Şemse

Şemse (Arapça: ﺷﻤﺴﻪ) Arapça şems: güneş sözcüğünden gelir.8 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İslam sanatında tezhip, ciltçilik ve işlemelerde görülen güneş şeklinde yuvarlak ya da eliptik süsleme motifinin ismidir. Türk süsleme sanatında form olarak çok beğenildiği için Edirnekâri, cilt, tezhip, kat’ı, malakâri, minyatür, deri, maden, çini, porselen, cam, ahşap, halı (özellikle Uşak) sanatlarında ve gömüt taşı işlemeciliğinde sıklıkla kullanılır. Tespihlerde püskül yerine takılan küçük makrame örgüsü kurslara da şemse denir. Şemsenin alt ve üst uçlarında yer alan süslü paftalara salbek denir. Şemseler salbekli ya da salbeksiz olarak iki türlüdür.[1][2][3][4]

Şemse örneği

Tekniklere göre şemse çeşitleri
  • Gömme şemse
  • Soğuk şemse
  • Yazma şemse
  • Mülevven şemse
  • Mülemma şemse
  • Alttan ayırma şemse
  • Üstten ayırma şemse
  • Müşebbek ya da kat’ı şemse
  • Zerduz şemse
  • Yekşah şemse
  • Lake şemse

Süsleme türlerine göre şemse çeşitleri
  • Geometrik
  • Rumi
  • Hatayi
  • Bulut
  • Şükûfe
  • Figürlü
  • Lake

Kaynakça
  1. Bozkurt, Nebi. "Şemse". TDV İslam Ansiklopedisi. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2020.
  2. "Şemse". Kubbealtı Lugat. 16 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2020.
  3. Bakır, Turan. "İznik Çinilerinde Şemse Formu". Dergipark. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2020.
  4. Özcan, Yılmaz (1990). Türk Kitap Sanatında Şemse Motifi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları 1124. ISBN 975-17-0584-3.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.