Kurtuluş Savaşı'nda Türk basını

Kurtuluş Savaşı'nda Türk basını, Mondros Mütarekesi ile Lozan Antlaşması arasında fiilen dört yıl süren (1919-1922) Türk Kurtuluş Savaşı esnasında İstanbul ve Anadolu'da yayımlanan gazete ve dergilerin siyasi tutumlarını ele alan bir konudur.

Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara Hükümeti'nin yanında yer alan yayın organlarından biri olan haftalık Güleryüz gazetesinin 26 Mayıs 1337 (1921) tarihli 4. sayısının kapağında, bir seyyar satıcının Galata Köprüsü üzerinde işgâl kuvvetleri subayına, üzerinde Mustafa Kemal Paşa'nın fotoğraflarının yer aldığı kartpostalları satmaya çalışması resmedilmiş. Satıcı "Çok bakma hemşehri rüyana girer" diyor.

Arka plan

Osmanlı İmparatorluğu, I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkınca toprakları İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmeye başlamıştı. Ülke bütünlüğünü korumak için Kuvâ-yi Milliye, Mîsâk-ı Millî sınırları içinde çok cepheli siyasi ve askeri bir mücadeleye girişti. 1919-1922 yılları arasında gelişen ve Türk Kurtuluş Savaşı (İstiklâl Harbi, Türk İstiklâl Harbi ya da Millî Mücadele) adı verilen ve Ankara Hükûmeti'nin galibiyetiyle sonuçlanan bu çetin mücadele 30 Ekim 1918'de Mondros Mütarekesi ile başlar ve 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması ile resmen sona erer.

Bu dönem zarfında hem İstanbul hem de Anadolu'da çıkan gazete ve dergilerin önemli bir kısmı Ulusal Bağımsızlık Savaşı'nın yanında yer almıştır. Mondros Mütarekesi şartları gereği işgâl atında olan İstanbul basını, uygulanan sansür nedeniyle başlangıçta Mustafa Kemal Paşa, Kuvâ-yi Milliye, Millî Mücadele ve Türkiye Büyük Millet Meclisi konularında yazılara yer verememişlerdi. Bazı gazeteler ise açıkça Millî Mücadele karşısında tavır almışlar, işgâlci emperyalist devletlerin görüşlerini ve çıkarlarını savunmuşlar, halkı işgâle karşı koymama hususunda ikna etmeye çalışmışlardı. Bunlardan bazıları yabancı devletlerin manda idaresine girilmesini savunuyorlardı. Bu tür gazetelere dönemin adından hareketle Mütareke Basını adı verilmiştir[1].

Mütareke döneminde hem İstanbul hem de Anadolu'da çıkan azınlık gazeteleri İmparatorluğun parçalanması için büyük çaba gösterdiler, İmparatorluk topraklarının işgâlini alkışladılar, manda yönetimini desteklediler, Kuvva-yı Milliye'yi 'sorumsuz çeteler' olarak nitelendirdiler[2].

