İkinci Humus Muharebesi

İkinci Humus Muharebesi, batı Suriye'de, Humus kenti ve civarında, Türk kökenli Memlük Sultanlığı ve Moğol İmparatorluğu'nun, İran merkezli İlhanlı İmparatorluğu kolu arasında, 29 Ekim 1281 tarihinde yapılan ve Memlük zaferiyle sonuçlanan savaştır. Bu savaş, ilk İlhanlı hükümdarı Hulagu'nun oğlu, ikinci hükümdar Abaka Han'ın, Suriye'yi, Memlükler'den alma girişiminin, zedelendiği bir muharebe olmuştur.

İkinci Humus Muharebesi
Suriye Moğol akınları
Suriye'nin Moğollar tarasında istila edilmesi
Tarih 29 Ekim 1281 Bölge Humus, Suriye Sonuç Memlük zaferi
Taraflar
Memlük Sultanlığı	Moğol İmparatorluğu İlhanlılar Hanedanı İttifak Gürcistan Krallığı Kilikya Ermeni Krallığı
Komutanlar ve liderler
Sultan Kalavun Emir Sungur el-Aşkar	Mengü Timur İttifak II. Demetre II. Levon
Güçler
70.000 asker Bedevi ve Türkmen süvariler Kürt paralı askerler	80.000 asker 50.000 Moğol ve Oyrat süvari 30.000 Ermeni ve Gürcü piyade
Kayıplar
10.000	40.000

Öncesi

1260'daki Ayn Calut, Birinci Humus ve 1277'deki Elbistan Muharebesi'nde gelen Memlük zaferlerinden sonra, İlhanlı hükümdarı Abaka Han, kardeşi Mengü Timur'a, 50,000'i Moğollardan, 30,000'i de II. Demetre kontrolündeki Gürcüler ve II. Levon kontrolündeki Kilikya Ermenileri'nden oluşan, toplam 80,000 kişilik ordunun komutasını vermiş ve Eylül ayında Gaziantep yolu üzerinden Memlük topraklarına girmesi için yola çıkartmıştır.[1]

Savaş

İki ordu, Humus'un hemen güneyinde karşılaşmışlardır. Memlük ordusu bölgeye Moğollardan önce gelerek süvarileri için daha elverişli bir pozisyon sağlamıştır. Sol kanatta Bedeviler, sağ kanatta Türkmen süvariler bulunmaktadır ve merkeze Sungur el-Aşkar'ın Krak des Chevaliers kalesinden takviye ettiği paralı askerler yerleştirilmiştir. Çok çetin geçen bu muharebede, Mengü Timur, II. Demetre ve II. Levon komutasındaki birleşik Moğol birlikleri, Memlük ordusunun ağırlıklı olarak sol kanadına saldırmış ve buradaki birlikleri bozguna uğratarak dağıtmıştır. Sultan Kalavun, dağılmaya başlayan ordusunu geçici olarak geri çekmiş ve tekrar toparlayarak bizzat komuta ettiği orduyu, Moğol ordusunun ani olarak merkezine hücuma kaldırmış, düşman birliklerini merkezden çevreye doğru bozguna uğratmışlardır. Mengü Timur yaralanmış ve altüst olmuş ordusu arkasından gelecek şekilde savaş alanından kaçmıştır. İlhanlılar'ın yenilgisinin kesinleştiği bu sırada, Mengü Timur'un kaçmasına rağmen, Sultan Kalavun, yenilen ordunun geride kalan birliklerini peşinden kovalamamayı tercih etmiştir. Bu sayede, Gürcü ve Ermeni destek birlikleri savaş alanından güvenli bir biçimde geri çekilme imkânı bulmuşlardır.[2]

Sonrası

Savaştan sadece bir yıl sonra, 1282'de, İlhanlı hükümdarı Abaka Han hayatını kaybetmiş, yerine kardeşi ve aynı zamanda varisi olan Ahmet Teküder tahta geçmiştir. Teküder, İlhanlılar'ın, Memlükler'e karşı izlediği politikayı tersine çevirmiş, kendisini ve devletini İslam'a dönüştürmüş ve Memlük Sultanı Kalavun ile barış anlaşması imzalamıştır.[2][3]

Ayrıca bakınız

• Birinci Humus Muharebesi, 1260
• Vadi el-Haznedar Muharebesi, (ya da Üçüncü Humus Muharebesi), 1299-1300
• Humus, Suriye

Kaynakça ve Referanslar

1. Nicole, Warlords, syf. 117
2. Reuven Amitai-Preiss (1995), Moğollar ve Memlükler: Memlük-İlhanlı Savaşları, 1260 ila 1281 (Mongols and Mamluks: The Mamluk-Īlkhānid War, 1260-1281), Sayfalar: 179-225. Cambridge Üniversitesi Yayınları, ISBN 0-521-46226-6.
3. Jean, Richard (1999). Haçlı Seferleri 1071 ila 1291 (The Crusades, C. 1071-c. 1291), syf. 453. Cambridge Üniversitesi Yayınları, ISBN 0-521-62566-1.