Washington (eyalet)

Washington (i/ˈwɒʃɪŋtən/), Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeybatısında bulunan eyaletlerinden birisi. Eyalet, Amerika Birleşik Devletleri'nin Büyük Okyanus kıyısındaki eyaletlerinin en kuzeyde olanıdır. Eyalet, Seattle, Spokane gibi ABD'nin sayılı büyük şehirlerini barındırır. Eyaletin kuzey sınırları Kanada'ya komşudur.

Washington Eyaleti
Washington'un bayrağı Washington'un mührü
Amerika Birleşik Devletleri'nin eyaletleri
BaşkentOlympia
En büyük kentSeattle
ValiJay Inslee (D)
SenatörlerPatty Murray (D), Maria Cantwell (D)
Alan
 -Toplam Alan184.824 km²
 - Kara172.587 km²
 - Su12.237 km² (6,6%)
Nüfus (2000)
 - Toplam Nüfus5.894.121 (14'üncü)
 - Nüfus yoğunluğu34,20 /km² (25'inci)
Eyalet olarak kabul edildiği
 - Tarih11 Kasım 1889
 - Sıra42'nci
Koordinatlar
Enlem45°32'K ile 48°59' K arası
Boylam116°57' B ile 124°48' B rası
Genişlik385 km
Uzunluk580 km
Zaman dilimiPacific: UTC-8/-7
Rakım
 - En yüksek nokta4.392 m
 - Ortalama Yükseklik520 m
 - En alçak nokta0 m
Kısaltmalar
 - ABD posta kısaltmasıWA
 - ISO 3166-2US-WA
Web sayfasıwww.access.wa.gov

Bölgedeki dağlık alanlarda iğne yapraklı ormanlar hakimdir. Ancak nehirlerdeki vadilere inildikçe bitki örtüsünde küçük değişiklikler görülür. Seattle şehrinin Büyük Okyanus'ta liman oluşturduğu bölge, dünyanın en güvenilir limanlarından biridir.

Coğrafya
Rainier Dağı'ndan bir görüntü

İklim ve topografi

Washington eyaletinde yıllık hava ısısı doğudan batıya değişkenlik göstermektedir. Batıdaki dağlık alanlar ve kıyılarda Okyanus iklimi hakimken, eyaletin doğusunda ise karasal iklim görülmektedir. Eyaletin hemen hemen tümü iğne yapraklı ormanlarla kaplıdır. Bölgedeki dağlık alanlarda hava yıl boyunca 10C derecenin altındadır. Ancak düșük rakımlı düzlüklerde hava ılımanlaşır ve yoğun yağış ve sis görülmeye başlar. Tarım yapmaya uygun alan miktarı, diğer komşu eyaletlere göre daha azdır.

Eyalette büyük dağ sıraları yer almaktadır. Tüm Amerika kıtasının batısında sıralanan dağ sıraları üzerlerinde bu eyalette yer yer yüksek zirveler bulunmaktadır.

Eyalette ABD'nin en uzun nehirlerinden Kolumbiya Nehri yer almaktadır. Bu nehir çoğu yerde akaçlanarak ve başka nehirlerden dallar alarak Büyük Okyanus'a dökülmektedir. Nehir boyunca ekonomik faaliyetler ve nüfus belirgin bir rol oymaktadır.

Demografi

Nüfus
US Nüfus Sayımlarında
Washington eyaleti nüfusu[1]
YılNüfus
18501.201
186011.594
187023.955
188075116
1890357.232
1900518.103
19101.141.990
19201.356.621
19301.563.396
19401.736.191
19502.378.963
19602.853.214
19703.409.169
19804.132.156
19904.866.692
20005.894.121
20106,724,540
20167,288,000
(tahmin)

