Sıffin Muharebesi

Sıffin Muharebesi (Arapça: صفين‎) (Mayıs-Temmuz 657),[1] İlk Fitne esnasında, Halife Ali ile İslam Devleti'nin Suriye valisi Muaviye bin Ebu Süfyan arasında Sıffin'de yapılan savaş. Sıffin günümüzde Suriye'de, Fırat boyundaki Rakka kentinin doğusundadır.

Sıffin Muharebesi
İlk Fitne
Tarih26-28 Temmuz 657
Bölge
Sıffin, Suriye
Sonuç Hakem Olayı
Taraflar
Râşidîn Halifeliği Emeviler
Komutanlar ve liderler
Ali bin Ebu Talib Muaviye bin Ebu Süfyan
Güçler
130,000 100,000
Kayıplar
25,000 45,000
 
İslam ile ilgili bir dizindir.

Şiilik
Şiiliğin tarihi
İslam portali
Sıffin Muharebesi günümüzde Suriye sınırları içerisinde bulunan Rakka'nın doğusunda gerçekleşmiştir.

Yaklaşık üç aya yayılan ve en büyük muharebesi 26-28 Temmuz 657 tarihlerinde gerçekleşen savaşta bir sonuca ulaşılamadı. Her iki tarafın razı olması ile kurulan hakem heyetinden de bir sonuç alınamadı. Sıffin Savaşı İslam tarihi açısından; Ali'nin Müslüman toplumundaki otoritesini sarsan, Haricîler denen (sonradan Ali'yi öldürecek olan) grubun oluşmasına neden olan ve Emevî hanedanının yolunu açan önemli bir olaydır.[1]

Muharebeye giden süreç
Samani'li Balami'nin Sıffin Savaşı tasviri

Suriye valisi Muaviye, asiler tarafından öldürülen 3. halife Osman'ın akrabasıydı. Ali'nin Osman'ın katlinden sorumlu olabilecek bazı kimselerden destek aldığını ve bu nedenle bu cinayeti soruşturmakta isteksiz olduğunu düşünüyordu.[1] Bu nedenle Ali'ye karşı isyan başlattı. Ali'nin isyanı bastırmaya çalışması, Sıffin Savaşı denilen uzun muharebelere neden oldu.

Ali, Cemel Savaşı'ndan sonra 657 yılının Ocak ayında Basra'dan Kufe'ye döndü. Ali'nin elçi gönderme ve Muaviye'yi ikna etme çabaları başarısız oldu. Ali, İslam Devleti'nin yönetim merkezini Medine'den Kufe'ye taşıdı. Bunun nedeni Kufe'de destekçilerinin olması[1] ve Kufe'nin daha merkezî bir konumda bulunmasıydı. Ali Kufe'de topladığı ordu ile Muaviye kontrolündeki Suriye eyaletini işgal etti.[1] İki ordu Fırat boyundaki Sıffin'de karşı karşıya geldi.

Hakem olayı

Aylarca süren ufak çatışmalar, ateşkesler ve meydan muharebeleri sonunda savaşın zirvesini oluşturan Kur'an hadisesi gerçekleşti. Muaviye'nin askerleri mızraklarının ucuna Kur'an'dan bölümler takmışlardı ve bu durum muhtemelen savaşın sonucuna Allah karar versin anlamına geliyordu.[1] Ali Kur'an'a dayanan bir hakem heyeti oluşturulmasına razı oldu ve Ebu Musa El-Eş'ârî'yi temsilci olarak atadı. Amr ibnul'-As da Muaviye'yi temsil ediyordu.[1]

Ali'nin hakem heyeti kurulmasına razı olması Muaviye ile eşit şartlarda yargılanması anlamına geliyordu ve bu durum Muaviye'nin Ali'nin Müslüman toplumunun lideri olduğu iddiasını reddetmesine imkân verdi. Ali'nin hakem isteğine boyun eğmesinden rahatsız olan taraflarından büyük bir grup, "Hüküm yalnızca Allah'ındır," (En'am: 57) ayetini öne sürerek bu durumu protesto ettiler. Bu grup hakem heyeti kurmanın Kur'an'daki "İki Müslüman gruptan biri diğerine saldırırsa, saldıranla (mütecavizle) Allah'ın emrine dönünceye kadar savaşın," (Hucûrat:9) emrine karşı gelmek olduğuna inanıyorlardı.[1]

Bu aşırı dindar[2] gruptan küçük bir kısmı Harûrâ köyüne çekildi ve gruptan ayrıldıkları için Haricîler (dışarıdakiler) olarak anılmaya başlandı.[1]

Sonuçları

Hakem olayının detayları değişik kaynaklarda büyük farklılıklar gösterir. Net olan bir husus vardır ki o da Ali'nin Müslüman toplumundaki konumunun ciddî şekilde zayıfladığıdır.[1]

658 Mayıs'ında Muaviye Suriye'deki taraftarlarının bir kısmı tarafından halife ilan edildi. Muaviye'nin nüfuz alanı bugünkü Irak ve Hicaz'a (Suudi Arabistan'ın batısı) doğru genişlerken Ali'ninki başkenti Kufe'ye doğru daraldı.[1]

Ali Sıffın Savaşı'ndan dört yıl sonra (661'de) Haricîler tarafından öldürülünce Muaviye'nin önünde halifeliğini ilan etmesi için hiçbir engel kalmadı.[1] Muaviye Emevî hanedanının ilk halifesi oldu.

İki ordunun kayıpları hakkında belirtilen görüşler ihtilaflıdır. Bazı tarihçiler şöyle yazmaktadır: İki ordunun verdiği kayıpların toplamı 70 bin kişidir; bunun 45 bini Muaviye’nin ve 25 bini ise Ali’nin ordusundandı.[3][4]

Kaynakça
  1. "of Şiffîn Sıffin Muharebesi." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc. ,
  2. (İngilizce) pietist. Ç.N.
  3. İbn Muzahim, s. 474 ve 558; Halife, s. 116; Belazuri, s. 97; İbn Şehri Aşub, s. 195; İbn Ebi’l Hadid, c. 2, s. 208.
  4. http://tr.wikishia.net/view/S%C4%B1ffin_Sava%C5%9F%C4%B1 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

Ayrıca bakınız
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.