Güneş de Doğar (roman)

Güneş de Doğar
	The Sun Also Rises
	Ernest Hemingway Güneş de Doğar (The Sun Also Rises) adlı romanının 1955'te Varlık Yayınları'ndan çıkan Türkçe baskısının kapağı.
Yazar	Ernest Hemingway
Çevirmen	Filiz Karabey
Ülke	ABD
Dil	İngilizce
Konu	Roman à clef
Tür	Roman
Yayım	1955, 1958, 1964
Yayımcı	Varlık Yayınları
Sayfa	270 sayfa
ISBN	; 9754943290 Geçersiz ISBN (Türkçe)

Güneş de Doğar, Amerikalı romancı, kısa-hikâyeci ve gazeteci Ernest Hemingway'in 1926 yılında yayımladığı romanının adıdır. Özgün adı The Sun Also Rises olan bu roman Hemingway'in ilk büyük romanıdır. Hemingway'in romanına verdiği ilk ad Fiesta idi, ancak yayımcısının tavsiyesi üzerine Eski Ahit 'ten alınmış olan The Sun Also Rises adında karar kılmıştır. Yine de romanın İngiliz, Alman ve İspanyol baskılarında Fiesta ismi kullanılmaktadır.[1]

Roman Türkiye'de ilk defa 1955 yılında Filiz Karabey'in Türkçe çevirisiyle Varlık Yayınları'ndan çıkmıştı. Hemingway'in bir yıl önce yani 1954'te Nobel Edebiyat Ödülü'nü alması, iki yıl önce 1953'te de başka bir eseri için (İhtiyar Adam ve Deniz) Pulitzer Ödülü almış olması "Güneş de Doğar" romanının Türkiye'de popüler olmasını sağlamıştı. Varlık yayınları tarafından sonraki yıllarda da muhtelif baskıları yapılan roman, başka yayınevlerince de farklı isimlerle basılmıştır. Bu isimler Güneş Gene Doğar, Güneş Yine Doğar ve Güneş Doğacak'tır.

Time dergisinin, "1923 ilâ 2005 yılları arasında yayımlanmış en iyi 100 İngilizce roman" listesinde "The Sun Also Rises" da yer almaktadır.[2]

Türü

Güneş de Doğar, Roman à clef (Fransızca anahtarlı roman) denen bir roman türüne girmektedir.Bu türün özelliği gerçek olayların kurgusal dünyayla oluşturulmuş bir perdenin arkasından anlatılmasıdır, buradaki 'anahtar' ya ünlü bir kişidir, ya da yazarın kendisidir. Romanda yer ve kişi adları uydurulmuştur ama gerçek yerlerden ve kişilerden bahsedildiğini okuyucu bilir.[3]

Konusu

Roman, 1920'li yıllarda vatanlarından uzakta, kendi sürgünlerini yaşayan ve düş kırıklığı içindeki bir grup Amerikalının Fransa ve İspanya'daki hedonistik yaşantılarını anlatır. Roman, "kayıp nesil" olarak da adlandırılan bu insanlardan biri olan savaş yorgunu bir Amerikalı savaş gazisi Jake Barnes'ın ağzından anlatılır. Romanın 2003'te Kastaş Yayınları'ndan çıkan Türkçe baskısının (ISBN 975-6544-76-7) arka kapağında şunlar yazmaktadır:

« Hepsi de savaş sonrasının bunalımlı günlerini yaşayan bir avuç gençtir. Henüz bir idealleri yoktu, burunlarının dibine gelen ölümden kıl payı kurtulmuş olmanın verdiği bir şaşkınlıkla, henüz hayatlarına bir yön vermemişlerdir. Fransa'dan İspanya'ya Paris'in zevk ve sefa alemlerinden, boğa güreşi arenalarının nefes kesici heyecanına durmaksızın devam eden bu arayışın hikâyesi.Savaşta aldığı bir yara nedeniyle aşık olduğu insanla birlikte olmasına imkân olmayan Jake Barnes'ın dilinden anlatılan bu roman, savaş sonrası neslinin hayat tarzını, heyecanlarını, bunalımlarını, hayallerini, mutluluklarını ve acılarını gözlerimizin önüne seriyor »

Türkçe baskıları

Ernest Hemingway'in 1926 yılında yazdığı Güneş de Doğar, 1955 yılından başlayarak Türkiye'de farklı çevirmenlerin Türkçeleriyle, farklı yayınevleri tarafından birkaç değişik adla yayımlandı. Bunlar:

