1996 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri

1996 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri Demokrat Parti adayı Amerika Birleşik Devletleri başkanı Bill Clinton ve ABD Başkan Yardımcısı Al Gore ile Cumhuriyetçi Parti adayı eski Senatör Bob Dole ve eski ABD Kongresi üyesi ve Kabine Sözcülerinden Jack Kemp arasında ABD Başkanlığı ve Başkan Yardımcılığı için yapılan seçimlerdir. Clinton 1990'ların başındaki ekonomik durgunluğun sona ermesinden ve dünyada göreceli olarak istikrarlı bir politik ortamının varlığından yararlanarak, yeniden Başkanlığa seçilmeyi ülke çapında seçim gecesinde garantilemiştir.

1996 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri
5 Kasım 1996

 
Aday Bill Clinton Bob Dole Ross Perot
Parti Demokratik Parti Cumhuriyetçi Parti Reform Partisi
Bölgesi Arkansas Kansas Teksas
Beraber aday Al Gore Jack Kemp Patrick Choate
Seçim oylaması 379 159 0
Taşıdığı eyalet 31 + DC 19 0
Aldığı oy 47.401.185 39.197.469 8.085.294
Oran %49,2 %40,7 %8,4
Red Dole/Kemp
Blue Clinton/Gore.

Seçim öncesi durum

1995 yılı boyunca Cumhuriyetçi Parti 1994'te yapılan Kongre seçimlerinde elde ettiği iyi sonuçlara da dayanarak kamuoyu yoklamalarında önde gitmiştir. Bu Kongre seçimlerinde Newt Gingrich'in önderliğindeki Cumhuriyetçiler hem ABD Temsilciler Meclisi'nde hem de ABD Senatosu'nda çoğunluğu 40 yıl sonra ilk defa olmak üzere ele geçirmişlerdi.

Adayların belirlenmesi

Demokrat Parti adayının belirlenmesi

Bir önceki dönem de Başkan olmasının yardımıyla, Bill Clinton Demokrat Parti adaylığını son derece rahat ve ciddi bir rekabate girmeden elde etmeyi başarmıştır. 1996 Demokrat Parti Genel Kurulu'nda, Clinton ve bir önceki dönem de yardımcısı olan Al Gore adaylığa tekrar seçilmişlerdir. Aday adaylığından daha önce çekilmiş olan Lyndon LaRouche'un kazanmış olduğu 35 Arkansas delegesinin Genel Kurul'a katılması yasaklanmıştır. Eski Pensilvanya Valisi Bob Casey Clinton'a bir rakip olarak çıkmayı denemiş olsa da, sağlık problemleri nedeniyle bu kampanyasını sonlandırmak zorunda kalmıştır.

Clinton ülkenin tüm eyaletlerin deki ön seçimleri rahat bir şekilde (büyük çoğunlukla %80'in üzerindeki farklarla) kazanmıştır.Our Campaigns - US President - D Primaries Race - Feb 01, 1996 16 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Cumhuriyetçi Parti adayının belirlenmesi

Eski Başkan Bill Clinton'a genel seçimlerde rakip olmak üzere, Cumhuriyetçi Parti aday adayı olarak bir dizi isim ortaya çıkmıştır. İlk liste şu şekilde oluşmuştur:

Söz konusu adaylar arasındaki münazaraların genel konularını sabit vergi ve diğer vergi indirimleri ile, Ronald Reagan'in başkanlık döneminde popülerlik kazanan arz ekonomisi politikalarına geri dönüş gibi konular oluşturdu. 1995 yılı içerisinde ABD Kongresi ile başkan Clinton arasında yaşanan federal bütçe konusunda çıkan anlaşmazlık ve bu anlaşmazlığın çözülememesi sonucu federal hükûmet tarafından sağlanan bazı hizmetlerin durdurulmak ya da yavaşlatılmak zorunda kalınması, Cumhuriyetçiler arasındaki yarışın daha da ilgi toplamasını sağladı.

Adaylığını koyması beklenen ancak aday olmayan kişiler

Amerikan Ordusu'nun eski generallerinden Colin Powell'a adaylığını koyması için yoğun istek gelmiştir. Ancak, 8 Kasım 1995 tarihinde Powell aday olmayacağını açıklamıştır. Eski Savunma Bakanı ve geleceğin ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney birçok kişi tarafından potansiyel bir başkan adayı olarak gösterilmiş, fakat o böyle bir amacının olmadığını 1995 yılı başlarında ifade etmiştir. Eski ve aynı zamanda geleceğin Savunma Bakanı Donald Rumsfeld ise adaylık için bir araştırma komitesi kurdurmuş, ancak resmi olarak yarışa katılmamıştır. Daha sonra Teksas Valisi George W. Bush da aday adayı olması için partinin önde gelen isimlerinden bazıları tarafından teşvik edilmiş, ancak o da aday olmamayı tercih etmiştir. Bush, dört yıl sonra ABD tarihindeki tarafların birbirine en yakın sonuçlarla tamamladığı ve en tartışmalı seçimlerinden biri ile başkan seçilmiştir.

