Kureyşan

Kureyşan ya da Kureyşan Ocağı, Tunceli'de bulunan aşiretin adıdır.

Kureyşan isminin ise ocağa adını veren Hacı Kureyş'ten geldiği Kureyş kelimesinin ise "Koreyşan/ Horeysan/Horasan"kelimesinin halk dilinde aldığı biçimlenmeden kaynaklandığı değişik kaynaklar tarafından ifade edilmektedir.[1]

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun da mensup olduğu Alevi ocağıdır. 13.yüzyılda Horasan'dan Moğol istilalarında Anadolu'ya göç etmişlerdir, Zaman içinde çoğu Dersim Alevi ocakları gibi konuştukları İrani kökenli bir dil olan Zazacadır.

Konya ile Tunceli'nin araları zamanında çok iyiydi bununda en büyük etkisi Kureyşan ocağına bağlı olan Seyyid Mahmut Hayrani'dir Mevlana'nın yanında hizmet verip eğitimini almıştır Türbesi Konya,Akşehir'dedir. Bu aşiret Tunceli ve Konya,Akşehir olarak merkezden yönetiliyordu [2]

Kureyşan aşireti 7-8 kabileye ayrılmıştır. Hüsenan, Golan, Kalyan, Dalyan, Alyan, Haman, Süleymanan, Çıtan, Kodan, Seyhan, Gaziyan bu kabilelerden başlıcalardır.Soyun en saygın ve güçlü kolu Karayiğit'lerdir. Bilge kişiliği nedeni ile çağında saygı duyulan insanlar arasında yer alırlar. İlk olarak Adıyaman'a (Binzet ailesi[3][4][5] ve Recep-Bistikan Yargucı ailesi ataları)yerleşen aşiret daha sonra Bingöl, Erzincan, Tunceli, Erzurum ve Elazığ ilinin köylerine yerleşir. Günümüzde Türkiye'nin pek çok köyüne ve ilçesine bu aşirete mensup insanlar hakimdir. Afyon'da, Adıyaman'da Tunceli'de ve birçok il ve ilçede Kureyş Dede türbesi ile ölümsüzleştirilmiştir. Bu aşirete bağlı köylerden bazıları Elazığ ili Karakoçan ilçesine bağlı Akkuş köyü, Bingöl Kiği'ye bağlı Nacaklı (Avtinik) köyü, Tokat'ın Almus ilçesi ve Muş Varto'nun Dağcılar(Caneseran) köyünde Dersim kökenli köylerde bu aşirete mensup kişiler vardır.

Anadolu'daki mevcut seyit ocaklarının içinde en eski tarihli şecerename bu ocağın elindedir. Veriliş tarihi 1232 yılında şecereyi Selçuklu sultanı I. Alaeddin Keykubad onaylamıştır gerek Anadolu Selçuklu Devleti gerek Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk yıllarında hürmet görmüştür. Sonraları Osmanlı Devleti'nin İran'la giriştiği mezhepsel siyasi mücadele sırasında yukarı Murat havzasındaki Alevilerin dini önderi olan Kureşanlılar, Safevi Devleti'ne yakınlıklarından ötürü Osmanlı'nın Sünni uleması tarafından dışlanmıştır. Şah Veli İsyanı ve Kalender Şah İsyanına destek vermişlerdir.

Kaynakça
  1. "Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi Sayı 23 (2002) - Alemdar Yalçın, Hacı Yılmaz". 27 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2016.
  3. Binzet
  4. "Arşivlenmiş kopya". 24 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2016.
  5. 20 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 20 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.