İnsani Gelişme Endeksi
İnsani Gelişme Göstergesi (Human Development Index), Dünya'daki ülkeler için yaşam uzunluğu, okur yazar oranı, eğitim ve yaşam düzeyi doğrultusunda hazırlanan bir ölçümdür. İnsanların düzgün yaşaması, özellikle çocuk hakları için bir ölçün teşkil eder. Bu araştırma sonucunda bir ülkenin gelişmiş, gelişmekte olan ya da gelişmemiş bir ülke olduğu; bunun yanı sıra ekonomisindeki etkinin yaşam niteliği ne düzeyde etkilediğini gösterir. Dağılım ilk olarak 1990 yılında Pakistanlı ekonomist Mahbub ul Haq tarafından geliştirilmiştir ve 1993 yılından bu yana Birleşmiş Milletler Gelişme Programı tarafından yıllık Gelişme Raporu'nda sunulur.
İnsani Gelişme Göstergesi değerlerinin bulunması, eskiden ortalama yaşam süresi, okur yazar oranı (2/3'ü) ve ilkokul, lise ve üniversite kayıtları yüzdesi (1/3'ü) ile bulunan eğitim dağılımı ile kişi başına düşen gelir ve alım gücünün Amerikan Doları'ndan hesaplanmasıyla gerçekleştirilmekteydi. Yeni hesaplama sistemi, eğitimde geçen ve geçmesi beklenen süre, doğumda yaşam beklentisi ve satın alma gücü pariteli milli geliri esas almaktadır.
Alternatif bir ölçüm olarak, ülkelerdeki fakirliği ölçmek için de Beşeri Fakirlik Dağılımı mevcuttur.
Metodoloji
Yeni sistem (2010-günümüz)
2010 itibarıyla BMGP İGE hesaplamalarında yeni bir metodoloji kullanmaya başlamıştır. Yeni hesaplama sistemi, eğitimde geçen ve geçmesi beklenen süre, doğumda yaşam beklentisi ve satın alma gücü pariteli milli geliri esas alan aşağıdaki parametreleri içermektedir.
1. Yaşam Beklentisi Endeksi (YBE)
- YBE, eğer doğumda yaşam beklentisi 85 ise 1, 20 ise 0 olarak alınır.
2. Eğitim Endeksi (EE) [1]
- 2.1 Ortalama Eğitim Süresi Endeksi (OESE) [2]
- 2025 yılına kadar bu indikatör için 15 sene maksimum olarak belirlenmiştir.
- 2.2 Beklenen Eğitim Süresi Endeksi (BESE) [3]
- Pek çok ülkede eğitimde geçen 18 sene master almak için yeterlidir.
3. Gelir Endeksi (GE)
- GE, kbdMG $75,000 ise 1, $100 ise 0 olarak alınır.
En sonunda İGE hesaplanması için bu üç göstergenin geometrik ortalaması alınır.
YB: Doğumda beklenen yaşam süresi
OESE: Ortalama eğitim süresi (25 yaş üstü kişilerin resmî eğitim kurumlarında geçirdiği süre)
BESE: Beklenen eğitim süresi (18 yaş altı bireylerin resmî eğitim kurumlarında geçirmesi beklenen süre)
GNIpc: kişi başına düşen millî gelir (Satın alma gücü paritesi)
Eski sistem (2010 öncesi)
Genel olarak değişken bir sayıyı tanımlamak için, misal olarak 'i 0 ila 1 arasında bir ekonomik dağılım arasında gösterebilmek için aşağıdaki formül kullanılır:
- -index =
Burada ve ; 'in alabileceği en yüksek (max) ve en az (min) değerdir.
İnsani Gelişim Endeksi bu doğrultuda üç genel veriyi temsil eder ve ortalamasını alır:
- Yaşam uzunluğu dağılımı =
- Eğitim dağılımı (ED) =
- Yetişkin okur yazar oranı =
- Okullara kayıtlı öğrenci sayısı =
- Gayri Safi Yurt içi Hasıla dağılımı =
HU: Yaşam uzunluğu
YOYO: Yetişkin okur yazar oranı
OKÖS: Okullara kayıtlı öğrenci sayısı yüzdesi
GSYHD: Amerikan Doları üzerinden Gayri Safi Yurt içi Hasıla dağılımı
2020 raporu
- = artış.
- = stabil.
- = azalış.
