Kansu
Kansu (Çince: 甘肃 / 甘肅; pinyin: Gānsù ; Wade-Giles: Kan-su, Kansu veya Kan-suh) Çin'de bir eyalettir. Kuzeyden Moğolistan, güneyden Çinghay ve Siçuan eyaletleri, doğudan Ningxia Özerk Bölgesi, Shaanxi eyaleti ve İç Moğolistan Özerk Bölgesi, batısından Sincan Uygur Özerk Bölgesi ile çevrilidir. Dar bir koridor biçiminde oluşuyla yüzyıllarca Yukarı Huanghe (Sarı Irmak) bölgesi ve Çin'in batı kesimleri arasında geçit işlevi görmüştür. Türk soylu Sarı Uygurların yaşadığı Sunan Yugur Özerk yeri[1] buradadır.
Kansu Eyaleti | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Kısaltmalar: 甘 veya 陇 (pinyin: Gān veya Lǒng) | ||||||||||||||
Adın kökeni | 甘 gān - Ganzhou (Zhangye) 肃 sù - Suzhou (Jiuquan) | |||||||||||||
İdari birim türü | Eyalet | |||||||||||||
Başkenti (ve en büyük şehri) | Lanzhou | |||||||||||||
ÇKP Komitesi Sekreteri | Lu Hao | |||||||||||||
Vali | Xu Shousheng (vekâleten) | |||||||||||||
Yüzölçümü | 454.000 km² (7.) | |||||||||||||
Nüfusu (2004) - Nüfus yoğunluğu |
26.190.000 (22.) 57,7 kişi/km² (27.) | |||||||||||||
GSYİH (2007) - kişi başına |
CNY 269,9 milyar (26.) CNY 10.335 (30ncu) | |||||||||||||
İGE (2005) | 0,675 (orta) (28.) | |||||||||||||
Başlıca etnik gruplar | Han - %91 Hui - %5 Dongxiang - %2 Tibetli - %2 | |||||||||||||
İl düzeyi | 14 | |||||||||||||
İlçe düzeyi | 86 | |||||||||||||
Belde düzeyi† | 1344 | |||||||||||||
ISO 3166-2 | CN-62 | |||||||||||||
Resmî websitesi http://www.gansu.gov.cn (Çince) | ||||||||||||||
Tarih
Kansu, Qin Hanedanı döneminde (MÖ 221-206) Çin topraklarına katıldı. Marco Polo'nun Çin'e girdiği yol olarak tanınan bölge, pek çok kişinin kişinin seyahat ettiği bir koridordu. Kansu adı Yuan Hanedanı döneminde, Ganzhou ve Suzhou bölgelerinin adlarından (1206-1368) oluşturuldu. 1644'ten 1911'e değin Qing (Mançu) hanedanının yönetiminde kalan Kansu'nun bu dönemde en ünlü yöneticilerinden olan Zuo Zongtang (1812-1885) Taiping ve Müslüman ayaklanmalarının (1862-1877) ardından yörede yarım yüzyıl boyunca barış sağladı. 1920'de, 20. yüzyılın en büyük deprem felaketlerinden biri maydana gelmiştir. Merkezi Kansu'nun doğusunda bulunan 8.6 şiddetindeki depremde yaklaşık 200,000 - 250,000 arasında can kaybı yaşanırken, pek çok kent ve kasaba haritadan silinmiştir.
Doğal yapı
Kansu'da doğal yapının en belirgin özelliği platolardır. Kansu Koridoru olarak anılan bölge, Lanzhou'nun 192 km kuzeybatısındadır. Kansu'nun doğu kesimi Çin'in başlıca deprem merkezidir. Kansu'da yaz ve kış arasında büyük sıcaklık farklılıkları görülür.
Demografi
Büyük çoğunluğu Çinli (Han) olan (% 92) nüfus içinde Moğol, Türk ve Tibetli topluluklar da vardır.
Ekonomi
Pamuk, keten yağı, karpuz, mısır ve darı başlıca tarımsal ticari ürünlerdir. Ancak Kansu ekonomisi büyük ölçüde madenciliğe dayanır. Petrol, kömür ve demir cevheri başlıca yer altı kaynakları arasındadır. Çin'in bir nükleer enerji merkezidir.
Galeri
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Gansu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- "Arşivlenmiş kopya". 19 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2012.