Hrant Dink

Hrant Dink (Ermenice: Հրանդ Տինք, 15 Eylül 1954, Malatya - 19 Ocak 2007, İstanbul), Ermeni asıllı Türk gazeteci. 19 Ocak 2007 tarihinde saat 15.00 sıralarında, genel yayın yönetmeni olduğu Agos gazetesinin Şişli Halaskârgazi Caddesi üzerindeki binası önünde uğradığı silahlı saldırı neticesinde öldü.[1]

Hrant Dink
Doğum 15 Eylül 1954(1954-09-15)
Malatya, Türkiye
Ölüm 19 Ocak 2007 (52 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Ölüm sebebi Silahlı saldırı
Milliyet Ermeni
Eğitim İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi
Meslek Gazeteci, Aktivist
Tanınma nedeni Gazete Yazarlığı
Evlilik Rakel Yağbasan (1976–2007)
Çocuk(lar) Delal, Arat, Sera

Hayatı

Hrant Dink, 1954 yılında Malatya’da dünyaya geldi. Babası Sivas'ın Gürün ilçesinde, annesi Gülvart ise Sivas'ın Kangal ilçesinde doğup büyümüştü. Anne ve babası 1961 yılında İstanbul'a taşınmalarının ardından boşandı. Hrant ve iki kardeşi Gedikpaşa’daki Ermeni Yetimhanesi'ne yerleştirildi.

Dink bu sırada Türkiye'de gelişmekte olan sol siyasetten etkilendi ve Türkiye Komünist Partisi / Marksist-Leninist çizgisinde siyaset yapmaya başladı. O yıllarda, örgüt ile Ermeni cemaatinin ilişkilendirilmesini önlemek amacıyla ismini mahkeme kararı ile Fırat olarak değiştirdi.

Liseyi bitirdikten sonra İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi'nde zooloji eğitimi aldı. Bir süre sonra yetimhanede birlikte büyüdükleri Rakel ile evlendi.

Kardeşleriyle birlikte açtığı yayınevi ve kırtasiye işlerini sürdürürken, eşi Rakel’le kendileri gibi Anadolu’dan gelen kimsesiz ve yoksul çocukların yetiştiği Tuzla Ermeni Çocuk Kampı’nı yönetmeye başladı. Açılışından 21 yıl sonra kampa devlet el koydu. Askerliğini Denizli Piyade Alayı'nda sekiz ay kısa dönem er olarak yaptı.

Bazı gazetelerde kitap eleştirileri ile yazı hayatına başladı. Basında çıkan yanlış haberlere gönderdiği düzeltmeler ile adı duyulmaya başladı. İstanbul Ermeni Patrikhanesi’ne, "Ermeni toplumu çok kapalı yaşıyor, kendimizi iyi anlatırsak önyargılar kırılır"[2] diyerek bu amaçla Türkçe ve Ermenice bir gazete çıkarmayı önerdi. 5 Nisan 1996 tarihinde ilk sayısı yayınlanan Agos gazetesinin kuruculuğunu, yayın yönetmenliğini ve başyazarlığını üstlendi. Agos dışında Zaman ve Birgün gazetelerinde yazdı. Yazılarında Türkiye'deki her etnik topluluğun barış içinde yaşaması gerektiğinin altını çizen Dink,[3] aynı zamanda Ermeni cemaatinin patrikhane dışında sivil bir merkezi olması gerektiğini de söylüyordu.

Davalar

Hrant Dink hakkında, Türk Ceza Kanununun 301. maddesini ihlal etmekten davalar açılmıştır:

Ermeni Diasporası'na 1915 olayları için soykırım kelimesini içermeyen daha yumuşak muhalefet yürütmeleri çağrısında bulundu. Bunlara karşılık 2002 yılında Urfa'da verdiği bir konferansta "Ben Türk değil Türkiyeliyim ve Ermeniyim" dediği için "Türklüğü aşağılamaktan" üç yıl yargılanarak, beraat etti.[4] 13 Şubat 2004'te yayımlanan bir makalesindeki ""Türk"ten boşalacak o zehirli kanın yerini dolduracak temiz kan, Ermeni'nin Ermenistan'la kuracağı asil damarında mevcuttur."[5][6] sözleri nedeniyle 301. maddeden "Türklüğe hakaret" suçlamasıyla yargılandı ve aksi yönde verilen bilirkişi raporuna rağmen 6 ay hapis cezası aldı[7] ancak cezası ertelendi. Dink, bu dava için AİHM'ye başvurmaya hazırlanmaktaydı. Bunun dışında Dink'in yargılanmakta olduğu iki dava daha vardı.[8]

Reuters'a "Evet 1915’te olan bir soykırımdı çünkü dört bin yıldır bu topraklarda yaşayan bir halk ve onun uygarlığı artık yok" biçiminde bir demeç verdi.[9] Bu, 1915-1918 yıllar arasında Osmanlı'da Ermeni Kırımı'ndaki olayları konusunda Ermeni diasporasına yakın tutum sergilediğini gösterdi; ancak onlardan ayrıştığı nokta şuydu: Bu iddiaların temelini oluşturan Vahakn N. Dadrian'ın, Ermeni toplumuyla Türk toplumunun arasının açılmasından Osmanlı yönetimini sorumlu tutmasına[10] rağmen; Hrant Dink, bu durumun esas sorumlusunun Avrupa ülkeleri olduğunu iddia ediyordu.[11][12]

Suikast
Ana madde: Hrant Dink Suikastı

Hrant Dink 19 Ocak 2007'de Şişli'de Halâskârgazi Caddesi üzerindeki Agos Gazetesi'nin çıkışında, 14:54'te yakın mesafeden yapılan üç el silah atışıyla öldürüldü. Katil zanlısı olarak, 19 yaşındaki[13] Ogün Samast adlı bir kişi, güvenlik kameralarından elde edilen görüntülerin yayınlanmasından sonra, kendi babası tarafından polise ihbar edilerek, Samsun otogarında sivil giyimli jandarma ve polis ekipleri tarafından yakalandı.

Hrant Dink, Türkiye'de 1909 yılından bu yana, suikast sonucu öldürülen 62. gazeteci oldu.[1]

Cenazesi
Cenazede taşınan "Hepimiz Hrant Dink'iz, hepimiz Ermeniyiz!" yazılı dövizler.

Hrant Dink'in cenazesi, 23 Ocak 2007 Salı günü Şişli'de Agos Gazetesi önünde bir törenle başladı. Cenazeye katılanlar DİSK tarafından hazırlanan Türkçe, Ermenice ve Kürtçe "Hepimiz Hrant Dink'ız, hepimiz Ermeniyiz!" yazılı dövizler taşıdı. Ayrıca topluluğun taşıdığı dövizlerin bazılarında ise Türk Ceza Kanunu 301. maddesine atfen "Katil 301" yazmaktaydı. Topluluk Kumkapı'ya kadar yürüdü. Burada Surp Asdvadzadzin Patriklik Kilisesi'nde yapılan dinî törenin ardından Hrant Dink Balıklı Ermeni Mezarlığı'nda toprağa verildi. Cenaze törenine kimi kaynaklara göre 40 bin,[14] kimilerine göre ise 100 bin kişi katıldı.[15]

23 Ocak 2007 tarihinde Halaskârgazi Caddesi'nde Hrant Dink'in cenazesine katılanlardan görünüm.

Cenaze sonrası gelişmeler

Cenazenin Ermeni diasporasının bir kısmının Türkiye'ye bakışını değiştirdiği, geleneksel düşmanca yaklaşımın yerini şaşkınlığa ve tereddüte bıraktığı düşünülmektedir. Örneğin, Ermeni Diasporası'nın önde gelen isimlerinden Isabelle Kortian "Türklerin Dink'i kucaklaması bizde 'deprem etkisi' yaptı!" demiştir.[16]

Suikaste kurban gitmesinden bir yıl sonra Lyon Belediyesi, Lyon'da bir sokağa, Diyarbakır'da da Sur Belediyesi Süryani ve Müslümanların bir arada yaşadığı bir sokağa Hrant Dink'in adının verilmesini kararlaştırdı.[17] 2010 yılında Kınalıada sahilindeki bir çocuk parkına Hrant Dink Çocuk Parkı ismi verildi.[18] Hrant Dink'in suikasta uğradığı Halâskârgazi Caddesi ile kesişen Ergenekon Caddesi'nin ismi de Hrant Dink caddesi olarak değiştirilmek istenmiş, ama 8 Şubat 2010 tarihinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclis oturumunda bu talep reddedilmiştir.[19]

Marsilya'da bulunan Hrant Dink caddesinin tabelası

Ödüller
Mersin'deki Hrant Dink Barış Anıtı.

