Çamoluk
Çamoluk, Giresun ilinin bir ilçesidir. Eski adı Mindaval'dır (ya da Mindeval). İsmin kökeni Galatyalılara kadar götürülebilir ve "huzur vadisi" anlamına gelmesi muhtemeldir. Pazar yeri Teştik en az ilçe kadar ünlüdür. Nişanyan, Teştik etimolojisini Ermenice "düz olan yer" anlamında "taşdik" kelimesine bağlasa da, Türkçe "dış alan, açık bölge" anlamında "taşarı" kelimesinden türetilmiş olması daha gerçekçidir. Yakın bölgenin en önemli yerleşim yeridir.
| Çamoluk | |
|---|---|
 | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Giresun |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | İbrahim Engin Şenay |
| • Belediye başkanı | Fatih Düz (MHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 401 km² (154 mil²) |
| Rakım | 1.120 m (3.670 ft) |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 9,759 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (UDAZD) |
| Posta kodu | 28710 |
| İl alan kodu | 0454 |
| İl plaka kodu | 28 |
Çepni’lerin bu bölgeye Trabzon’un fethinden önce Akkoyunlu Hükümdarı ve Safavi Türkmen İmparatorur Şah İsmail'in Dayısı Uzun Hasan zamanında kafileler halinde geldikleri bilinmektedir. Çepni kelimesinin anlamı; Düşmana karşı gözü pek, Asi, mazlumlara karşı merhametli, mert, sınır bekçiliği yapan manasına gelmekte olup, yöre insanı bu özelliklerin tümünü taşımaktadır.
Coğrafya
Konum ve yerleşim
İlçe 40 - 115 enlem ve 2 - 45 boylamlarında yer almaktadır. Mindaval deresinin uzandığı geniş bir vadi üzerine teşkilatlanan ilçenin bu konumu Doğu Anadolu Bölgesi’nun kuzeybatı, İç Anadolu Bölgesi'nin kuzeydoğu ve Karadeniz Bölgesi’nin güneyinde olup geçit bölgesi özelliğini göstermektedir.Genellikle dik yamaçlardan oluşmuş bir coğrafyada yeterli genişlikteki düzlükler yerleşim imkanını kolaylaştırır. Su kaynakları bakımından zengindir. Batısında (Şebinkarahisar,Giresun), kuzeyinde (Alucra/Yağlıdere,Giresun), doğusunda (Gümüşhane), güneydoğusunda (Erzincan) ilçeleri yer almaktadır.2013 yılında yapılan genel nüfus sayımında ilçe merkezi nüfusunun 3137 olduğu tespit edilmiştir. İlçeye bağlı 8 mahalle ve 27 köy vardır.
Yüzey şekilleri
İlçenin deniz seviyesinden yüksekliği 1140 metredir. Kalesivrisi ve Kireçkuyusu köyleri tepelerinin çevrelediği ve Kelkit ırmağının ikiye böldüğü vadide kurulmuştur. İlçedeki önemli dağ ve tepeler aşağıda gösterilmiştir.
- Aktaşkıranı tepesi (1899 m)
- Kırtıllıkburnu tepesi (1771 m)
- Eğrinin sivri tepesi (1129 m)
- Berdiye Dağı (2200 m)
İklimi
Coğrafi konumu itibarı ile Doğu Karadeniz Bölgesi’nin bittiği bir noktada bulunan ilçede karakteristik bir geçiş iklimi hüküm sürmektedir.Çamoluk'ta yarı kurak İklim ile nemli Doğu Karadeniz İklimi arasında sıcaklık ve karasallık karakterleri açısından İç Anadolu'ya, buharlaşma, nem ve yağış şartları açısından Karadeniz İklimine yakınlaşan bir geçiş iklimi yaşanmaktadır.Yılın en soğuk ayı ocak, en sıcak ayı temmuzdur. Yıllık sıcaklık ortalaması 13 derecedir. Ocak ayı sıcaklık ortalaması -10 derecedir. Temmuz ortalama sıcaklık 20 derecedir. Yıllık yağış miktarı 500–800 mm arasıdır. Ortalama nispi nem %65'tir.
Bölge iklimi yapılan barajların ve ağaçlandırmanın etkisi ile bağıl nemi artmaya ve yağış ortalaması yükselmeye başlamıştır. Gün geçtikçe Çamoluk'un yağış miktarı ve ormanları artmakta ve tipik Karadeniz iklimi ile benzerlik göstermeye başlamıştır.
Bitki örtüsü
İklim şartları ve yeryüzü şekilleriyle bağlantılı olarak bitki örtüsü genellikle seyrek görünümündedir. Ormanlık alanlar görülür. Devlet desteği ve Sivil Toplum Kuruluşlarının girişimleri ile yürütülen ağaç dikme kampanyaları ile Çamoluk'taki ormanlık alanlar gün geçtikçe çoğalmakta ve ilçe silüeti tipik Karadeniz ilçesi görünümünü almaya başlamıştır.Ayrıca küçük gruplar halinde meşe ağaçları bulunmaktadır. Irmak yatağı boyunca çok miktarda kavak ve söğüt ağaçları bulunmaktadır. İlçenin büyük bölümünde bol miktarda ceviz ağacı yetiştirilmiştir. Kaliteli ceviz veren bu ağaçlar, ilçe ekonomisine katkı sağlamaktadır. Fındık ticari amaçlı olarak yetiştirilmemektedir. Ayrıca ticari amaçlı olarak bal üretimi yapılmaktadır. İlçede asli ağaç türleri olarak sarıçam, meşe, ardıç ve kavak; diğer vejetasyon türleri olarak kuşburnu, adi alıç, dağ çileği, yaban fındığı bulunmaktadır. İlçede yöreye has bir fasulye (kuru fasulye) çeşidi yetiştirilip satılır. Bu ürün yöre halkı tarafından tüketilir.
