | |||||
| 1988 | Bu Talihimin Canına Okuyacağım | Ferdi | Evet | Evet | Evet | ||
| Elveda Mutluluklar | Ferdi | Evet | |||||
| Ah Bir Çocuk Olsaydım | Ferdi | Evet | |||||
| 1987 | Sevgiler Çiçek Gibi | Ferdi | Evet | Evet | |||
| Ya Benimsin Ya Toprağın | Ferdi | Evet | Evet | ||||
| 1986 | |||||||
| İçimde Bir His Var | Ferdi | Evet | Evet | Evet | |||
| Affet Allah'ım | Ferdi | Evet | Evet | Evet | Evet | ||
| 1985 | Her Şeyim Sensin | Ferdi | Evet | ||||
| Haram Oldu | Ferdi | Evet | Evet | Evet | |||
| 1984 | Utanıyorum | Ferdi | Evet | ||||
| Çılgın Arzular | Ferdi | Evet | |||||
| 1983 | Yaktı Beni | Cumali Çakıroğlu | Evet | ||||
| Kalbimdeki Acı | Ferdi | Evet | |||||
| Yıldızlar da Kayar | Ferdi | Evet | |||||
| 1982 | Sen de mi Leyla (film) | Ferdi | Evet | ||||
| Hasret Sancısı | Ferdi | Evet | |||||
| Günaha Girme | Ferdi | Evet | |||||
| 1981 | Kara Gurbet | Ferdi | Evet | ||||
| Ben de Özledim (film) | Ferdi | Evet | |||||
| Olmaz Olsun (film) | Ferdi | Evet | |||||
| Bir Damla Ateş | Ferdi | Evet | |||||
| 1980 | Durdurun Dünyayı (film) | Ferdi | Evet | ||||
| Huzurum Kalmadı | Ferdi | Evet | Evet | ||||
| Boynu Bükük | Ferdi | Evet | |||||
| 1979 | İnsan Sevince | Ferdi | Evet | Evet | |||
| Yuvasız Kuşlar | Ferdi | Evet | |||||
| 1978 | Son Sabah | Ferdi | Evet | ||||
| Batan Güneş | Ferdi | Evet | |||||
| Yadeller | Ferdi | Evet | |||||
| 1977 | Benim Gibi Sevenler | Ferdi | Evet | Evet | |||
| Derbeder | Ferdi | Evet | |||||
| 1976 | Çeşme | Ferdi | Evet |
Televizyon programları
| Yıl | Program | Rol | Kanal | Notlar |
|---|---|---|---|---|
| 1993 | Yetiş Emmioğlu | Sunucu | Show TV | |
| 2009 | Korolar Çarpışıyor | Yarışmacı | Show TV | Adana Korosunu yönetmiştir. |
| Boynu Bükük Şarkılar | Sunucu | Kanal 7 |
Oyunculuk yaptığı televizyon reklamları
- Mobil Reklamı (1993)
- Filli Boya Reklamı (2000)
- Namlı Zeytin Reklamı (2007)
- Borvo Termal Reklamı (2015)
Kitapları
- Şekerci Çırağı (roman, 2003)
- Yağmur Durunca (roman, 2008)
- Bir Zamanlar Ağaçtım (roman, 2013)
- Paraşütteki Çocuk (roman, 2014)
Kaynakça
- "Ferdi Tayfur inşaat sektörüne girdi". NTV.com.tr. 24 Haziran 2010.
- "ARŞİV ODASI: Ferdi Tayfur, 1984 - BBC TÜRKÇE". BBC Türkçe. 16 Nisan 2015. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2016.
- Seral Cumalı (22 Eylül 2013). "Hiçbir kadına yalan söylemedim hepsi diğerini biliyordu". Posta. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- http://www.biyografi.net/kisiayrinti.asp?kisiid=4273
- http://www.ferdibaba.com/h_48_inanilmaz-rekor-12-milyon-!.aspx
- https://docplayer.biz.tr/108573809-Ferdi-tayfur-sarkilarinda-cografi-unsurlar.html
- http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Ara.aspx?araKelime=Ferdi%20Tayfur%20g%C3%BClhane&isAdv=false
- "Ferdi Tayfur, başrol için Tolgahan Sayışman'ı istiyor". Hürriyet Gazetesi. 30 Ocak 2016. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2016.
Dış bağlantılar
 |
Wikimedia Commons'ta Ferdi Tayfur ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |