Sarıkamış

Sarıkamış, Doğu Anadolu Bölgesi'nde Kars iline bağlı bir ilçedir.

Sarıkamış
İlçe
Türkiye'de bulunduğu yer
Ülke	Türkiye
İl	Kars
Coğrafi bölge	Doğu Anadolu Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Recep Koşal
• Belediye başkanı	Harun Hayali (MHP)
Yüzölçümü
• Toplam	1.971 km² (761 mil²)
Rakım	2.102 m (6.896 ft)
Nüfus  (2018)
• Toplam	42,683
• Kır	-
• Şehir	-
Zaman dilimi	UTC+03.00 (UDAZD)
İl alan kodu	474
İl plaka kodu	36

Etimoloji

Sarıkamış adının nereden geldiğine dair çeşitli rivayetler vardır. Bunlardan en yaygın olanlarından üçü şunlardır: Türk Beylerinden biri bu toprakları bir sarık ve biraz yiyecek karşılığında aldığından bölgenin adı Sarıkamış olarak söylenmiştir. İkinci rivayete göre ise, bölgede bulunan bebek gölünde (kurumuş bir göl)yetişen kamışların sarı olmasından gelmiştir.Üçüncü rivayete göre ise, Hazar Denizi ile Aral Gölü arasındaki Sarıkamış çukuru bölgesinden bir Türk boyunun bu bölgeye yerleşmesinden gelmektedir.

Tarihçe

İlçede Rus hakimiyeti döneminden kalma çok sayıda tarihi eser bulunmaktadır. Bunlardan en dikkat çekeni Yukarı Sarıkamış'taki Çar Nikola Köşkü'dür. İlçenin tarihi Bizans dönemine kadar geri gitmektedir. Bölgenin Müslüman yöneticilerin hakimiyetine girişi Selçuklu döneminden başlamaktadır. Selçuklu komutanı Alparslan 16 Ağustos 1064 tarihinde Bizans kralı ile yaptığı savaşta bu bölgeyi ele geçirmiştir .

Osmanlı, Sarıkamış Harekâtında (Aralık 1914 - Ocak 1915) 90.000 asker kaybetmiştir. [1] 9. P.Tümeni 2005 yılında lağvedilerek yerine 9. Mot.P.Tug.kurulmuştur.

İlçeye bağlı Kızılçubuk köyü 1990'lı yıllarda terör olayları nedeniyle boşaltılmıştır.[2]

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1965[3]	55.169	16.618	38.551
1970[4]	59.893	20.343	39.550
1975[5]	63.737	21.262	42.475
1980[6]	66.480	22.799	43.681
1985[7]	65.379	23.583	41.796
1990[8]	61.818	21.743	40.075
2000[9]	57.026	23.236	33.790
2007[10]	51.591	17.915	33.676
2008[11]	53.517	21.438	32.079
2009[12]	49.413	17.663	31.750
2010[13]	49.480	17.860	31.620
2011[14]	50.950	19.691	31.259
2012[15]	50.308	19.727	30.581
2013[16]	48.354	17.963	30.391
2014[17]	47.231	18.004	29.227
2015[18]	45.843	17.662	28.181
2016[19]	44.008	16.609	27.399

Genel Bilgiler

Sarıkamış, Doğu Anadolu Bölgesinde yer almakta olup 2634 m yüksekliğindeki Kars'a 55 km. uzaklıktadır. Sarıkamış doğusunda Selim ve Kağızman, batısında Şenkaya ve Horasan, güneyinde Horasan ve Eleşkirt, kuzeyinde ise Selim ve Şenkaya İlçe sınırları ile çevrili, ortalama yüksekliği 1500-2000 metre olan yüksek bir plato durumundadır.

Sarıkamış ilçesinin yüzölçümü 1732 km² olup, 30 bin hektarlık alanı Sarıçam ormanları ile kaplıdır. Sarıkamış karasal iklime sahip olup kışları çok uzun, soğuk ve sert, yazlar ise kısa ve serin geçmektedir. Sonbaharın genelde mevsimine göre kendisini erken hissettirdiği, ilkbaharın da yoğun yağışlarıyla uzun süren bir bahar havasının hakim olduğu Sarıkamış'ın kendisine has bir iklimi vardır. Sarıkamış'da yıllık ortalama sıcaklık değeri 3.4 C dir. Sarıkamış'da sıcaklık kış aylarında -35-40 C' ye kadar düşmekte, yazları ise en fazla 31 C' ye kadar çıkmaktadır.

Sarıkamış'da rakım yüksek olduğundan, ülkemizin, basıncı en düşük yerlerinden biridir. Ortalama yıllık basınç değeri 790 milibardır. Hakim olan rüzgarın yönü Güneybatı olup, yıllık ortalama hızı ise 2.2 m/sec.dir. Bu da yaklaşık olarak 7–10 km. demektir.

Kış Sporları ve Turizm

Sarıkamış, Türkiye'nin önemli kış turizmi bölgelerindendir. Sarıkamış'taki kar kristal olup 1 yılın 6 ayı karla geçmektedir.

Ayrıca, Micingirt Kalesi, Kızlar Kalesi, Yedi Kilise (Yenigazi) Kalesi, Zivin Kalesi, Köroğlu Kalesi, Zek (Sırataşlar) Köyü Kalesi ve ve özellikle Çar Nikola Köşkü Sarıkamış'ın belli başlı tarihi ve turistik yerleridir.

Ayrıca bakınız

• Sarıkamış Harekatı

Kaynakça

• Bir Tabur Tabibinin Harp Hatıraları, Dr. Mehmet Derviş Kuntman

Notlar

1. Genelkurmay Başkanlığı: SARIKAMIŞ HAREKÂTI (22 ARALIK 1914-15 OCAK 1915) 8 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
2. Sevindi, Cemal (2018). "Sarıkamış (Kars) İlçesindeki Köy Yerleşmelerinin Coğrafî Özellikleri İle İlgili Bir İnceleme". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 22 (1). dergipark.org.tr. s. 131. 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2020.
3. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
4. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
5. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
6. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
7. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
8. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
9. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
10. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
11. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
12. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
13. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
14. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
15. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
16. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
17. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
18. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
19. "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.

Dış bağlantılar

• YerelNET13 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Sarıkamış Kaymakamlığı22 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.