2005

  • İnsan Hakları Derneği "Ayşe Nur Zarakolu Düşünce ve İfade Özgürlüğü Ödülü"

2006

  • Henri-Nannen Düşünce Özgürlüğü ve Cesur Gazetecilik Ödülü
  • Oxfam Novib "Pen İfade Özgürlüğü Ödülü"
  • Bjørnson İnsan Hakları Ödülü

2007

  • (IPA) Özgürlük Özel Ödülü
  • Ermenistan Cumhurbaşkanlığı Ödülü
  • Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) "Basın Özgürlüğü 2007" Ödülü (Ragıp Zarakol ve Gülçin Çaylıgil ile birlikte)
  • Vahan Tekeyan Kültür Derneği Ödülü
  • *Knights of Vartan Derneği "Yılın Adamı" Ödülü
  • Amerika Ermeni Meclisi (AAA) "Seçkin İnsan Ödülü"
  • Yılmaz Güney Festivali, "Festival Özel Ödülü"
  • Uluslararası İspanya Gazeteciler Derneği "Uluslararası Basın Ödülü"
  • PEN Uluslararası Yazarlar Birliği "Hermann-Kesten Madalyası" (Hrant Dink ve AGOS Gazetesine)
  • ATİK - YDG 17. Gençlik Kültür Sanat Festivali "Jüri Özel Ödülü"
  • PAN Austria "İnsan Hakları Ödülü"
  • IPI "Dünya Basın Özgürlüğü Kahramanı Ödülü"
  • Marsilya, "Uluslararası Özgür İfade Ödülü" (Anna Politovskaya ile birlikte)

2008

  • AASSSG "Üstün Başarı Ödülü"
  • Fordham Üniversitesi "İnsan Hakları Savunuculuğu Ödülü"

2010

  • Padova Belediyesi "Doğruluk Ödülü"
  • Johann -Philipp-Palm Vakfı İfade Özgürlüğü ve Basın Ödülü[20]

Hakkında

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. "Dink öldürülen 62. gazeteci". Milliyet gazetesi. 1 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2012.
  2. "Kumkapı'da balıkçı sepetinde bulundu, yetimhaneye verildi. 'Dilim giderim dese de adımlarım gitmek istemiyor' derdi". Radikal gazetesi. 29 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2012.
  3. "Hrant Dink: forging an Armenian identity in Turkey (Üstün Bilgen-Reinart röportajı, İngilizce)". OpenDemocracy.net. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2012.
  4. "'Türklüğü aşağılamak' davasından beraat". NTV. 30 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2012.
  5. "Agos'tan 13 Şubat 2004 Sayı 411 - Ermeni kimliği üzerine (8)". 22 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2009.
  6. "Hrant Dink bu sözü söyledi mi?". 23 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2011.
  7. "Hrant Dink davası ve AİHM (1)". Milliyet gazetesi, Rıza Türmen. 25 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2012.
  8. "Hrant Dink davası ve AİHM (2)". Milliyet gazetesi, Rıza Türmen. 27 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2012.
  9. "Hrant Dink'e bir dava daha açıldı". NTV. Erişim tarihi: 19 Ocak 2012.
  10. Vakahn N Dadrian, Soykırım Ansiklopedisinde Ermeniler (çeviren: Attila Tuygan)
  11. "Bir Hrant Dink Geçti". TrabzonTV. 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2012.
  12. "Hrant Dink'e bir dava daha açıldı". NTV. Erişim tarihi: 19 Ocak 2012.
  13. "O.S'nin kemik yaşı 19 çıktı". NTV. 22 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2012.
  14. "Halaçoğlu'ndan slogan tepkisi". TGRTHaber.com. Erişim tarihi: 19 Ocak 2012.
  15. "İstanbul İstanbul olalı böyle tören görmedi. Hrant Dink'i 100 bin kişi uğurladı". Radikal gazetesi. 24 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2008.
  16. "Türklerin Dink'i kucaklaması bizde 'deprem etkisi' yaptı!". Zaman gazetesi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2012.
  17. "Diyarbakır ve Lyon'da Hrant Dink sokağı". Agos gazetesi. 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2008.
  18. "Kınalıada Sahilinde Artık "Hrant Dink Çocuk Parkı" Var". BiaNet.org. 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2012.
  19. ""Hrant Dink Caddesi" AKP Engeline Takıldı". BiaNet.org. 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2012.
  20. Hrant Dink Vakfı/Ödüller, Erişim tarihi: 2 Haziran 2016

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.