Millî Mücadele'nin yanında yer alan basın

İstanbul basını
Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
AhvâlİstanbulGazeteSüresi belirsiz
AkbabaİstanbulMizah gazetesiHaftada iki defaKurucuları Yusuf Ziya Ortaç ve Orhan Seyfi Orhon
AkşamİstanbulGazeteGünlükNecmettin Sadak, Kazım Şinasi ve Ali Naci (Karacan)
AlayİstanbulMizah GazetesiHaftalıkErcüment Ekrem Talu ve Aka Gündüz
AsildarİstanbulGazeteGünlük
Asker HocasıİstanbulGazete15 günde bir
AydedeİstanbulGazeteHaftalık
ÂyineİstanbulMizah dergisi
AydınlıkİstanbulGazeteHaftalık
Beşer ve TabiatİstanbulGazeteHaftalık
BugünİstanbulGazeteAylık
Büyük MecmuaİstanbulDergi15 günde bir
CadıİstanbulMizah GazetesiHaftada iki defa
Ceride-i HavadisİstanbulGazeteGünlük
Ceride-i ŞikâyâtİstanbulGazeteHaftalık
DergâhİstanbulDergi15 günde bir
DersaadetİstanbulGazeteGünlük
DikenİstanbulGazeteHaftalık
Edebî MecmuaİstanbulDergiHaftalık
Efkâr-ı UmumiyeİstanbulGazeteHaftada iki defa
FırtınaİstanbulGazeteHaftalık
GüleryüzİstanbulGazeteHaftalıkSedat Simavi
Habl-i MetinİstanbulDergiHaftalık
HâdisâtİstanbulGazeteGünlük
Halk SadâsıİstanbulGazeteGünlük
Hukuk-ı BeşerİstanbulGazeteGünlük
İdrâkİstanbulGazeteGünlük
İfhâmİstanbulGazeteGünlük
İkdamİstanbulGazeteGünlükYakup Kadri Karaosmanoğlu, Hüseyin Cahit (Yalçın), Hüseyin Rahmi
İleriİstanbulGazeteGünlükCelal Nuri İleri
İstiklâlİstanbulGazeteSüresi belirsiz
KaragözİstanbulMizah dergisiHaftada iki defaII. Meşrutiyet'ten 1955 yılına kadar tam 4785 sayı yayımlandı. Mondros Mütarekesi (1918) sonrasında Kurtuluş Savaşı'nı destekledi.
MemleketİstanbulGazeteGünlük
Millî MecmuaİstanbulDergi15 günde bir
MinberİstanbulGazeteGünlük
Müşterek GazeteİstanbulGazeteGünlük
Resimli GazeteİstanbulGazeteHaftalık
Sebîlü'rreşâdİstanbul-Kayseri-AnkaraDergiSüresi belirsizMehmet Akif (Ersoy)
Servet-i FünunİstanbulGazete-DergiHaftalık
TaninİstanbulGazeteGünlükHüseyin Cahit
Tercüman-ı HakikatİstanbulGazeteGünlük
Tevhid-i Efkâr (Tasvir-i Efkâr)İstanbulGazeteGünlükİbrahim Şinasi
Türk DünyasıİstanbulGazeteHaftalık
VakitİstanbulGazeteGünlükAhmet Emin Yalman, Mehmet Asım Us
VatanİstanbulGazeteGünlük
YarınİstanbulDergiHaftalık
Yeni MecmuaİstanbulDergiHaftalık

[3][4][5]

Anadolu basını

Adana

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
FerdaAdanaGazeteHaftada iki defa
HayatAdanaGazeteHaftada üç defa
Millî MefkureAdanaDergi15 günde bir
Tok SözAdanaGazeteGünlük

Adapazarı

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
AdapazarıAdapazarıGazeteHaftalık

Afyon

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
Afyon'da NurAfyonDergiAylık
İkâzAfyonGazeteGünlük
Söz BirliğiAfyonGazeteSüresi belirsiz

Amasya

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
Amasya'da EmelAmasyaGazeteHaftalık

Ankara

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
Ana Türk YurduAnkaraDergi15 günde bir
Anadolu DuygusuAnkaraDergi15 günde bir
Anadolu Terbiye MecmuasıAnkaraDergiAylık
Anadolu'da Peyâm-ı SabahAnkaraGazeteHaftalık
Anadolu'da Yeni GünAnkaraGazeteGünlükYunus Nadi Bey (Gazete sonradan Cumhuriyet adını alacaktır)
Anavatan MecmuasıAnkaraDergi15 günde bir
BozkurtAnkaraDergiHaftalık
Hâkimiyet-i MilliyeAnkaraGazeteGünlükTBMM’nin yarı resmi organıdır. Zengin yazar kadrosunda Ruşen Eşref (Ünaydın), Dr. Adnan (Adıvar), Mahmut Esat (Bozkurt), Yusuf Akçora ve Dr.Tevfik Rüştü (Aras)
Kavânîn MecmuasıAnkaraDergiSüresi belirsiz
MefkureAnkaraDergiHaftalık
Millî OrduAnkaraDergiAylık
Şark'ın SesiAnkaraGazeteGünlük
Anadolu'da KalemAnkaraGazeteHaftalık

Ardahan

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
Yeşil YuvaArdahanDergiAylık

Aydın

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
Aydın İliAydınGazete2 günde bir

Bakü

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
AzerbaycanBaküGazeteSüresi belirsiz

Balıkesir

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
Doğru SözBalıkesirGazeteHaftalık
İzmir'e DoğruBalıkesirGazeteHaftada iki defaMustafa Necati Bey (y)
Zafer-i MillîBalıkesirGazeteHaftada üç defa