Cumhuriyetçi Parti ön seçimleri ve genel kurulu
Eyalet Seçimleri
  Pat Buchanan
  Bob Dole
  Steve Forbes

Ön seçimlerin başladığı sıralarda, Senato çoğunluk lideri ve eski başkan adayı Bob Dole adaylık için en favori isim olarak öne çıkmıştır. Fakat, sosyal muhafazakâr Pat Buchanan, Alaska, Louisiana veNew Hampshire'de yapılan ön seçimlerde erken zaferler kazanmış, bunun yanında Steve Forbes'un Delaware ve Arizona'daki birincilikleri Dole'un liderliğini zora sokmuştur. Yine de, Dole Kuzey Dakota ve Güney Dakota ön seçimleri ile başlayan bütün ön seçimleri kazanmış ve bu sayede Cumhuriyetçi Parti adaylığını kesinleştirmiştir. Dole Senato'daki görevinden 11 Haziran tarihinde istifa etmiş, 1996 Cumhuriyetçi Parti Genel Kurulu 15 Ağustos 1996 tarihinde Dole'u resmi olarak Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı olarak ilan etmiştir.

Ön seçimlerin ülke çapındaki genel sonuçları:[1]

  • Bob Dole - 9.024.742 (%58,82)
  • Pat Buchanan - 3.184.943 (%20,76)
  • Steve Forbes - 1.751.187 (%11,41)
  • Lamar Alexander - 495.590 (%3,23)
  • Alan Keyes - 471.716 (%3,08)
  • Dick Lugar - 127.111 (%0,83)
  • Boş oylar - 123.278 (%0,8)
  • Phil Gramm - 71.456 (%0,47)
  • Bob Dornan - 42.140 (%0,28)
  • Morry Taylor - 21.180 (%0,14)

Genel Kurul için kazanılan delege sayıları:

  • Bob Dole 1928
  • Pat Buchanan 47
  • Steve Forbes 2
  • Alan Keyes 1
  • Robert Bork 1

Eski Kongre üyesi ve Kabine Sözcüsü Jack Kemp ertesi gün güçlü bir destek ile başkan yardımcısı adayı olarak seçilmiştir.

Kemp'in başkan yardımcısı adayı ilan edilmesinden önce bu pozisyon için ismi geçen kişiler şu şekildedir:

Aday adaylarının önemli destekçileri

Bob Dole

Pat Buchanan

Steve Forbes

  • Eski Kongre üyesi ve Kabine Sözcüsü Jack Kemp[1]
  • Eski Senatör Gordon Humphrey[1]

Lamar Alexander

W. Phillip Gramm

Pete Wilson

Reform Partisi adayının belirlenmesi

Reform Partisi'nden iki kişi Bill Clinton ile başkanlık yarışına girebilmek için başvuruda bulunmuşlardır. Bu kişiler:

  • Richard Lamm - Eski Colorado Valisi
  • Ross Perot - Parti'nin kurucusu, 1992 seçimlerinde Teksas'tan başkan adayı

Diğer adaylar

Yeşiller Partisi - Ralph Nader (Connecticut) söz konusu parti tarafında başkan adayı olarak seçilmiş, ancak bu partiden resmi olarak başkan adaylığı ilan edilmemiştir. Bunun yerine, çeşitli eyaletlerin Yeşiller Partileri'nin adayı olarak seçime katılmıştır(bazı bölgelerde bağımsız aday olarak görülmüştür). Nader vowed kampanyası için yalnızca 5,000 Amerikan doları harcamaya söz vermiş, bu sayede devlet kurumlarına yapması gereken finansal raporlamayı yapmaktan kurtulmuştur.

Sosyalist Parti Colorado'dan Mary Cal Hollis'i ve Massachusetts'ten Eric Chester'i aday göstermiştir.

Sosyalist Eşitlik Partisi Jerome White ve Fred Mazelis'i aday göstermiştir.

Queer Nation Partisi Joan Jett Blakk'i aday göstermiştir.

Özgürlükçü Parti nominated serbest piyasa yanlısı yazar ve yatırım analisti Harry Browne'i başkan adayı ve Teksas'tan seçilmiş Jo Jorgensen'i de yardımcısı olarak aday göstermiştir.

ABD Vergi Mükellefleri Partisi, diğer adıyla Anayasa Partisi, eski aide to eski Başkan Ronald Reagan ve Amerikan Muhafazakârlar Birliği Başkanı Howard Phillips'i aday olarak göstermiştir.

