Urfa Kontluğu

Urfa Kontluğu veya Edessa Kontluğu, Birinci Haçlı seferi sonucu 12. yüzyılda Urfa şehri ve civarında Haçlılar tarafından kurulmuş bir devlettir. Kurucusu, daha sonra Kudüs kralı olacak olan I. Baudouin'dir.

Comté d'Édesse Urfa Kontluğu/Edessa Kontluğu
1098-1149
Arma
Diğer Haçlı Devletlerinin yanında Urfa Kontluğu
Başkent	Urfa
Yaygın diller	Fransızca, Ermenice
Hükûmet	Monarşi
Kont
• 1098–1100	I. Baudouin
• 1285-1291	Urfalı III. Joselin
Tarihçe
• Kuruluşu	1098
• Birinci Haçlı seferi	1099
• İkinci Haçlı seferi	1145
• Dağılışı	1149
Öncüller Ardıllar Fatımiler Devleti Zengiler Doğu Roma İmparatorluğu

Kuruluşu

Birinci Haçlı seferi sırasında Anadolu'yu baştan başa geçen Haçlı orduları 1097 Ekim'inde Tarantolu Boemondo'nun kumandası altında Antakya'yı kuşattılar. Kuşatma devam ederken Urfa'nın Ermeni hakimi "Toros" Baudouin'i şehrine davet ederek Selçuklulara karşı onunla işbirliğine gitti (Şubat 1098). Toros yardımı karşılığı Baudouin'i kendine veliaht tayin etti. Fakat Baudouin Toros'la olan antlaşmasına uymadı ve onu öldürterek Urfa Kontluğu'nu kurdu (10 Mart 1098).

Urfa Kontluğu'nun kurulmasından hemen sonra 3 Haziran 1098'de Antakya Boemondo tarafından ele geçirilmiş ve Antakya Prensliği kurulmuştur.

Yıkılışı

1143 yılında, II. İoannis ve Foulques'un ölmeleri II. Joselin'i Urfa'yı savunmaya yardım edecek güçlü müttefiklerden mahrum bıraktı. 1144 Sonbaharında Artuklu Beyi Kara Aslan ile ittifak kurdu ve onların Zengi hanedanının kurucusu Musul Atabegi I. İmâdüddin Zengî ile olan mücadelelerine yardım etmek için büyükçe bir orduyla kuzeye yürüdü. Başkenti zayıf bir savunma ile bıraktı, Zengî ordusunu oraya yönlendirdi ve Urfa'yı ele geçirdi. Bu zafer Haçlılara karşı Müslümanların ilk büyük başarısı olarak kabul edilir. Joselin, Fırat'ın batısında kontluğundan elinde kalan Tilbaşar Kalesi'ne sığındı.

1146 yılında Yarenkeş isimli Frank kökenli hadım bir köle tarafından Zengî öldürüldükten sonra, Joselin Ekim 1146'da Urfa'yı geri aldı. Haçlı devletlerinden hiçbir yardım alamadığı için, Joselin'in seferi Zengî'nin oğlu Nûreddin Mahmud Zengî tarafından püskürtüldü ve Kasım'da şehir tekrar kaybedildi. İkinci Haçlı Seferi, Urfa'nın kaybedilmesine cevap olarak toplandı, ancak odağı Şam'a kaydı.

Kaynakça

• Demirkent, Işın (1990) Urfa Haçlı Kontluğu Tarihi (1098-1118), Cilt I, Ankara:Türk Tarih Kurumu, ISBN 975-16-0221-1.
• Demirkent, Işın (1994) Urfa Haçlı Kontluğu Tarihi (1118-1146), Cilt II, Ankara:Türk Tarih Kurumu, ISBN 975-16-0664-0.

Boulogne'lu Baudouin'in 1098 Şubat'ında Urfa'ya girişi.