Necip Torumtay
Necip Torumtay, (15 Ağustos 1926, Vakfıkebir, Trabzon - 28 Ağustos 2011, Ankara). Türk asker. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 20. Genelkurmay Başkanı.
Necip Torumtay | |
---|---|
Doğum |
15 Ağustos 1926 Trabzon |
Ölüm |
28 Ağustos 2011 (85 yaşında) Ankara |
Bağlılığı | Türkiye |
Hizmet yılları | 1944-1990 |
Rütbesi | Orgeneral |
Komuta ettiği | 2. Zırhlı Tugay, Genelkumay Plan Harekât Daire Başkanlığı, 4. Piyade Tümeni, Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri, Genelkurmay Genel Plan ve Prensipler Başkanlığı, 1. Ordu, Türk Kara Kuvvetleri |
Askerlik kariyeri
1944 yılında Topçu Asteğmen rütbesi ile Harp Okulundan mezun oldu. 1946 yılında Topçu Sınıf Okulunu bitirdi. Muhtelif Topçu Birliklerinde Takım Komutanlığı ve Topçu Okulu'nda öğretmenlik yaptı. 1954 yılında Harp Akademisi'ni bitirerek Kurmay oldu. 1970 yılına kadar çeşitli karargâh ve birliklerde, Tokyo Kara Ataşe Muavinliği ve TMR Kara Plan Subaylığı görevlerinde bulundu.[1]
1970 yılında Tuğgeneral, 1974 yılında Tümgeneral, 1978 yılında Korgeneral ve 1982 yılında Orgeneral rütbesine terfi etti. Tuğgeneral rütbesi ile 1. Zırhlı Tümen Komutan Yardımcılığı, 2. Zırhlı Tugay Komutanlığı ve SHAPE Harekât Plan Daire Başkanlığı, Tümgeneral rütbesi ile Genelkumay Plan Harekât Daire Başkanlığı ve 4. Piyade Tümen Komutanlığı, Korgeneral rütbesinde Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığı, Genelkurmay Harekât (J3) Başkanlığı ve Genelkurmay Genel Plan ve Prensipler (J5) Başkanlığı görevlerinde bulundu. 12 Eylül Darbesi'ni planlayan komuta heyeti içindedir ve Bayrak Planı olarak adlandırılan yönetime el koyma planı kendisine Genelkurmay Genel Plan ve Prensipler Başkanlığı dolayısıyla verilmiştir.[2] Orgeneral rütbesinde Devlet Başkanlığı ve Millî Güvenlik Konseyi Genel Sekreter Yardımcılığı, Cumhurbaşkanlığı ve Millî Güvenlik Konseyi Genel Sekreter Yardımcılığı ve Genel Sekreterliği, Genelkurmay 2. Başkanlığı ve 1. Ordu Komutanlığı yaptı.
2 Temmuz 1987 tarihinde Kara Kuvvetleri Komutanlığına, 24 Temmuz 1987 tarihinde Genelkurmay Başkanlığına atandı. Görev süresi sona ermeden 3 Aralık 1990 tarihinde kendi isteği ile Genelkurmay Başkanlığı görevinden emekliye ayrıldı. Görevden ayrılmasına sebep olarak I. Körfez Savaşı'nda hükümetin tutumuna tepki olduğu öne sürüldü. Ordunun teçhizatının yetersiz olduğu için, zamanın cumhurbaşkanı Turgut Özal tarafından Irak'a karşı ABD ile beraber hareket edilmesine uymak istemediği ileri sürüldü.
Vefatı
24 Haziran 2011 tarihinde kalp spazmı nedeniyle Muğla'nın Marmaris ilçesinde hastaneye kaldırılan Torumtay sonra da helikopterle GATA'ya götürüldü. 28 Ağustos 2011 tarihinde tedavi gördüğü Ankara Gülhane Askeri Tıp Akademisi hastanesinde öldü.[3]
Kitapları
- Orgeneral Torumtay'ın Anıları (Milliyet Yayınları, İstanbul, Ocak 1994, İSBN: 975-506-136-3, 159 s.)
- Değişen Stratejilerin Odağında Türkiye (Milliyet Egmont Yayıncılık, İstanbul, Ekim 1996, ISBN 975-325-228-5, 272 s.)
- Çağdaş Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin Kurucusu Lider Atatürk (Doğan Kitapçılık , İstanbul, Mart 2001, ISBN 975-6719-94-X, 264 s.)
Kaynakça
- Necdet Torumtay kimdir? (30 Haziran 1987). Milliyet. s. 1
- Mehmet Ali Birand, 12 Eylül Saat:04:00 Karacan Yayınları,Temmuz 1985, 12.Baskı,s.259
- "Necip Torumtay hayatını kaybetti". Radikal. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2011.
Askerî görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Necdet Üruğ |
TSK Genelkurmay Başkanı 24 Temmuz 1987 - 3 Aralık 1990 |
Sonra gelen: Doğan Güreş |
Önce gelen: Necdet Öztorun |
Türk Kara Kuvvetleri Komutanı 2 Temmuz 1987 - 24 Temmuz 1987 |
Sonra gelen: Kemal Yamak |
Önce gelen: Necdet Öztorun |
1. Ordu Komutanı 24 Ağustos 1984 - 11Ağustos 1985 |
Sonra gelen: Recep Orhan Ergun |
Önce gelen: Necdet Öztorun |
TSK Genelkurmay II. Başkanı 6 Ağustos 1985 - 30 Ağustos 1987 |
Sonra gelen: Kaya Yazgan |
Hükûmet görevi | ||
Önce gelen: Necdet Üruğ |
MGK ve Türkiye Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri 1 Temmuz 1983 - 31 Ağustos 1983 |
Sonra gelen: Sedat Güneral |