Yıl	Adı	Yayınevi	Çevirmen	ISBN
1955	Güneş de Doğar	Varlık Yayınları	Filiz Karabey
1971	Güneş Gene Doğar	Hayat Neşriyat	Vahdet Gültekin
1972	Güneş Doğacak	Yayın Ajans Yayınları
1982	Güneş de Doğar	Adam Yayıncılık	Sinan Fişek
1986	Güneş de Doğar	Bilgi Yayınevi	Orhan Azizoğlu	(ISBN 978-975-22-0280-1)
2003	Güneş Yine Doğar	Kastaş Yayınları	Adil Demir	(ISBN 975-6544-76-7)

Sinema uyarlaması

Ernest Hemingway'in 1926 yılında yazdığı Güneş de Doğar romanı 1957'de Henry King tarafından aynı adla (The Sun Also Rises) sinemaya da aktarıldı. Başlıca rollerinde Tyrone Power, Ava Gardner, Mel Ferrer, Errol Flynn, Eddie Albert, Gregory Ratoff ve Juliette Gréco'nun oynadıkları bu renkli 20th Century Fox filmi Türkiye'de Romanın Türkçe adıyla, yani Güneş de Doğar adıyla gösterilmiştir.

Kaynakça

http://en.wikipedia.org/wiki/The_Sun_Also_Rises
"The Sun Also Rises (1926)" (İngilizce). Time magazine. 1 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2009.
http://en.wikipedia.org/wiki/Roman_%C3%A0_clef

Dış bağlantılar

Time dergisinde romanın eleştirisi

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] ttp://en.wikipedia.org/wiki/The_Sun_Also_Rises

[2] "The Sun Also Rises (1926)" (İngilizce). Time magazine. 1 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2009.

[3] ttp://en.wikipedia.org/wiki/Roman_%C3%A0_clef

Ernest Hemingway'in eserleri
Romanları:	The Torrents of Spring (1926) · Güneş de Doğar (1926) · Silahlara Veda (1929) · Varlık ve Yokluk (1937) · Çanlar Kimin İçin Çalıyor (1940) · Across the River and into the Trees (1950) · Yaşlı Adam ve Deniz (1952) · Akıntı Adaları (1970) · The Garden of Eden (1986) · Under Kilimanjaro (2005)
Öyküleri:	"Big Two-Hearted River" (1924) • "Soldier's Home" (1925) • "Cat in the Rain" (1925) • "A Clean, Well-Lighted Place" (1926) • "A Canary for One" (1926) • "Hills Like White Elephants" (1927) • "The Killers" (1927) • "The Undefeated" (1927) • "İzmir Rıhtımında" (1930) • "A Day's Wait" (1933) • "Kilimanjaro'nun Karları" (1936) • "The Capital of the World" (1936) • "The Short Happy Life of Francis Macomber" (1936) • "The Gambler, the Nun, and the Radio" (?) • "Adventures of a Young Man" (?)
Öykü derlemeleri:	Three Stories and Ten Poems (1923) · In Our Time (1925) · Kadınsız Erkekler (1927) · Kazanana Ödül Yok (1933) · Kilimanjaro'nun Karları (1936) · The Fifth Column and the First Forty-Nine Stories (1938) · The Essential Hemingway (1947) · The Hemingway Reader (1953) · The Fifth Column and Four Stories of the Spanish Civil War (1969) · The Nick Adams Stories (1972) · The Complete Short Stories of Ernest Hemingway (1987) · The Collected Stories (1995)
Oyunları:	A Short Happy Life (1961) · The Hemingway Hero (1967)
Şiirleri:	88 Poems (1979)
Kurgusal olmayan düzyazıları:	Death in the Afternoon (1932) · Afrika'nın Yeşil Tepeleri (1935) · Hemingway, The Wild Years (1962) · A Moveable Feast (1964) · By-Line: Ernest Hemingway (1967) · Ernest Hemingway: Cub Reporter (1970) · Ernest Hemingway Selected Letters 1917–1961 (1981) · Tehlikeli Yaz (1985) · Dateline: Toronto (1985) · Günün İlk Işığında Gerçek (1999) · On Paris (On) (2008)
Film uyarlamaları:	Silahlara Veda (1932) · Çanlar Kimin İçin Çalıyor (1943) · To Have and Have Not (1944) · The Killers (1946) · The Macomber Affair (1947) · The Breaking Point (1950) · Kilimanjaro'nun Karları (1952) · The Killers (1956) · Güneş de Doğar (1957) · Silahlara Veda (1957) · Yaşlı Adam ve Deniz (1958) · Hemingway's Adventures of a Young Man (1962) · The Killers (1964) · Çanlar Kimin İçin Çalıyor (1965) · Akıntı Adaları (1977) · Güneş de Doğar (1984) · Aşkta ve Savaşta (1996) · Yaşlı Adam ve Deniz (1999)
TV uyarlamaları:	Yaşlı Adam ve Deniz (1990)