Sıra | Ülke | İGE | |||
---|---|---|---|---|---|
2019 verisi (2020 raporu)[4] | Önceki yıla göre değişimi[4] | 2019 verisi (2020 raporu)[4] | Önceki yıla göre değişimi[5] | ||
Çok yüksek gelişmişlik | |||||
1 | Norveç | 0.957 | 0.001 | ||
2 | (1) | İrlanda | 0.955 | 0.004 | |
2 | İsviçre | 0.955 | |||
4 | Hong Kong | 0.949 | 0.003 | ||
4 | (1) | İzlanda | 0.949 | 0.003 | |
6 | (2) | Almanya | 0.947 | 0.001 | |
7 | (1) | İsveç | 0.945 | 0.002 | |
8 | (2) | Avustralya | 0.944 | 0.001 | |
8 | (2) | Hollanda | 0.944 | 0.002 | |
10 | (1) | Danimarka | 0.940 | 0.001 | |
11 | (1) | Finlandiya | 0.938 | 0.001 | |
11 | (2) | Singapur | 0.938 | 0.002 | |
13 | (2) | Birleşik Krallık | 0.932 | 0.004 | |
14 | (3) | Belçika | 0.931 | 0.001 | |
14 | Yeni Zelanda | 0.931 | 0.003 | ||
16 | (3) | Kanada | 0.929 | 0.001 | |
17 | (2) | ABD | 0.926 | 0.001 | |
18 | Avusturya | 0.922 | 0.001 | ||
19 | (3) | İsrail | 0.919 | 0.003 | |
19 | Japonya | 0.919 | 0.002 | ||
19 | (1) | Lihtenştayn | 0.919 | ||
22 | (2) | Slovenya | 0.917 | 0.005 | |
23 | (1) | Güney Kore | 0.916 | 0.002 | |
23 | (2) | Lüksemburg | 0.916 | 0.003 | |
25 | İspanya | 0.904 | 0.001 | ||
26 | Fransa | 0.901 | 0.003 | ||
27 | (1) | Çekya | 0.900 | 0.002 | |
28 | Malta | 0.895 | 0.001 | ||
29 | (1) | Estonya | 0.892 | 0.003 | |
29 | İtalya | 0.892 | 0.002 | ||
31 | (4) | Birleşik Arap Emirlikleri | 0.890 | 0.001 | |
32 | Yunanistan | 0.888 | 0.007 | ||
33 | (2) | Kıbrıs Cumhuriyeti | 0.887 | 0.002 | |
34 | Litvanya | 0.882 | 0.006 | ||
35 | (3) | Polonya | 0.880 | 0.003 | |
36 | Andorra | 0.868 | 0.001 | ||
37 | (2) | Letonya | 0.866 | 0.003 | |
38 | (2) | Portekiz | 0.864 | 0.004 | |
39 | (3) | Slovakya | 0.860 | 0.002 | |
40 | (3) | Macaristan | 0.854 | 0.004 | |
40 | (4) | Suudi Arabistan | 0.854 | ||
42 | (3) | Bahreyn | 0.852 | ||
43 | (1) | Şili | 0.851 | 0.002 | |
43 | (3) | Hırvatistan | 0.851 | 0.003 | |
45 | (4) | Katar | 0.848 | 0.003 | |
46 | (2) | Arjantin | 0.845 | 0.003 | |
47 | (4) | Brunei | 0.838 | 0.002 | |
48 | (4) | Karadağ | 0.829 | 0.003 | |
49 | (3) | Romanya | 0.828 | 0.005 | |
50 | (5) | Palau | 0.826 | 0.004 | |
51 | (1) | Kazakistan | 0.825 | 0.006 | |
52 | (3) | Rusya | 0.824 | 0.001 | |
53 | (3) | Belarus | 0.823 | ||
54 | (5) | Türkiye | 0.820 | 0.003 | |
55 | (2) | Uruguay | 0.817 | 0.001 | |
56 | (4) | Bulgaristan | 0.816 | 0.003 | |
57 | (10) | Panama | 0.815 | 0.003 | |
58 | (2) | Bahamalar | 0.814 | 0.002 | |
58 | (2) | Barbados | 0.814 | 0.004 | |
60 | (13) | Umman | 0.813 | ||
61 | (9) | Gürcistan | 0.812 | 0.007 | |
62 | (6) | Kosta Rika | 0.810 | 0.002 | |
62 | (1) | Malezya | 0.810 | 0.005 | |
64 | (7) | Kuveyt | 0.806 | 0.001 | |
64 | (1) | Sırbistan | 0.806 | 0.003 | |
66 | (2) | Mauritius | 0.804 | 0.003 | |
Yüksek gelişmişlik | |||||
67 | (5) | Seyşeller | 0.796 | 0.006 | |
67 | (4) | Trinidad ve Tobago | 0.796 | 0.001 | |
69 | Arnavutluk | 0.795 | 0.003 | ||
70 | (2) | Küba | 0.783 | 0.002 | |
70 | (5) | İran | 0.783 | 0.002 | |
72 | (1) | Sri Lanka | 0.782 | 0.003 | |
73 | (2) | Bosna-Hersek | 0.780 | 0.003 | |
74 | (4) | Grenada | 0.779 | 0.006 | |
74 | (2) | Meksika | 0.779 | 0.003 | |
74 | (1) | Saint Kitts ve Nevis | 0.779 | 0.006 | |
74 | (14) | Ukrayna | 0.779 | 0.005 | |
78 | (4) | Antigua ve Barbuda | 0.778 | 0.006 | |
79 | (3) | Peru | 0.777 | 0.006 | |
79 | (2) | Tayland | 0.777 | 0.005 | |
81 | Ermenistan | 0.776 | 0.005 | ||
82 | Kuzey Makedonya | 0.774 | 0.004 | ||
83 | (4) | Kolombiya | 0.767 | 0.003 | |
84 | (5) | Brezilya | 0.765 | 0.003 | |
85 | Çin | 0.761 | 0.006 | ||
86 | (1) | Ekvador | 0.759 | 0.003 | |
86 | (3) | Saint Lucia | 0.759 | 0.001 | |
88 | (1) | Azerbaycan | 0.756 | 0.002 | |
88 | (1) | Dominik Cumhuriyeti | 0.756 | 0.005 | |
90 | (17) | Moldova | 0.750 | 0.004 | |
91 | (9) | Cezayir | 0.748 | 0.002 | |
92 | (1) | Lübnan | 0.744 | 0.003 | |
93 | (5) | Fiji | 0.743 | 0.001 | |
94 | (4) | Dominika | 0.742 | 0.004 | |
