III. Kvarkvare Cakeli

III. Kvarkvare Cakeli (Gürcüce: ყვარყვარე III ჯაყელი; 1469-1535) 1518'den 1535'e kadar Samtshe Atabeyliği'nin prens ve atabeyliğini yapmış Cakeli hanedanı üyesidir. Samstshe Atabeyi I. Kaihosro Cakeli'nin oğluydu. Babası Kaihosro'nun ölümüyle beraber amcası Mzetçabuk tahta geçmiştir. Buna karşın Mzetçabuk Cakeli, Kvarkare'yi halefisi ilan etmiştir. Amcasının hükümdarlığı sırasında Kvarkvare aktif olarak devlet işlerinde yer almıştır. 1515'te Mzetçabuk hastalığı nedeniyle tahttan feragat etmiş ve keşiş olarak manastıra yerleşmiştir. Kvarkvare, ikinci amcası Manuçar isyan edince yeniden tahta çıkamamıştır. Kvarkvare destek vermesi için Şah I. İsmail'in yanına gitmiş ve onun vasalı olmuştur. Sonraki 3 sene boyunca Şah İsmail'in Tebriz'deki sarayında yaşamıştır. 1518'te Kvarkvare komutasındaki Kızılbaş ordusu Samtshe'yi işgal etmiştir. Safeviler I. Manuçar'ı tahttan indirmiş ve Kvarkvare'yi tahta geçirmiştir. Manuçar, Osmanlıların Safevilere karşı savaşmaları ve yeğenini devirmeleri istemiştir. Kvarkvare'nin kuvvetleri Erzurum yakınlarındaki savaşta Mauçar'ı yenmiştir. Savaşı kaybeden Manuçar Osmanlı İmparatorluğu'na kaçmıştır.[1] Kvarkvare'nin saltanatında Samtshe'nin üzerindeki İran etkisi gün geçtikçe artmıştır. Bu nedenle Türkler ülkeye ve özellikle güneybatı bölgesine büyük zararlar vermiştir. Ahıska derebeyleri Kvarkvare yönetiminde Samtshe'nin düşman tarafından ele geçirileceğini anlamıştı. Bu yüzden İmereti Kralı III. Bagrat ve Kartli Kralı I. Luarsab, Samtshe'yi Müslüman imparatorluklardan (Osmanlılar ve Safeviler) korumak için ittifak yapıp Cakeli hanedanını devirmeye karar verdi.[2] 1535'te Kral III. Bagrat yönetimindeki ordu Samtshe'yi işgal etti. Bagrat, Ahılkelek yakınlarındaki Murcaheti Savaşı'nda Kvarkvare'yi yendi ve esir aldı. Samtshe Prensliği Gürcüler tarafından işgal edildi. Kvarkvare hapishanede öldü. Birkaç yıl sonra, Kvarkvare'nin hayatta kalan küçük oğlu II. Kaihosro bölgeden İmereti ve Kartli birliklerini sürmek için Osmanlılardan destek istedi. 1545'teki Sohoista Muharebesi'nde Kaihosro III. Bagrat'ı mağlup etti ve Cakeli hanedanı yeniden tahta geçti. Samtshe, onun yönetiminde Osmanlı İmparatorluğu'nun vasalı oldu.[3] III. Kvarkvare'nin soyundan gelenler sırasıyla Samtshe Atabeyliği'ni (1628'e kadar) ve Çıldır Eyaleti'ni (1820'lere kadar) yönetti .

III. Kvarkvare Cakeli
Hüküm süresi	1518-1535
Önce gelen	I. Manuçar Cakeli
Sonra gelen	II. Kaihosro Cakeli
Çocukları	Beka Cakeli Arçil Cakeli II. Kaihosro Cakeli
Hanedan	Cakeli hanedanı
Babası	I. Kaihosro Cakeli
Doğum	1469
Ölüm	1535
Dini	Gürcü Ortodoks Kilisesi

Kaynakça

1. Gürcistan Sovyet Ansiklopedisi, volume 6, s. 658, Tiflis, 1983
2. Gürcistan Sovyet Ansiklopedisi, volume 10, s. 638, Tiflis, 1986
3. Gürcistan Sovyet Ansiklopedisi, volume 10, s. 658, Tiflis, 1986