Osman Köksal
Osman Köksal (1916, Selanik - 1 Kasım 1982, Ankara)[1], Türk asker ve siyasetçi.
Osman Köksal | |
---|---|
Doğum |
1916 Selanik, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm |
1 Kasım 1982 (66 yaşında) Ankara, Türkiye |
Bağlılığı | Türkiye |
Hizmet yılları | 1936-1961 |
Rütbesi | Kurmay Albay |
Komuta ettiği | 5. Zırhlı Tugay Zırhlı Topçu Taburu, Temsil Başkanlığı Propaganda Şubesi Müdürü, Kara Kuvvetleri Kurmay Şubesi Müdürü, Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı |
1924 yılında Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi ile Türkiye'ye geldi. İlk öğrenimini Çorum'da orta öğrenimini Giresun'da yaptı. Maltepe Askeri Lisesi'ni bitirdi. 1936 yılında Harp Okulu'na girdi. 1938 yılında Teğmen rütbesiyle mezun oldu. 1941 yılında İstanbul Topçu Okulu'nu bitirdi. Çeşitli birliklerde görev yaptıktan sonra 1952-1953 yılları arasında Kore Türk Tugayı'nda görev aldı. 1955 yılında Harp Akademisi'ni bitirerek kurmay oldu.
1956 yılında Sezai Okan ve Talat Aydemir ile birlikte ihtilal örgütü kurdu. 1959 yılında Albay rütbesine terfi etti. Daha sonra Kara Kuvvetleri Kurmay Şubesi Müdürlüğü yaptı. Bu görevdeyken 12 Aralık 1959 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanlığı'na atandı.[2]
Bu görevdeyken 27 Mayıs Darbesi sırasında Cumhurbaşkanı Celâl Bayar'ın etkisiz hale getirilmesinde görev aldı. Darbeden sonra Millî Birlik Komitesi üyeliği ve Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği görevine atandı. Bunun yanında Ağustos 1961'e kadar Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı olarak görevine devam etti. Yüksek Adalet Divanı tarafından verilen idam kararlarının onaylanmasıyla ilgili aleyhte oy kullandı.[3]
15 Ekim 1961 tarihinde yapılan genel seçimlerden sonra seçilen milletvekilleri ile kurulan TBMM 12. Dönem, 25 Ekim 1961 tarihinde toplanarak askeri rejime ve dolayısıyla Millî Birlik Komitesi'ne son vermesiyle Cumhuriyet Senatosu Milli Birlik Komitesi üyesi oldu.
Eski ihtilal arkadaşlarından Albay Talat Aydemir'in 22 Şubat 1962 ve 21 Mayıs 1963 ayaklanma girişimlerine karşı çıktı. 1964 yılında tabii senatörlükten istifa etti. İki ay sonra Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel tarafından kontenjan senatörlüğüne atandı. 12 Mart 1971 askerî darbesinden sonra Cemal Madanoğlu, Doğan Avcıoğlu, İlhan Selçuk, İlhami Soysal ile cunta kurmak iddiasıyla dokunulmazlığı kaldırılmak istendiyse de bu talep Cumhuriyet Senatosu tarafından reddedildi. Dava sonunda bütün arkadaşlarıyla beraat etti. 1973 yılında Kontenjan senatörlüğü görevinden istifa etti. Bir süre Turizm Bakanlığı'nda danışman olarak çalıştı, 12 Eylül 1980 darbesinden sonra oğlu Kudret Köksal'ın tutuklanması üzerine 1982 yılında geçirdiği bir kalp krizi sonucu öldü.
Evli ve iki çocuk babasıydı.
İlerde yayımlanmak üzere kaleme aldığı anıları çalınıp yok edildi; ancak bazı notları ve mektupları İnkılap Mektupları (1987) adıyla Uğur Mumcu tarafından yayımlandı.
Kaynakça
- "Arşivlenmiş kopya". 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2013.
- Osman Köksal, İnkılap Mektupları, (haz. Uğur Mumcu), Ankara 1987.
- Kurmay Albay Sami Küçük, Rumeli'den 27 Mayıs'a İhtilalin Kaderini Belirleyen Köşk Harekatı, İstanbul 2008.
Hükûmet görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Munis Faik Ozansoy |
Türkiye Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri 13 Haziran 1960 - 25 Ekim 1961 |
Sonra gelen: Ali Nasır Zeytinoğlu |