95 | (9) | Maldivler | 0.740 | 0.006 | |
95 | (4) | Tunus | 0.740 | 0.002 | |
97 | (3) | Saint Vincent ve Grenadinler | 0.738 | 0.002 | |
97 | (1) | Surinam | 0.738 | 0.004 | |
99 | (7) | Moğolistan | 0.737 | 0.002 | |
100 | (6) | Botsvana | 0.735 | 0.005 | |
101 | (5) | Jamaika | 0.734 | ||
102 | Ürdün | 0.729 | 0.001 | ||
103 | (5) | Paraguay | 0.728 | 0.001 | |
104 | (1) | Tonga | 0.725 | 0.002 | |
105 | (5) | Libya | 0.724 | 0.003 | |
106 | (2) | Özbekistan | 0.720 | 0.003 | |
107 | (7) | Bolivya | 0.718 | 0.004 | |
107 | (4) | Endonezya | 0.718 | 0.006 | |
107 | (1) | Filipinler | 0.718 | 0.007 | |
110 | (7) | Belize | 0.716 | 0.002 | |
111 | Samoa | 0.715 | 0.006 | ||
111 | (3) | Türkmenistan | 0.715 | 0.005 | |
113 | (17) | Venezuela | 0.711 | 0.022 | |
114 | (1) | Güney Afrika | 0.709 | 0.002 | |
115 | (4) | Filistin | 0.708 | ||
116 | Mısır | 0.707 | 0.006 | ||
117 | Marshall Adaları | 0.704 | 0.002 | ||
117 | (1) | Vietnam | 0.704 | 0.004 | |
119 | (4) | Gabon | 0.703 | 0.006 | |
Orta gelişmişlik | |||||
120 | (2) | Kırgızistan | 0.697 | 0.001 | |
121 | Fas | 0.686 | 0.006 | ||
122 | (1) | Guyana | 0.682 | 0.002 | |
123 | (3) | Irak | 0.674 | 0.003 | |
124 | El Salvador | 0.673 | 0.003 | ||
125 | Tacikistan | 0.668 | 0.007 | ||
126 | Yeşil Burun Adaları | 0.665 | 0.002 | ||
127 | (1) | Guatemala | 0.663 | 0.006 | |
128 | (2) | Nikaragua | 0.660 | 0.001 | |
129 | (5) | Bhutan | 0.654 | 0.005 | |
130 | Namibya | 0.646 | 0.001 | ||
131 | (2) | Hindistan | 0.645 | 0.003 | |
132 | Honduras | 0.634 | 0.001 | ||
133 | (2) | Bangladeş | 0.632 | 0.007 | |
134 | (2) | Kiribati | 0.630 | 0.002 | |
135 | (2) | São Tomé ve Príncipe | 0.625 | 0.001 | |
136 | (1) | Mikronezya Federal Devletleri | 0.620 | 0.002 | |
137 | (3) | Laos | 0.613 | 0.004 | |
138 | Esvatini | 0.611 | 0.006 | ||
138 | (4) | Gana | 0.611 | 0.005 | |
140 | (1) | Vanuatu | 0.609 | 0.006 | |
141 | (10) | Doğu Timor | 0.606 | 0.007 | |
142 | (5) | Nepal | 0.602 | 0.006 | |
143 | (4) | Kenya | 0.601 | 0.002 | |
144 | (2) | Kamboçya | 0.594 | 0.009 | |
145 | (1) | Ekvator Ginesi | 0.592 | 0.01 | |
146 | (3) | Zambiya | 0.584 | 0.002 | |
147 | (2) | Myanmar | 0.583 | 0.004 | |
148 | (1) | Angola | 0.581 | 0.001 | |
149 | (11) | Kongo Cumhuriyeti | 0.574 | 0.001 | |
150 | Zimbabve | 0.571 | 0.002 | ||
151 | (2) | Solomon Adaları | 0.567 | 0.003 | |
151 | (3) | Suriye | 0.567 | 0.004 | |
153 | (3) | Kamerun | 0.563 | 0.003 | |
154 | (2) | Pakistan | 0.557 | 0.005 | |
155 | Papua Yeni Gine | 0.555 | 0.006 | ||
156 | Komorlar | 0.554 | 0.002 | ||
Düşük gelişmişlik | |||||
157 | (4) | Moritanya | 0.546 | 0.004 | |
158 | (5) | Benin | 0.545 | 0.004 | |
159 | Uganda | 0.544 | 0.006 | ||
160 | (3) | Ruanda | 0.543 | 0.003 | |
161 | (2) | Nijerya | 0.539 | 0.005 | |
162 | (3) | Fildişi Sahili | 0.538 | 0.004 | |
163 | (4) | Tanzanya | 0.529 | 0.005 | |
164 | (2) | Madagaskar | 0.528 | 0.001 | |
165 | (1) | Lesotho | 0.527 | 0.005 | |
166 | (5) | Cibuti | 0.524 | 0.006 | |
167 | Togo | 0.515 | 0.005 | ||
168 | (2) | Senegal | 0.512 | 0.004 | |
169 | (1) | Afganistan | 0.511 | 0.002 | |
170 | (1) | Haiti | 0.510 | 0.002 | |
170 | (2) | Sudan | 0.510 | 0.004 | |
172 | (1) | Gambiya | 0.496 | 0.009 | |
173 | Etiyopya | 0.485 | 0.007 | ||
174 | (2) | Malavi | 0.483 | 0.005 | |
175 | (4) | Kongo DC | 0.480 | 0.002 | |
175 | (3) | Gine-Bissau | 0.480 | 0.008 | |
175 | (1) | Liberya | 0.480 | ||
178 | (4) | Gine | 0.477 | 0.004 | |
179 | (2) | Yemen | 0.470 | 0.002 | |
180 | (2) | Eritre | 0.459 | 0.003 | |
181 | (1) | Mozambik | 0.456 | 0.004 | |
182 | Burkina Faso | 0.452 | 0.009 | ||
182 | (1) | Sierra Leone | 0.452 | 0.005 | |
184 | Mali | 0.434 | 0.003 | ||
185 | Burundi | 0.433 | 0.002 | ||
185 | (1) | Güney Sudan | 0.433 | 0.004 | |
187 | Çad | 0.398 | 0.001 | ||
188 | Orta Afrika Cumhuriyeti | 0.397 | 0.002 | ||
189 | Nijer | 0.394 | 0.003 |
2019 raporu
- = artış.