Batum

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
Sadâ-i MilletBatumGazeteHaftada üç defa

Bolu

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
DertliBoluGazeteHaftalık
GamlıBoluDergiHaftalık
Millî GayeBoluDergi15 günde bir
TürkoğluBoluGazeteSüresi belirsiz

Bursa

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
ArkadaşBursaGazeteSüresi belirsiz
Bursa MecmuasıBursaDergi15 günde bir
ErtuğrulBursaGazeteHaftalık
HakikatBursaGazeteHaftada üç defa
İntibahBursaGazeteGünlük
KardeşBursaGazeteHaftalık
Millet YoluBursaGazeteHaftada iki defa
Peyâm-ı SabahBursaSadece bir sayı çıktı

Çankırı

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
Halk YoluÇankırıDergi15 günde bir

Daday

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
NazikterDadayGazeteHaftalık

Diyarbakır

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
Küçük MecmuaDiyarbakırDergiHaftalık

Edirne

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
ArdaEdirneGazeteHaftada iki defa
İtilâfEdirneGazeteGünlük
Paşaeli-TrakyaEdirneGazeteHaftalık

Elazığ

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
Satvet-i MilliyyeElazığGazeteHaftalık

Erzurum

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
AlbayrakErzurumGazeteHaftada iki defaSüleyman Necati (Güneri)

Eskişehir

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
AhrarEskişehirGazeteHaftalık
HatifEskişehirGazeteSüresi belirsiz
İmdadEskişehirGazeteSüresi belirsiz
İstiklâlEskişehirGazeteHaftalık
MetanetEskişehirGazeteSüresi belirsiz

Giresun

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
GedikkayaGiresunGazeteHaftalık
IşıkGiresunDergi15 günde bir
KaradenizGiresunGazeteHaftalık
Yeni GiresunGiresunGazeteHaftada üç defa

İnebolu

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
Güzel İneboluİneboluGazeteHaftalık

İzmir

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
AhenkİzmirGazeteGünlük
AkdenizİzmirGazeteHaftalık
AnadoluİzmirGazeteGünlük
Antalya'da AnadoluİzmirGazeteGünlük
CumartesiİzmirGazeteHaftalık
EfeİzmirGazeteSüresi belirsiz
Halka Doğru MecmuasıİzmirDergi15 günde bir
HilâlİzmirGazeteGünlük
Hukuk-ı BeşerİzmirGazeteGünlük
IslahatİzmirGazeteGünlük
Sulh ve SelâmetİzmirGazeteGünlük
ŞarkİzmirGazeteGünlük
Yeni İzmirİzmirDergi15 günde bir

Kastamonu

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
AçıksözKastamonuGazeteGünlükHüsnü Bey, İsmail Hakkı (Uzunçarşılı), İsmail Habib (Sevük) ve Mehmet Akif Ersoy
GençlikKastamonuDergi15 günde bir
KastamonuKastamonuGazeteHaftalık

Kayseri

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
Kayseri GazetesiKayseriGazeteHaftalık
Misâk-ı MillîKayseriGazeteGünlük

Konya

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
BabalıkKonyaGazeteHaftada iki defa
Hak YoluKonyaDergi10 günde bir
HalkKonyaGazeteGünlük
İntibahKonyaGazeteHaftada 6 gün
ÖğütKonyaGazeteGünlükAbdülgani Ahmet (Doyran)

Manisa

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
WilsonManisaGazeteSüresi belirsiz

Maraş

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
Amâl-i MilliyeMaraşGazeteHaftada iki defa

Merzifon

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
TecelliMerzifonGazete15 günde bir

Moskova

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
Kızıl ŞarkMoskovaDergiAylık

Muğla

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
MenteşeMuğlaGazeteHaftada iki defa

Ordu

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
AzimOrduGazeteHaftada iki defa
GüneşOrduDergi15 günde bir
Muvaffakiyet-i MilliyyeOrduGazeteHaftada iki defa
Ordu BucakOrduGazeteHaftada iki defa

Pozantı

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
Yeni AdanaPozantıGazeteGünlük

Samsun

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
AhâliSamsunGazeteSüresi belirsiz
Aks-i SadâSamsunGazeteHaftada üç defa
FırtınaSamsunGazeteHaftalık
HayatSamsunGazeteGünlük
Samsun'da HilâlSamsunGazeteHaftada iki defa

