Tibetliler

Tibet halkı veya Tibetliler, günümüzde daha çok Çin'de, büyük bir bölümü (% 44,81) Tibet Özerk Bölgesinde (Çince: 西藏自治区, Xīzàng zìzhìqū; Tibetçe: བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་, bod rang skyong lbyongs), sınır eyaletlerden Siçuan (% 23,43), Qinghai (% 20,06), Gansu (% 8,18) ve Yunnan (% 2,37). Tibet'te yaşayan halkın % 92,77, Qinghai eyaletinde % 22,53, Gansu eyaletinde % 1,76 ve Siçuan eyaletinde % 1,54 Tibetlidir. Tibetliler, Tibet ve Himalaya bölgesinde göçebe bir yaşam sürdürürler.

Sikkim'de orta yaşlarda Tibetli bir kadın

Kaşgarlı Mahmud, Divânu Lügati't-Türk’de Tübüt (Tibetliler) halkı ile ilgili şu bilgileri de verir:

" ... Gezginci olarak yabancılarla karışanlar "شْتَن Xotan" ve "تبت Tübüt" halkı ile "طَنغُت Tenğüt"lerin bir kısmıdır."[1] ve "Tübütlüler تبت adında birinin oğullarıdır. Bu, Yemenli bir kimsedir, orada birini öldürmüş, korkusundan kaçmış, bir gemiye binerek Çin'e gelmiş, "Tibet" ülkesi onun hoşuna gitmiş, orada yerleşmiş; çoluğu çocuğu çoğalmış, torunları Türk topraklarından bin beş yüz fersah yer almışlar, Çin ülkesi Tibet'in doğu tarafındadır."[2] şeklinde yorumlar.

Din
Ana madde: Tibet Budizmi

Tibetlilerin çoğunluğu Lama Budizmi veya Tibet Budizmi inançlıdır. Çok az sayıda Kachee (Kache) denilen müslüman insanlar vardır.

Ruhani önderleri

"Dalay Lama" veya "Pançen Lama" gibi reenkarne olmuş lama kökenli ruhani liderleri vardır.

Kültür

Mutfakları
Ana madde: Tibet mutfağı

Çin'de Tibetlilerin yaşadığı özerk bölgeler
Çin'deki Tibetli özerk il ve ilçeleri
  • Eyalet düzeyinde:
  • İl düzeyinde:
    • Dêqên Özerk İli, Yunnan İlinde;
    • Gannan Özerk İli, Gansu İlinde;
    • Garzê Özerk İli, Sichuan İlinde;
    • Golog Özerk İli, Qinghai İlinde;
    • Haibei Özerk İli, Qinghai İlinde;
    • Hainan Özerk İli, Qinghai İlinde;
    • Haixi Özerk İli, Moğollar ve Tibetliler Qinghai İlinde;
    • Huangnan Özerk İli, Qinghai İlinde;
    • Ngawa Özerk İli, Sichuan İlinde;
    • Yushu Özerk İli, Qinghai İlinde;
  • İlçe düzeyinde:
    • Muli (Liangshan) Özerk İlçesinde Tibetliler ve Yi (彝族 veya 彜族, yí zú)'ler Sichuan İlinde;
    • Tianzhu Özerk İlçesi, Gansu İlinde.

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Tibetliler ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Kaynakça
  1. Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 29.
  2. Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 355.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.