Akarsu ve göller
İlçenin en önemli akarsuyu Kelkit çayıdır. Erzincan ili sınırlarından doğan Semah deresi vadiyi geçerek Güce ve Kaledere köylerinin birleştiği yerde Kelkit çayına karışır. Kelkit çayı ilçenin ortasından geçer. Çamoluk’un arazisini doğu-batı istikametinde ikiye ayırır ve Yeşilırmak’a karışır. Sonbaharda ve ilkbaharda yağışların artması ile kabaran ve yazın kuruyan küçük dereler vardır. Bunlar; Hayran, Susuz dere, Kurukol deresi, Değirmen dere, Derin dere, Demirci deresi, Kuzyurt deresi ve Çıngırdın deresidir. İlçenin Gürçalı köyünde bulunan Gürçalı şelalesi vardır.
Nüfus ve yerleşim
2000 yılında yapılan sayımlarda ilçenin genel nüfusu 14.715; merkez nüfusu ise 4.192’tür. İlçenin 8 mahallesi ve 27 köyü mevcuttur.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1990[1] | 10.641 | 1.794 | 8.847 |
| 2000[2] | 14.715 | 4.192 | 10.523 |
| 2007[3] | 7.588 | 2.332 | 5.256 |
| 2008[4] | 7.822 | 2.238 | 5.584 |
| 2009[5] | 6.832 | 2.023 | 4.809 |
| 2010[6] | 6.345 | 1.856 | 4.489 |
| 2011[7] | 5.912 | 1.737 | 4.175 |
| 2012[8] | 5.982 | 1.762 | 4.220 |
| 2013[9] | 7.495 | 3.137 | 4.358 |
| 2014[10] | 6.542 | 2.421 | 4.121 |
| 2015[11] | 5.717 | 2.148 | 3.569 |
| 2016[12] | 5.767 | 2.450 | 3.317 |
Tarihçe
Çamoluk ilçesi, Kelkit Irmağı'nın oluşturduğu vadi üzerinde yer alır. Çamoluk İlçesi 09.05.1990 yılına kadar Alucra İlçesine bağlı olan bir yerleşim birimi iken, 09.05.1990 tarihinde kabul edilen 3644 sayılı Kanunun 20.05.1990 tarih ve 20523 Sayılı Resmî Gazete'de yayımlanması ile birlikte Alucra'dan ayrılarak Giresun iline bağlı bir ilçe olmuştur.İlçenin tarihi eserleri şunlardır;
Hacıahmet Kalesi
Hacıahmetoğlu köyünde Safavilerden kaldığı sanılan bir kale kalıntısı mevcuttur.
Kaledere Kalesi
Çok önemli bir bölümü tamamen tahrip olmuştur. Sadece temel seviyesinde bir takım taşlar bulunmaktadır. Buraya da ulaşım imkânları son derece kısıtlıdır. Bu kale tepeden yeraltına doğru 120 m Derinlikte olup, dağ yamacından açılan iki kapıya sahiptir.
Bektaş Bey Camii
Sarpkaya köyünde Osmanlı dönemine ait oldukça eski bir cami vardır. Hâlen faaliyette bulunmaktadır. Sarpkaya köyünde bulunan Bektaş Bey’in ismini taşıyan bu caminin duvarları kesme taşla yapılmış ve tavanı ahşap olarak bitirilmiş ancak son yıllarda mevsim şartlarından etkilenmemesi için çatı yapılarak saçla kapatılmıştır. Camii’nin yapımında kullanılan süsleme işlerinde kökboyası kullanılmıştır. Yörenin en eski ve tarihi camii özelliği taşıyan Bektaş Bey Camii hâlen ayaktadır.
Folbaba Türbesi
Çamoluk İlçesi Yuvacık mahallesinde bulunan Folbaba türbesinin diğer adı da Derviş Ali Baba Türbesi'dir.
Ekonomi
İlçe ekonomisinin temelini tarım ve hayvancılık oluşturur. Arıcılık oldukça yaygındır.İlçede her yıl Çamoluk Bal Festivali düzenlenmektedir. İlçede diğer bir ekonomik değeri turizm oluşturur, yayla turizmi oldukça yaygındır. Ayrıca av turizmi de son derece yaygındır.
Yaylalar
İlçede önemli ölçüde yaygın yayla turizmi, yaz aylarında çok güzel eğlencelere dönüşmektedir. İlçedeki önemli yaylalar: Merkez Teştik Yaylası, Berdiye, Kıcılı, Akpınar, Karapuar yaylası ve başyayladır.
Ayrıca Kümbet Yaylası, Çakrak Yaylası, Sis Dağı Yaylası ve Kadırga Yaylası da bölgenin eski göçer yaylalarıdır.
Yerel yönetim
Eylül 2016'da FETÖ'ye yardım ve destek verdiği gerekçesiyle tutuklanan ve kanun hükmünde kararname ile görevinden uzaklaştırılan belediye başkanı Savaş Akarçeşme'nin yerine belediye meclisi üyesi Musa Varıcı atandı.[13]
Kaynakça
- "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
- "28 belediyeye kayyum atandı" 12 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Birgün. 11 Eylül 2016. En son 11 Eylül 2016 tarihinde erişildi.