Memed Abaşidze
Memed Abaşidze (Gürcüce: მემედ აბაშიძე), Memed Beg olarak da bilinir (18 Ocak 1873, Batum – 17 Eylül 1937?), Gürcü siyasi lider, yazar ve hayırseverdir. Acara'da yaşayan Müslüman Gürcülerin ulusal bilincini geliştirmek için çaba harcamıştır. Büyük Temizlik sırasında kurşuna dizilmiştir.[1]
Osmanlı döneminde sancak beyliği yapan Abaşidzeler ailesinden geliyordu. "Gürcüler Arasında Okuma-Yazma Yayma Derneği"nin Batum’daki okulunda Gürcüce eğitim aldı. Öte yandan babasından Arapça, Farsça ve Türkçe öğrendi. 20. yüzyılın başında siyasal yaşama katıldı. Gürcü basınında yazdığı yazılarla Müslüman Gürcülerin ulusal bilincini artırmak ve Gürcistan’a entegre olmalarını sağlamak için caba harcadı. Bu çalışmaları sırasında Çarlık Rusya’sı tarafından birkaç kez tutuklanıp sürgüne yollandı. 1917’de Batum’a döndü. 1918’de Batum’a giren Osmanlı güçlerini protesto edince, tutuklanıp Trabzon hapishanesine yollandı.
Trabzon hapishanesinden kaçtıktan sonra Tiflis'te "İslam Gürcistanı Kurtuluş Komitesi”nin başına geçti. Birinci Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı Devleti ordusunun Batum'dan çıkıp yerini İngiliz askerlerinin almasının ardından bu komitenin başkanı olarak Tiflis'ten Batum'a gitti ve siyasi çalışmalarını burada yürüttü.[2] 1919-1921 arasında Samuslimano Sakartvelo / İslam Gürcistanı adlı gazetenin yayın yönetmeniydi.[3] Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgalinde sonra Sovyet yönetiminin Acara’da kurulması için çalıştı ve çeşitli görevler üstlendi. Büyük Temizlik sırasında tutuklandı ve 17 Eylül 1937’de ölüm cezasına çarptırıldı. Kısa bir süre sonra kurşuna dizildi.[4] 16 Mart 1941’de ailesine öldüğü haberi verildi. 1958’de itibarı iade edildi.
Memed Abaşidze, Ömer Hayyam ile Namık Kemal’in şiirlerini Gürcüceye çevirmiş, kendisi de birkaç öykü kaleme almıştır.
Kardeşinin torunu olan Aslan Abaşidze, 1991-2004 arasında, Gürcistan'daki Gül Devrimi'ne kadar Acara Özerk Cumhuriyeti'nin yöneticiliğini yapmıştır.