- = stabil.
- = azalış.
Çok yüksek gelişme
|
|
Yüksek gelişme
|
|
Orta gelişme
|
|
Düşük gelişme
|
|
2015 raporu
"2015 yılından geriye doğru 5'er yıllık veriler yazılmıştır.[7]
Sıra | Country / Ülke | 1990 | 1995 | 2000 | 2005 | 2010 | 2015 |
1 | Norway / Norveç | 0.849 | 0.883 | 0.917 | 0.931 | 0.939 | 0.949 |
2 | Australia / Avustralya | 0.866 | 0.885 | 0.899 | 0.915 | 0.927 | 0.939 |
2 | Switzerland / İsviçre | 0.831 | 0.846 | 0.888 | 0.904 | 0.932 | 0.939 |
4 | Germany / Almanya | 0.801 | 0.834 | 0.860 | 0.892 | 0.912 | 0.926 |
5 | Denmark / Danimarka | 0.799 | 0.830 | 0.862 | 0.902 | 0.910 | 0.925 |
5 | Singapore / Singapur | 0.718 | 0.773 | 0.820 | 0.839 | 0.911 | 0.925 |
7 | Netherlands / Hollanda | 0.830 | 0.863 | 0.878 | 0.893 | 0.911 | 0.924 |
8 | Ireland / İrlanda | 0.762 | 0.794 | 0.857 | 0.896 | 0.909 | 0.923 |
9 | Iceland / İzlanda | 0.797 | 0.820 | 0.854 | 0.884 | 0.894 | 0.921 |
10 | Canada / Kanada | 0.849 | 0.860 | 0.867 | 0.891 | 0.903 | 0.920 |
10 | United States / Amerika Birleşik Devletleri | 0.860 | 0.877 | 0.884 | 0.898 | 0.910 | 0.920 |
12 | Hong Kong, China (SAR) /
Hong Kong, Çin (SAR) |
0.781 | 0.808 | 0.825 | 0.870 | 0.898 | 0.917 |
13 | New Zealand / Yeni Zelanda | 0.818 | 0.851 | 0.868 | 0.888 | 0.901 | 0.915 |
14 | Sweden / İsveç | 0.815 | 0.856 | 0.877 | 0.892 | 0.901 | 0.913 |
15 | Liechtenstein / Lihtenştayn | 0.862 | 0.886 | 0.904 | 0.912 | ||
16 | United Kingdom / Birleşik Krallık-İngiltere | 0.775 | 0.839 | 0.866 | 0.890 | 0.902 | 0.910 |
17 | Japan / Japonya | 0.814 | 0.838 | 0.856 | 0.873 | 0.884 | 0.903 |
18 | Korea (Republic of) / Kore Cumhuriyeti) | 0.731 | 0.781 | 0.820 | 0.860 | 0.884 | 0.901 |
19 | Israel / İsrail | 0.785 | 0.817 | 0.850 | 0.870 | 0.883 | 0.899 |
20 | Luxembourg / Lüksemburg | 0.782 | 0.808 | 0.854 | 0.880 | 0.894 | 0.898 |
21 | France / Fransa | 0.779 | 0.825 | 0.849 | 0.870 | 0.882 | 0.897 |
22 | Belgium / Belçika | 0.805 | 0.851 | 0.873 | 0.865 | 0.884 | 0.896 |
23 | Finland / Finlandiya | 0.783 | 0.815 | 0.856 | 0.869 | 0.878 | 0.895 |
24 | Austria / Avusturya | 0.794 | 0.816 | 0.837 | 0.854 | 0.880 | 0.893 |
25 | Slovenia / Slovenya | 0.767 | 0.782 | 0.824 | 0.858 | 0.876 | 0.890 |
26 | Italy / İtalya | 0.768 | 0.799 | 0.828 | 0.856 | 0.872 | 0.887 |
27 | Spain / ispanya | 0.755 | 0.801 | 0.825 | 0.844 | 0.867 | 0.884 |
28 | Czech Republic / Çek Cumhuriyeti | 0.761 | 0.785 | 0.821 | 0.847 | 0.861 | 0.878 |
29 | Greece / Yunanistan | 0.760 | 0.774 | 0.801 | 0.850 | 0.860 | 0.866 |
30 | Brunei Darussalam / Brunei Darussalam | 0.782 | 0.805 | 0.819 | 0.837 | 0.846 | 0.865 |
31 | Estonia / Estonya | 0.728 | 0.722 | 0.781 | 0.822 | 0.838 | 0.865 |
32 | Andorra / Andorra | 0.819 | 0.858 | ||||
33 | Cyprus / Kıbrıs | 0.733 | 0.784 | 0.800 | 0.829 | 0.847 | 0.856 |
33 | Malta / Malta | 0.736 | 0.758 | 0.783 | 0.809 | 0.826 | 0.856 |
33 | Qatar / Katar | 0.754 | 0.783 | 0.809 | 0.835 | 0.827 | 0.856 |
36 | Poland / Polonya | 0.712 | 0.738 | 0.784 | 0.803 | 0.829 | 0.855 |
37 | Lithuania / Litvanya | 0.731 | 0.702 | 0.757 | 0.807 | 0.826 | 0.848 |
38 | Chile / Şili | 0.700 | 0.728 | 0.761 | 0.796 | 0.820 | 0.847 |
38 | Saudi Arabia / Suudi Arabistan | 0.698 | 0.722 | 0.742 | 0.767 | 0.804 | 0.847 |
40 | Slovakia / Slovakya | 0.738 | 0.750 | 0.763 | 0.793 | 0.829 | 0.845 |
41 | Portugal / Portekiz | 0.711 | 0.759 | 0.782 | 0.793 | 0.818 | 0.843 |
42 | United Arab Emirates /
Birleşik Arap Emirlikleri |
0.726 | 0.764 | 0.798 | 0.823 | 0.824 | 0.840 |
43 | Hungary / Macaristan | 0.703 | 0.741 | 0.769 | 0.802 | 0.821 | 0.836 |
44 | Latvia / Letonya | 0.703 | 0.674 | 0.728 | 0.807 | 0.810 | 0.830 |
45 | Argentina / Arjantin | 0.705 | 0.731 | 0.771 | 0.782 | 0.816 | 0.827 |
45 | Croatia / Hırvatistan | 0.669 | 0.695 | 0.749 | 0.783 | 0.808 | 0.827 |
