Robert Komer

Robert William Komer (d. 23 Şubat 1922 - ö. 9 Nisan 2000), Vietnam Savaşı sırasında Güney Vietnamlıların "zeka ve gönülleri"ni kazanarak pasivize edilmesinde önemli rol oynamış ABD'nin eski Ankara büyükelçisi. 1969'da ODTÜ'de arabasının yakılması, 12 Mart Muhtırası öncesindeki önemli olaylardandır.

Komer Amerikan başkanı Lyndon B. Johnson ile görüşüyor. (16 Kasım 1967)

Biyografi

Chicago, Illinois doğumlu olan fakat Saint Louis'de büyüyen Komer, Harvard Universitesi'nden mezun olduktan askerliğini II. Dünya Savaşı sırasında yaptı ve daha sonra henüz yeni kurulmakta olan CIA'e 1947 yılında katıldı.

Ulusal Güvenlik Konseyinde görev yapan Komer, Vietnam görevine başlamadan önce bu kurumda kısa süreliğine Ulusal Güvenlik Danışmanı görevini yürüttü. Vietnam sırasında Phoenix isimli bir programın başında olan Komer, daha sonra bu programın 20,587 ölümle sonuçlandığını ifade etmiştir.[1] Noam Chomsky ise Komer dönemindeki Phoenix programının yaklaşık 60,000 ölümle sonuçlandığını savunmaktadır.[2] Komer'in aynı zamanda Güney Vietnamlı kırsal kesim nüfusunun yaşadıkları yeri değiştirmeye zorlandığı, bazıları tarafından toplama kamplarına benzetilen Stratejik Hamlet Programı'nda da parmağı vardır.

Vietnam görevini takiben Jimmy Carter'ın yönetimindeki Beyaz Saray'da, RAND Corporation'da ve ABD'nin Türkiye büyükelçisi olarak çalışmıştır. 23 Aralık 1967'de başkan Lyndon B. Johnson Başkanlık Özgürlük Madalyası'nı kendisine takdim etmiştir.

Komer Türk yakın siyasi tarihinde belirleyici bir iz bırakmıştır. 6 Ocak 1969'daki ODTÜ'yü ziyareti sırasında, rektörlük binasının kapısında duran diplomatik plakalı 1968 model Cadillac otomobili, temsil ettiği Amerikan değerlerine karşı duran, Komer'in Vietnam geçmişinden haberdar ODTÜ'lü öğrenciler tarafından yakıldı.[3][4] Söylentiye göre arabayı ateşe veren Deniz Gezmiş'in yakın arkadaşlarından Taylan Özgür iken, benzin deposuna sıkıştırılıp ateşe verilen eşarp da o dönemin bir diğer önemli ismi olan Sinan Cemgil'e aittir. Olaydan üç gün sonra Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan'ın da içinde bulunduğu yedi kişi hakkında verilen tutuklama kararı sonrasında, 3.000'den fazla öğrenci bir dilekçeyle kendilerinin de eyleme katıldığını bildirmiştir.

Aynı zamanda ODTÜ'nün kurucusu da olan rektör Kemal Kurdaş, bu olaylara yol açtığı ve Komer'i davet ettiği için yoğun eleştirilere uğramıştır. Kurdaş ise daha ilk yıllarındaki üniversiteye mali destek ihtimalinden ötürü davet ettiğini söyleyerek kendisini savunmuştur.

Robert Komer, 7 Mayıs 1969'da Türkiye'den ayrıldı, 9 Nisan 2000'de öldü.

Dış bağlantılar

Kaynakça
  1. Robert Komer, 78, Figure in Vietnam, Dies, Weiner, Tim (2000-04-12), The New York Times.
  2. Chomsky, Noam. American Power and Third World Fascism.
  3. Devrimden vazgeçmeyen okul: ODTÜ 14 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Radikal
  4. "Soner Yalçın belgeseli ORADAYDIM". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2011.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.