US Census Bürosu 1 Temmuz 2016 nüfus tahminlerine göre Washington eyaletinin nüfusu 7,288,000 kişi olarak tahmin edilmiştir. Bu tahmin nüfus en son 2010 Nüfus Sayımı sonucuna kıyasla eyalet nüfusunun %8.4 arttığına işaret etmektedir. 2015'te bu eyalet ABD'de toplam nüfus sayısına göre 14. sırada; Mississipi Nehri batısında bulunan eyaletler arasında (Kaliforniya ve Teksas'tan sonra) 3. sırada kalabalık nüfusa sahiptir. ABD'nin "Pasifik Kuzeydoğu Bölgesi" eyaletleri arasında nüfus bakımından 1. şiardadır. En son 1 Nisan 2017 için nüfus tahmine göre eyalet nüfusu 7,310,300 kişidir. [2]

Washington eyaletinin uzun vadeli nüfus gelişmesi sağ yanda verilen listede gösterilen 10 yıllık nüfus sayımlarının incelenmesinden görülebilmektedir.

Nüfus sınıflamaları
Washington eyaleti countylerinin nüfus büyüklüğü, etnik asıl ve ırk sınıflamasına göre 2016 Nüfus Tahmini

Washington eyaletinde, 2010 Nüfus Sayımı itibarıyla, nüfusun yaş sınıflaması şöyledir:

  • 5 yaş veya daha küçük yaşta olanlar: 6,7
  • 5 yaştan 18 yaşına kadar olanlar: %25,7
  • 65 yaşında ve daha yaşlı olanlar: %11,2
  • Geri kalan büyük oranda nüfus 18-65 yaş arasında.

Washington eyaletinde, 2010 Nüfus Sayımına göre, yaşayan nüfusun %49.8'i erkek ve %50,2 oranı kadındır.

Washington eyaletindeki nüfusun, 2010 Nüfus Sayımı verilerine göre, ırksal sınıflaması şöyledir:[3]

  • Beyaz ırktan Amerikan : %77,3
    • Hispanık asıllı olmayan beyaz ırktan : %72,5
  • Siyahi ırktan Amerikan : %3,6
  • Yerli Amero-indiyen veya Alaska yerlisi: %1,5
  • Asya asıllı Amerikan : %7.2
    • Hindistan asıllı Asyalı:%0,9
    • Çin asıllı Asyalı: %1,4
    • Filipinler asıllı Asyalı: % 1,4
    • Japonya asıllı Asyalı : %0,5
    • Kore asıllı Asyalı: %0,9
    • Vietnam asıllı Asyalı: %1
      •
    • Diğer Asyalı: %1
  • Hawaii Adaları asılı ve diğer Pasifik Adaları asıllı Amerikalılar:%0.6
    • Hawaii Adaları yerlileri asıllılar: %0,1
    • Guam Adası asıllılar: %0,1
    • Samoa Adaları asılllar: %0,2
      •
    • Diğer Pasifik Adalılar: %0,2
  • Diğer ırktan olanlar: %5,2
  • Karışık iki veya daha çok ırktan olanlar: %4.7

Din

Washington eyaletindenki nüfusunun (2014 verilerine göre) şu büyük dini eğilimleri vardır:[4]

Ekonomi

Gayrisafi eyalet hasılası ve evhalkı geliri

2014 yılı verilerine göre Washington eyaleti "toplam gayrisafi eyalet hasılası $425.017 milyar idi [5] Gayrisafi eyalet harcamasına göre Washington eyaleti, ABD eyaletleri sıralamasında 14. yeri almakta idi.

Washington eyalatinde (2015 itibarıyla) kişisel evhalkı medyan geliri yılda $67,243 olarak tahmin edilmektedir. ABD eyaletleri arasında kişisel medyan geliere göre yapılan bir sıralamaya göre Washington eyaleti 9. sıradadır.