47 | Bahrain / Bahreyn | 0.745 | 0.775 | 0.794 | 0.810 | 0.812 | 0.824 |
48 | Montenegro / Karadağ | 0.751 | 0.792 | 0.807 | |||
49 | Russian Federation /
Rusya Federasyonu |
0.733 | 0.700 | 0.720 | 0.754 | 0.785 | 0.804 |
50 | Romania / Romanya | 0.700 | 0.686 | 0.708 | 0.755 | 0.798 | 0.802 |
51 | Kuwait / Kuveyt | 0.713 | 0.747 | 0.786 | 0.787 | 0.792 | 0.800 |
52 | Belarus / Belarus | 0.655 | 0.681 | 0.723 | 0.787 | 0.796 | |
52 | Oman / Umman | 0.705 | 0.748 | 0.797 | 0.796 | ||
54 | Barbados / Barbados | 0.714 | 0.729 | 0.750 | 0.766 | 0.780 | 0.795 |
54 | Uruguay / Uruguay | 0.692 | 0.711 | 0.742 | 0.756 | 0.780 | 0.795 |
56 | Bulgaria / Bulgaristan | 0.700 | 0.702 | 0.713 | 0.750 | 0.775 | 0.794 |
56 | Kazakhstan / Kazakistan | 0.690 | 0.665 | 0.685 | 0.747 | 0.766 | 0.794 |
58 | Bahamas / Bahamalar | 0.779 | 0.788 | 0.788 | 0.792 | ||
59 | Malaysia / Malezya | 0.643 | 0.683 | 0.725 | 0.732 | 0.774 | 0.789 |
60 | Palau / Palau | 0.741 | 0.758 | 0.770 | 0.788 | ||
60 | Panama / Panama | 0.662 | 0.691 | 0.721 | 0.744 | 0.758 | 0.788 |
62 | Antigua and Barbuda / Antigua ve Barbuda | 0.773 | 0.782 | 0.786 | |||
63 | Seychelles / Seyşel Adaları | 0.714 | 0.728 | 0.744 | 0.782 | ||
64 | Mauritius / Mauritius | 0.620 | 0.648 | 0.673 | 0.713 | 0.748 | 0.781 |
65 | Trinidad and Tobago / Trinidad ve Tobago | 0.670 | 0.682 | 0.715 | 0.751 | 0.774 | 0.780 |
66 | Costa Rica / Kosta Rika | 0.653 | 0.684 | 0.708 | 0.727 | 0.752 | 0.776 |
66 | Serbia / Sırbistan | 0.714 | 0.694 | 0.709 | 0.739 | 0.757 | 0.776 |
68 | Cuba / Küba | 0.676 | 0.654 | 0.686 | 0.732 | 0.780 | 0.775 |
69 | Iran (Islamic Republic of) /
İran (İslam Cumhuriyeti) |
0.572 | 0.634 | 0.666 | 0.692 | 0.745 | 0.774 |
70 | Georgia / Gürcistan | 0.673 | 0.714 | 0.742 | 0.769 | ||
71 | Turkey / Türkiye | 0.576 | 0.604 | 0.653 | 0.687 | 0.737 | 0.767 |
71 | Venezuela (Bolivarian Republic of) /
Venezuela (Bolivarcı Cumhuriyeti) |
0.634 | 0.658 | 0.672 | 0.714 | 0.756 | 0.767 |
73 | Sri Lanka / Sri Lanka | 0.626 | 0.651 | 0.686 | 0.718 | 0.746 | 0.766 |
74 | Saint Kitts and Nevis /
Saint Kitts ve Nevis |
0.741 | 0.765 | ||||
75 | Albania / Arnavutluk | 0.635 | 0.628 | 0.662 | 0.696 | 0.738 | 0.764 |
76 | Lebanon / Lübnan | 0.733 | 0.758 | 0.763 | |||
77 | Mexico / Meksika | 0.648 | 0.670 | 0.700 | 0.723 | 0.745 | 0.762 |
78 | Azerbaijan / Azerbaycan | 0.609 | 0.642 | 0.682 | 0.741 | 0.759 | |
79 | Brazil / Brezilya | 0.611 | 0.649 | 0.685 | 0.698 | 0.724 | 0.754 |
79 | Grenada / Grenada | 0.741 | 0.754 | ||||
81 | Bosnia and Herzegovina / Bosna Hersek | 0.697 | 0.711 | 0.750 | |||
82 | The former Yugoslav Republic of Macedonia /
Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti |
0.703 | 0.735 | 0.748 | |||
83 | Algeria / Cezayir | 0.577 | 0.600 | 0.644 | 0.686 | 0.724 | 0.745 |
84 | Armenia / Ermenistan | 0.634 | 0.603 | 0.644 | 0.692 | 0.729 | 0.743 |
84 | Ukraine / Ukrayna | 0.706 | 0.664 | 0.673 | 0.716 | 0.734 | 0.743 |
86 | Jordan / Ürdün | 0.620 | 0.687 | 0.706 | 0.733 | 0.737 | 0.742 |
87 | Peru / Peru | 0.613 | 0.642 | 0.677 | 0.693 | 0.721 | 0.740 |
87 | Thailand / Tayland | 0.574 | 0.611 | 0.649 | 0.686 | 0.720 | 0.740 |
89 | Ecuador / Ekvador | 0.643 | 0.662 | 0.670 | 0.693 | 0.710 | 0.739 |
90 | China / Çin | 0.499 | 0.547 | 0.592 | 0.646 | 0.700 | 0.738 |
91 | Fiji / Fiji | 0.641 | 0.670 | 0.683 | 0.695 | 0.709 | 0.736 |
92 | Mongolia / Moğolistan | 0.579 | 0.554 | 0.588 | 0.649 | 0.701 | 0.735 |
92 | Saint Lucia / Saint Lucia | 0.684 | 0.694 | 0.733 | 0.735 | ||
94 | Jamaica / Jamaika | 0.651 | 0.671 | 0.680 | 0.709 | 0.722 | 0.730 |
95 | Colombia / Kolombiya | 0.592 | 0.626 | 0.653 | 0.669 | 0.700 | 0.727 |
96 | Dominica / Dominika | 0.695 | 0.705 | 0.722 | 0.726 | ||
97 | Suriname / Surinam | 0.678 | 0.704 | 0.725 | |||