Sarıkamış

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
VarlıkSarıkamışGazeteHaftada iki defa

Selanik

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
NefirSelanikGazeteHaftalık

Sivas

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
BirlikSivasGazeteHaftalık
DilekSivasGazete15 günde bir
Gaye-i MilliyeSivasGazeteGünlük
İrâde-i MilliyeSivasGazeteGünlükKurucusu: Mustafa Kemal.Masar Müfit (Kansu)

Sofya

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
AhâliSofyaGazeteGünaşırı

Trabzon

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
FecirTrabzonDergi15 günde bir
Güzel TrabzonTrabzonGazeteHaftada üç defa
HakTrabzonGazeteSüresi belirsiz
İkbâlTrabzonGazeteHaftada iki defa
İstikbalTrabzonGazeteHaftada iki defa
ZaferTrabzonDergiHaftalık

[3][4][5]

Millî Mücadele'nin karşısında olan basın

İstanbul basını

Mondros Mütarekesi sırasında Millî Mücadele aleyhinde yayın yapan basına Mütareke Basını da deniyordu.

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
AlemdarİstanbulGazete1909-1922. İngiltere yanlısı. Yazarları Refi Cevat (Ulunay), Rıza Tevfik
Peyam-ı SabahİstanbulGazete1913-1922. İngiliz yanlısı. Başyazarı Ali Kemal
İstanbulİstanbulGazeteSait Molla
ÜmitİstanbulDergiRefik Halit (Karay), Tarık Mümtaz

[3][4][5]

Anadolu basını
Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
FerdaAdanaFransız yanlısı. 1918-1921 arasında çıktı. Sahibi Ali İlmî [6].
Adana PostasıAdanaGazeteGünlükKurucusu Giritli İlhami. Fransızlar gidince gazete de kapandı[7].
RehberAdanaGazeteHaftalıkSelanikli Ata Derviş tarafından yayımlandı. Fransızlar finanse ediyordu[7].
SelametTrabzonÖmer Fevzi[8]
İrşatBalıkesirİmtiyaz sahibi Kadızade Hulusi. Trabzon'da "Selamet" gazetesini çıkartan Ömer Fevzi oradan kaçarak geldiği Balıkesir'de işgâl komutanlığının himayesinde "İrşat"ı da çıkarmaya başladı[8]
KöylüİzmirMehmet Refet, Mehmet Sezai. Gazete başlangıçta ulusalcı çizgideyken, Yunan işgâli sonrasında önce kapatıldı sonra işgâl yanlısı yayın yapma şartıyla tekrar çıkartılmasına izin verildi. Halk arasında "Jurnal Köylü" adı takılmıştı[8]
ZaferKastamonuİstanbul Hükümeti yanlısı gazete, Kastamonu vilayetinin Kuvâ-yi Milliye’ye tam destek verme kararının ardından yayınını durdurmuştur[9].

[3][4][5]

Azınlıkların kontrolündeki basın

Osmanlı İmparatorluğu topraklarında yaşayan azınlıkların ilk kez kendi dillerinde gazete çıkarmaları 1831 yılına rastlar. İlk gazete "Takvimi Vahayi"dir. 1839 yılında Tanzimat'ın ilân edilmesiyle bu yayınların sayısı çok artmıştır. Bu gazeteler Ermenice, Rumca, eski İspanyolca (Museviler çıkartıyordu) dışında Arapça, Farsça ve Fransızca olarak da yayımlanmışlardır. 1908'de İkinci Meşrutiyet'in ilânından sonra bu yayınlardaki hareketlilik daha da artmıştır. Genelde kendi cemaatleri ile ilgili haberlere ve kültürel faaliyetlere yer veren bu gazeteler arasında belli ideolojilerin sözcülüğünü yapanlar olsa da genellikle bu yayın organları Mondros Mütarekesi'ne kadar Osmanlı siyasetinden ayrılmadılar. Mütareke döneminde hem İstanbul hem de Anadolu'da çıkan azınlık gazeteleri İmparatorluğun parçalanması için çaba gösterdiler, İmparatorluk topraklarının işgâlini alkışladılar, manda yönetimini desteklediler, Kuvva-yı Milliye'yi 'çeteler' olarak nitelendirdiler[2].

