Hatice Sultan (III. Mustafa'nın kızı)

Hatice Sultan (d. 14 Haziran 1768 - ö. 17 Temmuz 1822, İstanbul), Osmanlı Padişahı III. Mustafa'nın kızı, III. Selim'in kızkardeşiydi[1].

Hatice Sultan
Eş(leri) Seyyid Ahmed Paşa
Babası III. Mustafa
Annesi Adilşah Kadın
Doğum 14 Haziran 1768
Topkapı Sarayı, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 17 Temmuz 1822 (54 yaşında)
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Defin Mihrişah Sultan Türbesi, Eyüpsultan
Dini İslam

Erken yaşamı

Hatice Sultan 14 Haziran 1768'da Topkapı Sarayı'da doğdu. Babası Sultan III. Mustafa ve annesi Adilşah Kadın idi. Kendisinden iki yaş büyük Beyhan Sultan adında bir kız kardeşi vardı. 1774 yılında babasının ölümünden sonra altı yaşındayken annesi ve kız kardeşini Eski Saray'a kadar takip etti.[2][3]

Evlilik

3 Kasım 1786'te, amcası Sultan I. Abdülhamid onu Khotin'in koruyucusu Vezir Seyyid Ahmed Paşa ile nişanladı. Evlilik altı gün sonra 9 Kasım'da gerçekleşti ve aynı gün çeyiziyle sarayına taşındı[2][3] Arnavutköyü'nde bulunmaktadır.[4]

Hatice çocuksuz kaldı.[4] İzmit'e sürgün edildiğinde eşine eşlik etmesine izin verildi. Ancak üç yıl sonra Mısır valiliğine atandığında İstanbul'a dönmek zorunda kaldı.[5] 1798'de ölünce dul kaldı[6] ve kuşağının çoğu prensesi gibi yeniden evlenmedi.[4][7] Damad Seyyid Ahmed Paşa'nın oğlu Alaeddin Paşa, kuzeni Hibetullah Sultan ile evlendi.[8][9]

Mimarinin koruyucusu
Hatice Sultan'ın Ortaköy'de Melling tarafından restore edilen sarayı

Mimar ve tasarımcı Antoine Ignace Melling, 1790'larda onun için çalışmaya başladı. Melling, doğmuş Karlsruhe'de Lorraine' den bir sanatçı ailesine, 1784 ile 1802 yılları arasında 18 yıl İstanbul'da yaşadı. Çok yetenekli sanatçı, Danimarkalı chargé d Friedrich Hübsch için çalışırken prensesin dikkatini çekti. Büyükdere'deki villasında ziyaret ettiği ilişkiler.[10][11] Koleksiyoner ya da porselendi, gravür geliştirmişti Saksonya, Viyana ve Fransa porselenleri.[12]

Hatice, Boğaz'ın Avrupa kıyısındaki Defterdarburnu'nda 1791 yılında Neşatabad Sarayı'na tahsis edilmiştir. Üç yıl süren sarayının yeniden inşası 1794 yılında tamamlandı.[10] Sarayının dekorasyonuna doyumsuz bir ilgi gösterdi.[13] Ölümünden sonra sarayı Sultan II. Mahmud'un kızı Adile Sultan'a tahsis edilmiş, 1845'te evlendikten sonra kışlarını 1866'ya kadar Neşatabad Sarayı'nda geçirmiştir.[14]

Mektuplar, Hatice'nin sarayının dekorasyonuna duyduğu doyumsuz ilgisinin yanı sıra, bazı sandalyelere, belki de (taklitleri) Fransız krallarının XV. Louis ve XVI. Louis tarzı buna bir örnektir. O zamanlar sandalye ve koltuklar Osmanlı iç mekanlarında bir yenilikti.[13]

Hatice'nin 1796'dan 1800'e kadar Melling ile yakın bir ilişkisi olduğu iddia edildi, ardından Selim ondan uzaklaştı. 1800'de Melling, görünüşe göre görevinden ayrılmak zorunda kaldı ve 1802'nin ortalarında İstanbul'u sonsuza dek terk etti.mSelim hemen ardından onu ziyaretlerine devam etti.[15]

1806 yılında Hatice, İstanbul Mısır Çarşısı çevresinde kendi adına bir çeşme yaptırmıştır.[4] 1805 yılında Hatice Sultan, annesinin anısına Adilşah Kadın Camii Şişehane Camii yaptırmıştır.[16]

Ölüm

Hatice Sultan 17 Temmuz 1822'te elli dört yaşında ölmuş ve Eyüp'te bulunan Mihrişah Sultan'ın türbesine defnedilmiştir.[17][4] Ölümünün sonra, Eşyalarına el konuldu ve müzayedede satıldı, vasiyetname envanterleri sarayının üç farklı yerinde saklandığı anlaşılan beş yüzden fazla Avrupa porselenini içeriyordu.[18]

Kaynakça
  1. Sicil-i Osmani, Mehmet Süreyya Bey, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, ISBN 975-333-038-3 İstanbul, 1996.
  2. Sakaoğlu 2008, s. 477.
  3. Uluçay 2011, s. 157.
  4. Uluçay 2011, s. 158.
  5. Davis 1986, s. 16.
  6. Sakaoğlu 2008, s. 478.
  7. Panzac, Daniel (1995). Histoire économique et sociale de l'Empire ottoman et de la Turquie (1326-1960): actes du sixième congrès international tenu à Aix-en-Provence du 1er au 4 juillet 1992. Peeters Publishers. s. 574 n. 5. ISBN 978-9-068-31799-2.
  8. Sakaoğlu 2008, s. 507.
  9. Uluçay 2011, s. 170.
  10. Artan 2011, s. 127.
  11. Davis 1986, s. 15.
  12. Artan 2011, s. 117.
  13. Artan 2011, s. 128.
  14. Kolay 2017, s. 24.
  15. Artan 2011, s. 135-6.
  16. Uluçay 2011, s. 149-50.
  17. Sakaoğlu 2008, s. 482.
  18. Artan 2011, s. 129.

Dış bağlantılar
  • M. Cağatay, Uluçay (2011). Padişahların kadınları ve kızları. Ankara: Oğlak Yayınları.
  • Necdet, Sakaoğlu (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayınları. 978-9-753-29623-6.
  • Davis, Fanny (1986). The Ottoman Lady: A Social History from 1718 to 1918. Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-24811-5.
  • Artan, Tülay (2011). Eighteenth century Ottoman princesses as collectors: Chinese and European porcelains in the Topkapı Palace Museum.
  • Kolay, Arif (2017). Hayırsever, Dindar, Nazik ve Şâire Bir Padişah Kızı: Âdile Sultan.


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.