Sanayi

Washington eyaletinde merkezli olan şu önemli sanayi üretim şirketleri ve bunların üretim merkezleri bulunmaktadır. Bunların başında uçak tasarım ve üretimi (Boeing); otomativ sanayi (Paccar); bilgisayar software geliştirilmesi (Microsoft, Bungie, Amazon, Nintendo Amerika, Valve Corp., AreaNet), telekom (T-Mobile ABD), elektronik, biyoteknoloji, alüminyum üretimi, kereste ve tahtadan ürünler (Wayerhauser), madencilik, meşrubat ve içecekler (Starbucks, Jones Soda), emlakcılık (John L. Scott, Colliers International, Windermere Real Estate, Kidder Mathews), perkande satış (Nordström, Eddie Bauer, Car Toys, Costco, R.E.İ.) ve tourzm (Alaska Airlines, Expedia). Eyalette Microsoft'un ana kampüsü yer almaktadır. Amerika Fortune dergisinin hazırladığı bir ankete göre "ABD'de Çok Beğenilen 20 Şirket" arasında 4 tanesinin (Amazon, Starbucks, Microsoft, Costco) merkezleri Washington eyaletinde bulunmaktadır.

Washington eyaletinde eyalet içinden geçen nehir ve akarsular kullanılarak büyük ölçekte hidroelektrik enerji üretilmektedir. Eyaletin enerji kullanımının %80ı eyalette üretilen hidroelektrik enerjiden oluşmaktadır.

Tarım ve tarıma bağlı sektörler

Washington eyaleti ABD içinde önemli bir tarım eyaletidir. 2013 federal USDA Millî Tarım İstatistikleri Servisi'nin resmi verilerine göre, Washington eyaleti tarımsal hasılasının değeri $10.2 milaya olmuştur,

ABD'de üretilen tarım ürunları arasında Washington eyaletinin birinci üretici olduğu ürünler arasında şunlar kayda değmnektedir: kırmızı frambuaz (ABD üretiminin %97si); şerbetçi otu (%79.2) ; naneyağı (%72.9); bezelye (%60); elma (%57); kiraz (%50.9); armut (%49.5); taze yemelik Concord üzümü (%36.5); dondurulma veya konserve yapmak için havuç (%36,5). Washington eyaletinde yetiştirilen üzümkerden yapılan şaraplar ve şarapçılık sanayi alanında bu eyaletde bu sektörde 600 tane şarap üretim tesisinin bulunması ile ABD'de Kaliforniya eyaletinden sonra ikinci sırayı almasına ve dünya şarapçılık sanayi içinde önemli bir yer almasına neden olmuştur.

Eyaletin genelinde tarıma bağlı sanayiler gelişmiştir. Eyalettte gayet önemli tarıma bağlı sanayi kolu ormancılıktır. Seattle ve çevresinde tarıma bağlı sanayiler olarak kâgit, kereste, mobilya, deniz ürünleri, gemi sanayi gibi farklı iş alanları mevcuttur.

Şehirler

Eyalette tarım ve hayvancılık, coğrafi yapı nedeniyle oldukça gerilerde olduğundan, bölgedeki köyler ya çok büyüktür ya da çok seyrektir. Eyalette nüfus büyük şehirlere toplanmıştır. Eyaletdeki en büyük 3 şehir Seattle, Spokane ve Tacoma'dır. En çok nüfusu olan şehirleri aşığaki gibidir.[6]

Sıra Şehir Nüfus
1 Seattle 602,000
2 Spokane 205,500
3 Tacoma 203,400
4 Vancouver 164,500
5 Bellevue 120,600
6 Everett 103,500
7 Spokane Valley 89,940
8 Federal Way 88,580
9 Kent 88,380
10 Yakima 84,850
11 Renton 83.650
12 Bellingham 76.130
13 Auburn 67.485
14 Kennewick 67.180
15 Lakewood 58.840

Resimler
Olympia, Washington'un başkentinin panoraması

Kaynakça
  1. "Washington". State & County QuickFacts (İngilizce). U.S. Census Bürosu. 17 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2012.
  2. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 22 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017.
  3. "2010 Demographic Profile Data" (İngilizce). U.S. Census Bürosu. 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017.
  4. "Pew Forum on Religion & Public Life (2014)" (İngilizce). Religions.pewforum.org. 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2015.
  5. "BEA: Gross Domestic Product by State" (İngilizce). Bea.gov. 2 Haziran 2014. 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2017.
  6. Official April 1, 2009 Washington State Population Estimates

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.