Yıldıztepe, Zile

Yıldıztepe, Tokat'ın Zile ilçesine bağlı bir beldedir. Zile'nin 17 km güneyinde bulunan Yıldıztepe, il merkezine 84 km mesafededir.

Yıldıztepe
Belde

Türkiye'de yeri
Ülke Türkiye
İl Tokat
İlçe Zile
Coğrafi bölge Karadeniz Bölgesi
Rakım 771 m (2.529 ft)
Nüfus
 (2007)
 • Toplam 1.758
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
İl alan kodu 0356

Tarihi

Osmanlı arşiv kayıtlarına göre Yıldıztepe’nin bilinen tarihi 15. yüzyıla kadar dayanmaktadır. Yıldıztepe’nin bağlı olduğu Zile ilçesi ilk olarak Alparslan’ın komutanlarından Danişmend Ahmet Gazi tarafından 1073 yılında fethedilmiştir. Bu tarihten sonraki dönemlerde bu bölgede çeşitli göçebe Türkmenlerin varlığı bilinmektedir. İlk yerleşenlerin, Oğuzların Kınık ve Salur boylarına mensup olduğu belirtilmektedir. Nitekim Yusuf Halacağolu ve Faruk Sümer’in araştırmalarında, 15. yüzyılda Yeğin Müsliman’ı da içerisine alan Meşhedabad bölgesinde Oğuzların Üçoklar koluna bağlı göçer konar Salur, Kınık ve Kara Kınık topluluklarının bulunduğu belirtilmektedir. Köyün ilk adının Yeğin Müslüman olduğu; bu adın sonradan Yeni Müslüman'a ve tekrar Yeğin Müslüman'a dönüştüğü kaydedilmektedir. 15. ve 16. yüzyıllarda köyün bulunduğu bölge için Osmanlı tahrir defterlerinde Meşhedabad ve Yeğin/Yeni Müslüman gibi isimler kullanılmıştır.[1] 1482, 1520, 1530 ve 1574 tarihli Osmanlı tahrir defterlerinde köyün nahiye merkezi olduğu görülmektedir. 1530 dönemi kayıtlarında 7 köy 3 mezraa ve 1 zaviyenin bulunduğu, 232 hane nüfusa sahip küçük bir alan olduğu görülmektedir. O dönemin kayıtlarında Nahiye-i Yeni Müslüman kapsamındaki yerleşim yerleri, Nefs-i Yeni Müslüman, Niyābet-i karye-i mezbūre, Mezra'a-i Hisarcık tābi'-i m, Karye-i Hasan tābi'-i Yeni Müslüman, Mezra'a-i Çakır Köy tābi'-i m, Mezra'a-i Arslan Dānişmend, Karye-i Kızılca İn tābi'-i m, Karye-i Öyük tābi'-i mezbūr, Karye-i Erenbadı tābi'-i mezbūr, Zāviye-i Şeyh Dede, Karye-i Çeltek, Karye-i Bayat Kayı'dır.[2] 16. yüzyılda Yeğin Müslüman’a bağlı köyler Belkayı, Çeltik, Öyük, Kızılcain, Erenbadi, Gederük ve Silisözü’dür.

1800'lü yıllarda Osmanlı Devleti zamanında Yeğin Müslüman'a uğrayan İngiliz misyoner Henry John Van Lennep, "Travels in Little-Known Parts of Asia Minor" adlı kitabında "Türk erenlerinin ruhları" başlığı altında köyde yaşadığı bir olayla ilgili bilgi vermekte ve köyün adından Yeghin Musulman (Yeğin Müslüman) olarak bahsetmektedir.[3] O dönemde köyün adının halk ağzında Yeğin Müslüman olduğu görülmektedir.