97 | Tunisia / Tunus | 0.569 | 0.608 | 0.654 | 0.689 | 0.714 | 0.725 |
99 | Dominican Republic /
Dominik Cumhuriyeti |
0.596 | 0.628 | 0.656 | 0.677 | 0.703 | 0.722 |
99 | Saint Vincent and the Grenadines /
Saint Vincent ve Grenadinler |
0.673 | 0.695 | 0.712 | 0.722 | ||
101 | Tonga / Tonga | 0.648 | 0.671 | 0.674 | 0.695 | 0.712 | 0.721 |
102 | Libya / Libya | 0.681 | 0.709 | 0.732 | 0.752 | 0.756 | 0.716 |
103 | Belize / Belize | 0.648 | 0.662 | 0.677 | 0.692 | 0.700 | 0.706 |
104 | Samoa / Samoa | 0.598 | 0.619 | 0.645 | 0.677 | 0.693 | 0.704 |
105 | Maldives / Maldivler | 0.520 | 0.587 | 0.622 | 0.663 | 0.701 | |
105 | Uzbekistan / Özbekistan | 0.594 | 0.626 | 0.664 | 0.701 | ||
107 | Moldova (Republic of) / Moldova | 0.652 | 0.594 | 0.597 | 0.648 | 0.672 | 0.699 |
108 | Botswana / Botsvana | 0.585 | 0.580 | 0.560 | 0.610 | 0.678 | 0.698 |
109 | Gabon / Gabon | 0.620 | 0.634 | 0.633 | 0.646 | 0.664 | 0.697 |
110 | Paraguay / Paraguay | 0.580 | 0.606 | 0.624 | 0.648 | 0.675 | 0.693 |
111 | Egypt / Mısır | 0.547 | 0.577 | 0.612 | 0.636 | 0.671 | 0.691 |
111 | Turkmenistan / Türkmenistan | 0.665 | 0.692 | ||||
113 | Indonesia / Endonezya | 0.528 | 0.564 | 0.604 | 0.632 | 0.662 | 0.689 |
114 | Palestine, State of / Devletin Filistin | 0.656 | 0.669 | 0.684 | |||
115 | Viet Nam / Viet Nam | 0.477 | 0.531 | 0.576 | 0.618 | 0.655 | 0.683 |
116 | Philippines / Filipinler | 0.586 | 0.597 | 0.622 | 0.646 | 0.669 | 0.682 |
117 | El Salvador / El Salvador | 0.529 | 0.577 | 0.615 | 0.651 | 0.666 | 0.680 |
118 | Bolivia (Plurinational State of) /
Bolivya (Çok uluslu devlet) |
0.535 | 0.571 | 0.607 | 0.625 | 0.649 | 0.674 |
119 | South Africa / Güney Afrika | 0.621 | 0.653 | 0.629 | 0.609 | 0.638 | 0.666 |
120 | Kyrgyzstan / Kırgızistan | 0.615 | 0.562 | 0.593 | 0.613 | 0.632 | 0.664 |
121 | Iraq / Irak | 0.572 | 0.553 | 0.607 | 0.631 | 0.649 | 0.649 |
122 | Cabo Verde / Cabo Verde | 0.562 | 0.596 | 0.632 | 0.648 | ||
123 | Morocco / Fas | 0.458 | 0.489 | 0.530 | 0.575 | 0.612 | 0.647 |
124 | Nicaragua / Nikaragua | 0.495 | 0.524 | 0.570 | 0.597 | 0.620 | 0.645 |
125 | Guatemala / Guatemala | 0.478 | 0.507 | 0.546 | 0.570 | 0.609 | 0.640 |
125 | Namibia / Namibya | 0.578 | 0.587 | 0.556 | 0.570 | 0.612 | 0.640 |
127 | Guyana / Guyana | 0.541 | 0.582 | 0.606 | 0.622 | 0.624 | 0.638 |
127 | Micronesia (Federated States of) /
Mikronezya (Federe Devletleri) |
0.604 | 0.622 | 0.638 | 0.638 | ||
129 | Tajikistan / Tacikistan | 0.616 | 0.539 | 0.535 | 0.579 | 0.608 | 0.627 |
130 | Honduras / Honduras | 0.507 | 0.530 | 0.557 | 0.583 | 0.611 | 0.625 |
131 | India / Hindistan | 0.428 | 0.460 | 0.494 | 0.536 | 0.580 | 0.624 |
132 | Bhutan / Butan | 0.572 | 0.607 | ||||
133 | Timor-Leste / Timor-Leste | 0.470 | 0.511 | 0.607 | 0.606 | ||
134 | Vanuatu / Vanuatu | 0.572 | 0.591 | 0.597 | |||
135 | Congo / Kongo | 0.521 | 0.493 | 0.487 | 0.507 | 0.558 | 0.592 |
135 | Equatorial Guinea / Ekvator Ginesi | 0.527 | 0.569 | 0.580 | 0.592 | ||
137 | Kiribati / Kiribati | 0.576 | 0.585 | 0.588 | |||
138 | Lao People's Democratic Republic /
Lao Halkı'nın Demokratik Cumhuriyeti |
0.397 | 0.425 | 0.463 | 0.503 | 0.542 | 0.586 |
139 | Bangladesh / Bangladeş | 0.386 | 0.423 | 0.468 | 0.506 | 0.545 | 0.579 |
139 | Ghana / Gana | 0.455 | 0.473 | 0.485 | 0.510 | 0.554 | 0.579 |
139 | Zambia / Zambiya | 0.398 | 0.405 | 0.424 | 0.479 | 0.543 | 0.579 |
142 | Sao Tome and Principe /
Sao Tome ve Principe |
0.454 | 0.471 | 0.497 | 0.521 | 0.546 | 0.574 |
143 | Cambodia / Kamboçya | 0.357 | 0.379 | 0.412 | 0.483 | 0.533 | 0.563 |
144 | Nepal / Nepal | 0.378 | 0.410 | 0.446 | 0.476 | 0.529 | 0.558 |
145 | Myanmar / Myanmar | 0.353 | 0.393 | 0.427 | 0.474 | 0.526 | 0.556 |
146 | Kenya / Kenya | 0.473 | 0.459 | 0.447 | 0.483 | 0.530 | 0.555 |