Tamamı Millî Mücadele'nin karşısında olan azınlık basını şunlardır:

İstanbul

İstanbul'daki Rum gazeteleri Türklerin İstanbul'dan çıkarılması gerektiğini yazıyorlardı.

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
PontosİstanbulGazete1919'da çıkmaya başlayan Rumca gazete Trabzon'da bir Rum devletinin kurulmasını destekliyordu.
RönesansİstanbulGazeteErmenice gazete. Sadece Orta Anadolu Türklere ait olabilir diyordu. Osmanlı Hükümeti'nin sözcülüğünü yapıyor, Kuvâ-yi Milliye'yi 'sorumsuz çeteler' olarak nitelendiriyordu.
Journal d'Orient (Doğu Gazetesi)İstanbulGazeteAlbert Karasu'nun çıkardığı Musevi gazetesi. Musevilerin azınlık hakları korunmak kaydıyla herhangi bir manda yönetimine evet diyordu.

İzmir

İzmir'de çıkan Rum gazeteleri Aydın Vilayeti'nin Yunanistan'a bırakılması için kampanyalar açtılar.

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
TelgrafosİzmirGazete
PatrisİzmirGazete
Amolthia KozmozİzmirGazete
EstiaİzmirGazete

Trabzon

Trabzon'da çıkan Rum gazeteleri İzmir'in işgâline alkış tuttular.

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro/notlar
E potaTrabzonGazeteRum gazetesi.
Pharos İanadolis (Anadolu Feneri)TrabzonGazeteRum gazetesi.

Adana

Ermeniler tarafından yayımlanan gazetelerin tamamı 1921 yılında kapanmıştır. Bunların bir tanesi ("Adana") Ermeni harfleriyle Türkçe basılırken diğerleri Ermenice basılıyordu.

Yayının adı Merkezi Türü Sıklık Kurucusu/kadro
TorosAdanaGazeteErmenice
KilikyaAdanaGazeteErmenice
HayistanAdanaGazeteErmenice
AzadamardAdanaGazeteErmenice
AdanaAdanaGazeteErmeni harfleriyle Türkçe
DavrosAdanaGazeteErmenice
Haygagan TsaynAdanaGazeteErmenice
ArtAdanaGazeteErmenice
SakankAdanaGazeteErmenice
AraratAdanaGazeteErmenice
Nor AşharnAdanaGazeteErmenice
Kilikya SurhantayAdanaGazeteErmenice
Nor SeruntAdanaGazeteErmenice

[7]

Ayrıca bakınız

İlgili kitaplar
  • "Kuvayi Milliye'den Günümüze Türk Basını" (70. Yılında Cumhuriyet Basını), Orhan Koloğlu, Kültür Bakanlığı Yayınları, 1993, Ankara. ISBN 9751713560.

Kaynakça
  1. "Milli Mücadele Başlangıcında Basın ve Mustafa Kemal Paşa'nın Basınla İlişkileri". www.isteataturk.com/. 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2013.
  2. "Azınlıklar Milli Mücadele ve Sonrası Ekonomik, Eğitim-Kültür, Basın Faaliyetleri". www.filozof.net. 31 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2013.(alıntı:Türkiye 1923 - 1973 Ansiklopedisi)
  3. "Kurtuluş Savaşı'nda Türk Basını". www.ataturkdevrimleri.com. 21 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2013.
  4. Özel, Mehmet (1992). Cephelerden Kurtuluş Savaşına, İmparatorluktan Cumhuriyete. T.C.Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü Yayınları. ss. 348-349. ISBN 975-17-1044-8.
  5. Koloğlu, Orhan (1993). Kuvayi Milliye'den Günümüze Türk Basını. T.C.Kültür Bakanlığı Yayınları. ISBN 975-17-1356-0.
  6. İbrahim İslam. "Milli Mücadele'ye Muhalif Bir Gazete "Ferdâ"" (PDF). www.zgefdergi.com. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2013.
  7. Gülseren Akalın. "Kurtuluş Savaşı'nda Adana Basını". turkoloji.cu.edu.tr. 5 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2013.
  8. "Milli mücadelede mütareke basını". milliyet.com.tr. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2013.
  9. Hüsnü Özlü. "Milli Mücadele yıllarında Kastamonu'da Müdafaa- Hukuk faaliyetlerinin doğuşu" (PDF). deu.edu.tr. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2013.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.