Köyün ilk adı olduğu düşünülen Yeğin Müslüman ile ilgili rivayet şöyledir. Bölgeye ilk yerleşen Türkmen oymağı, sonradan köyün yakınlarına çadır kuran Türkleri sayıca çok olmaları nedeniyle "Yeğin Müslüman" olarak adlandırmışlardır. Buradaki yeğin kelimesi köy ağzında "sayıca çok" anlamına gelmektedir. Yeğin Müslüman isminin zamanla veya Osmanlı kayıtlarında Yeni Müslüman'a dönüştüğü düşünülmektedir. Ancak köyün Yeni Müslüman ismiyle ilgili de bir rivayet mevcuttur. Buna göre, bir Müslüman Türkmen oymağı köyün şu an bulunduğu yere sonradan gelip çadır kurmuştur. Bölgeye daha önceden yerleşen Türkmenler o sırada yaptıkları düğünlerine "Yeni gelen Müslümanları da çağıralım" demeleri üzerine bu yeni gelenlere "Yeni Müslüman" denilmiştir. Zamanla yerleşik hayata geçmişler ve köyün ismi de Yeni Müslüman olarak kalmıştır.

Köyün, bulunduğu ovanın merkezinde olması ve verimli arazilere sahip olması, zamanla çevre köylerden ve dışarıdan göç almasına neden olmuştur. Bölgeye sonradan gelen toplulukların da zamanla buraya yerleştiği ve köy halkıyla kaynaştığı bilinmektedir. Eskiden beri köy halkı, Türk kültürünün bir parçası olan konar göçer yaşam tarzının izi yayla kültürünü hala taşımaktadır. Hayvancılıkla uğraşan aileler, hayvanlarıyla birlikte yazın Samanlı isimli yaylalarına çıkmakta ve kışın kasaba merkezine inmektedirler.

Nahiye merkezi olan Boztepe, 1972 yılında kasabaya dönüştürülmüştür. Belediye kurulunca nahiye merkezinin ismi Yıldıztepe olarak değiştirilmiştir. Köyün adı sırasıyla Yeğin Müslüman, Yeni Müslüman, Yeğin Müslüman, Boztepe ve Yıldıztepe şeklinde zamanla değişime uğramıştır.

Coğrafya

Tokat il merkezine 84 km, Zile ilçesine 17 km uzaklıktadır.

Nüfus

2007 yılında yapılan adrese dayalı nüfus kayıt sistemine göre nüfusu 1758'dir. Köy halkı genellikle Zile, Turhal, Tokat başta olmak üzere İstanbul, Ankara ve Samsun gibi şehir merkezlerine göçmüştür. İstanbul ve Ankara'da Yıldıztepeliler Derneği adı altında faaliyet gösteren dernekleri bulunmaktadır.

Dış bağlantılar

Kaynakça
  1. H.982 (M.1574/1575) tarihli ve TKG.KK.TTd.178 Numaralı, Defter-i Mufassal-ı Livā-i Sivas
  2. 387 NUMARALI MUHÂSEBE-İ VİLÂYET-İ KARAMAN VE RÛM DEFTERİ (937/1530), Devlet Arşivleri, Sayfa XIII, 2, http://www.devletarsivleri.gov.tr/Handlers/hhFile.ashx?Id=b3bd86b7-82aa-4ccf-acd3-eafe64536513 Sivas-Tokat livası: (430-522 sayfalar arası, Sivas'ta Rum beylerbeyi otururdu), Tokat kazasına baglı Cincife, Venk, Komenat, Kafirni, Kilmigad, Tozanlu, Yıldız ve Kaz-abad nahiyeleri, Zile kazasına baglı Halkahas, Yeni-müslüman, Meshed-abad, Acacı ve Özi-kavagı, Kus-tas nam-ı diger Üç-tas, Kara-hisar-ı Behramsah, Kızıl-künbed ve Hüseyin-abad nahiyeleri, Turhal kazasına baglı Mecid-özü nahiyesi, Artuk-abad kazası, Etrak-i Yörükan-ı Büzürk kadılıgı ve Sivas kazasına baglı Çirkün ve Havik nahiyelerinden mütesekkildir.
  3. Henry J. Van Lennep, D.D.,Travels in Little-Known Parts of Asia Minor, London, s.88-90
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.