147 | Pakistan / Pakistan | 0.404 | 0.429 | 0.450 | 0.501 | 0.525 | 0.550 |
148 | Swaziland / Svaziland | 0.548 | 0.543 | 0.506 | 0.502 | 0.526 | 0.541 |
149 | Syrian Arab Republic /
Suriye Arap Cumhuriyeti |
0.556 | 0.577 | 0.589 | 0.636 | 0.646 | 0.536 |
150 | Angola / Angola | 0.391 | 0.439 | 0.495 | 0.533 | ||
151 | Tanzania (United Republic of) /
Tanzanya (Birleşik Cumhuriyeti) |
0.370 | 0.368 | 0.391 | 0.446 | 0.498 | 0.531 |
152 | Nigeria / Nijerya | 0.466 | 0.500 | 0.527 | |||
153 | Cameroon / Kamerun | 0.444 | 0.436 | 0.437 | 0.456 | 0.486 | 0.518 |
154 | Papua New Guinea / Papua Yeni Gine | 0.360 | 0.398 | 0.422 | 0.454 | 0.494 | 0.516 |
154 | Zimbabwe / Zimbabve | 0.499 | 0.465 | 0.427 | 0.408 | 0.452 | 0.516 |
156 | Solomon Islands / Solomon Adaları | 0.442 | 0.470 | 0.497 | 0.515 | ||
157 | Mauritania / Moritanya | 0.378 | 0.422 | 0.444 | 0.466 | 0.487 | 0.513 |
158 | Madagascar / Madagaskar | 0.456 | 0.478 | 0.504 | 0.512 | ||
159 | Rwanda / Ruanda | 0.244 | 0.230 | 0.332 | 0.404 | 0.464 | 0.498 |
160 | Comoros / Komorlar | 0.451 | 0.479 | 0.498 | |||
160 | Lesotho / Lesotho | 0.493 | 0.483 | 0.443 | 0.437 | 0.469 | 0.497 |
162 | Senegal / Senegal | 0.367 | 0.371 | 0.381 | 0.422 | 0.455 | 0.494 |
163 | Haiti / Haiti | 0.408 | 0.417 | 0.443 | 0.455 | 0.470 | 0.493 |
163 | Uganda / Uganda | 0.309 | 0.320 | 0.396 | 0.434 | 0.477 | 0.493 |
165 | Sudan / Sudan | 0.331 | 0.365 | 0.399 | 0.430 | 0.463 | 0.490 |
166 | Togo / Togo | 0.404 | 0.408 | 0.426 | 0.436 | 0.457 | 0.487 |
167 | Benin / Benin | 0.345 | 0.371 | 0.395 | 0.434 | 0.454 | 0.485 |
168 | Yemen / Yemen | 0.405 | 0.421 | 0.444 | 0.475 | 0.493 | 0.482 |
169 | Afghanistan / Afganistan | 0.295 | 0.324 | 0.340 | 0.405 | 0.454 | 0.479 |
170 | Malawi / Malawi | 0.325 | 0.380 | 0.387 | 0.377 | 0.444 | 0.476 |
171 | Côte d'Ivoire / Fildişi Sahili | 0.389 | 0.388 | 0.395 | 0.413 | 0.441 | 0.474 |
172 | Djibouti / Cibuti | 0.353 | 0.363 | 0.405 | 0.451 | 0.473 | |
173 | Gambia / Gambiya | 0.330 | 0.351 | 0.384 | 0.415 | 0.441 | 0.452 |
174 | Ethiopia / Etiyopya | 0.283 | 0.346 | 0.411 | 0.448 | ||
175 | Mali / Mali | 0.222 | 0.252 | 0.297 | 0.350 | 0.404 | 0.442 |
176 | Congo (Democratic Republic of the) /
Kongo Demokratik Cumhuriyeti |
0.356 | 0.331 | 0.331 | 0.364 | 0.398 | 0.435 |
177 | Liberia / Liberya | 0.386 | 0.377 | 0.406 | 0.427 | ||
178 | Guinea-Bissau / Gine-Bissau | 0.388 | 0.410 | 0.424 | |||
179 | Eritrea / Eritre | 0.405 | 0.405 | 0.420 | |||
179 | Sierra Leone / Sierra Leone | 0.272 | 0.269 | 0.302 | 0.348 | 0.392 | 0.420 |
181 | Mozambique / Mozambik | 0.209 | 0.230 | 0.298 | 0.353 | 0.397 | 0.418 |
181 | South Sudan / Güney Sudan | 0.429 | 0.418 | ||||
183 | Guinea / Gine | 0.271 | 0.290 | 0.322 | 0.356 | 0.385 | 0.414 |
184 | Burundi / Burundi | 0.270 | 0.266 | 0.268 | 0.290 | 0.385 | 0.404 |
185 | Burkina Faso / Burkina Faso | 0.325 | 0.377 | 0.402 | |||
186 | Chad / Çad | 0.300 | 0.303 | 0.370 | 0.396 | ||
187 | Niger / Nijer | 0.212 | 0.231 | 0.255 | 0.286 | 0.323 | 0.353 |
188 | Central African Republic /
Orta Afrika Cumhuriyeti |
0.320 | 0.307 | 0.314 | 0.323 | 0.361 | 0.352 |
2013 Raporu
|
|
|
2010 Raporu
|
|
|
2009 Raporu
Raporda, vasıfsız göçmenlere erişim ve daha iyi muamele öngören politikaların geliştirilmesi çağrısında bulunulurken, göçten en büyük kazanımları elde edebilecek kesimlerin en yoksullar ve vasıfsız işçiler olduğu, ancak aynı grupların, göçün önündeki hukuki, finansal ve toplumsal engellerin de en büyükleriyle karşılaştığı kaydediliyor.[8]
|
|
|
2006 Raporu
2006 raporu Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Cape Town şehrinde 9 Kasım 2006 tarihinde açıklandı. Odak noktası güç, fakirlik ve uluslararası su krizi üzerineydi. Kullanılan verilerin büyük çoğunluğu 2004 ve öncesine de dayanıyordu, bu vesdil ile 2004'teki rapora benziyordu. Birleşmiş Milletler'e üye ülkeler arasında gerekli istatistikleri veremeyen bazı ülkeler de mevcuttu.
Rapor İnsani Gelişim Göstergesi bazı ilerlemelerin gerçekleşmediğini de ortaya koydu. Bazı gelişmiş ülkeler daha da fazla ilerleme gösterirken, gelişmekte olan ülkeler de gerileme içerisindeydi. Sahara altındaki Afrika'da ve Güney Asya'da önemli bir Beşeri Kalkınmışlık inişi mevcuttu. Diğer gelişmekte olan ülkeler ise az ya da hiç gelişme gösteremediler.
0.5 altındaki bir istatistik, az gelişmiş bir ülkeyi temsil ediyor ve 31 ülkeden 29'u Afrika'da bulunuyor. (Diğer iki ülke de Haiti ve Yemen) En aşağıdaki on ülkenin tamamı Afrika'dadır. Sahara altı ülkeler arasında, Ekvator Gine'si ve Güney Afrika 120 ve 121'inci olmuşlardır. (İkisi de 0.653 ortalamadadırlar)
0.8 üzerindeki bir istatistik de çok gelişmiş bir ülkeyi temsil eder. Bu tüm gelişmiş ülkeleri temsil eder. Bunlar ise Kuzey Amerika, Avrupa, Okyanusya, ve Doğu Asya'nın yanı sıra; gelişmekte olan ülkeler de Batı Avrupa, Güney Amerika, Güneydoğu Asya, Karayipler ve petrol zengini olan Arap Yarımadası'ndadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- "New method of calculation of Human Development Index (HDI)". India Study Channel (İngilizce). 1 June 2011. 10 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017.
- Mean years of schooling (of adults) (years) is a calculation of the average number of years of education received by people ages 25 and older in their lifetime based on education attainment levels of the population converted into years of schooling based on theoretical duration of each level of education attended. Source: Barro, R. J.; Lee, J.-W. (2010). "A New Data Set of Educational Attainment in the World, 1950–2010". NBER Working Paper No. 15902. doi:10.3386/w15902. 7 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 July 2011.
- (ESYI is a calculation of the number of years a child is expected to attend school, or university, including the years spent on repetition. It is the sum of the age-specific enrollment ratios for primary, secondary, post-secondary non-tertiary and tertiary education and is calculated assuming the prevailing patterns of age-specific enrollment rates were to stay the same throughout the child's life. Expected years of schooling is capped at 18 years. (Source: UNESCO Institute for Statistics (2010). Correspondence on education indicators. March. Montreal.)
- Human Development Report 2020 (PDF). New York: Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı. 2020. ss. 300-303. ISBN 978-92-1-126439-5. Erişim tarihi: 10 Ocak 2021.
- Human Development Report 2020 (PDF). New York: Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı. 2020. ss. 304-307. ISBN 978-92-1-126439-5. Erişim tarihi: 23 Şubat 2020.
- "Human Development Report 2019 – "Human Development Indices and Indicators"" (PDF). HDRO (Human Development Report Office) United Nations Development Programme. ss. 22-25. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2019.
- "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2017.
- "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2009.
- Human Development Report 2009 22 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce, 171 sayfa)
Dış bağlantılar
- İnsani Gelişim Endeksi Ofisi16 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 2006 Birleşmiş Milletler İnsani Gelişim Endeksi Raporu2 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 2005 Birleşmiş Milletler İnsani Gelişim Endeksi Raporu20 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İnsani Gelişim Endeksi Raporu hakkında teknik bilgiler
- Human Development Report 200922 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.