Genel seçimler

Kampanya süreci

Ciddi bir ön seçim rekabetiyle karşılaşmayan Bill Clinton genel seçimler için kampanya yapmaya erken başlamış, öte yandan Bob Dole ise çizgisini biraz daha sağa kaydırarak ve kampanya bütçesinden önemli tutarlar harcayarak diğer aday adaylarını yarış dışı bırakabilmİştir. Siyasi danışmanı Dick Morris Clinton'a seçimin sonucunu etkileyebilecek eyaletlerde ani bir TV kampanyası başlatmasını tavsiye etmiş ve bu sayede büyük miktarda bağış toplamasını sağlamıştır. Bunun sonucunda, Clinton yaz boyunca (Dole'un bu saldırılara cevap verecek durumda olmadığı zaman sürecinde) rakibini radikal ve yaşlı bir muhafazakâr olarak tanımlayan bir kampanya yürütmüştür. 50 yaşındaki Clinton ile kıyaslandığında, Dole ihtiyar ve cılız bir görüntü çizmekten kurtulamamıştır.

Genel seçimlere yaklaşıldıkça, Clinton anketlerde Dole ve Ross Perot'nun açık bir farkla önünde gitmeye devam etmiştir. Televizyon tartışmalarına yalnızca Dole ve Clinton katılmış, Perot ve diğer küçük partilerin adayları bu tartışmaların dışında bırakılmıştır. Daha önce, 1992 seçimleri için yapılan televizon tartışmalarında yer alan Perot, bu durumu yargıya götürmüş, tartışmalara katılmasına izin verilmemesinden ve medyada kendisine yeterince yer verilmemesinden dolayı haksızlığa uğradıği iddiasıyla tazminat talebinde bulunmuştur.

Seçim sonuçları

Seçimler sonucunda Başkan Clinton Senatör Dole karşısında kesin bir zafer kazanmıştır. Eyaletlerin partilere göre dağılımı bir önceki seçimlere göre çok fazla değişmemiş, Demokratlar 379, Cumhuriyetçiler ise 159 delege çıkartmışlardır. Batı kıyısında Dole, daha önceki seçimlerde Demokratların çoğunluk oylarını aldığı Colorado ve Montana eyaletlerini kazanmayı başarmış, Clinton ise 1948 seçimlerinde Harry Truman'ın başarısından sonra Arizona eyaleti seçimlerini önde bitiren ilk Demokrat aday olmuştur. Güneyde, Clinton Florida'daki seçimi kazanmış, ancak bunun karşılığında seçimde daha az etkisi olan Georgia eyaletini Cumuhuriyetçilere kaybetmiştir. 1996 seçimleri Demokrat başkan adaylarının California, Vermont, Maine, Illinois, New Jersey, Pennsylvania, Michigan, Delaware, ve Connecticut gibi eyaletlerde ağırlığını sağlamlaştıran ve daha sonraki seçimlerde de bu adaylara oy vermelerini sağlayan seçimler olarak değerlendirilmektedir.

Reform Partisi adayı Ross Perot toplam oyların yaklaşık %8'ini alabilmiştir. Aldığı oyların toplamı 1992 seçimlerinde almış olduğu oyların yarısından bile daha az sayıda kalmıştır. 1996 ulusal çıkış anketleri 1992deki gibi olduğunu göstermektedir,[6], Reform Partisi adayı Ross Perot'un destekçileri, Clinton ve Dole'den eşit olarak etkilenmişlerdi[7]. Perot'un yönettiği anketlerde oy verenler onu ikinci seçenek olarak görmekteydiler ve Clinton sürekli gerçek lider olarak tutulmaktaydı.[8]

Clinton, Arkansas'tan aday olmasına rağmen, Amerika'nın Güneyinden on bir eyaletten yalnızca dördünü alarak 1992'deki performansına eşit bir oyla, bölgedeki Demokratik başkan adaylığını kazananlardan en zayıf performansa sahip oldu. Clinton'un performansı, Güneyde Demokrat Partiye olan desteğin geniş bir azalması olarak görüldü. 2000 ve 2004 seçimlerinin her ikisinde de Demokratların Güney eyaletlerinden birini bile alamamaları, yenilgiye sebep olabilirdi. Bu, Demokratların neredeyse 1880'den 1960'a kadar tek başlarına elde tuttukları bir bölgenin, Cumhuriyetçilerin kontrolüne geçtiğinin göstergesiydi. Bu, bir 3. parti adayının ulusal genel oyların %3'ünü aldığı son seçimdi. 1996'dan beri, hiçbir başkan adayı Bill Clinton'un tahminen 8 milyon veya % 8.5'luk oy sınırını geçemedi. En son seçimde, hangi adayın seçimle aynı tarihte kazandığı biliniyordu. Ve son kez Demokratik adayı güneyin oylarını alabildi; Bill Clinton: 12,768,317 oy ve Dole: 12,732,989 oy almışlardır.[9].

Amerikan tarihinde ilk kez gerçekleşen anılmaya değer bir olay da, bir seçim galibi ilk defa erkek oyu alamadan seçilmiştir.[7]

Şablon:Start U.S. presidential ticket box Şablon:U.S. presidential ticket box row Şablon:U.S. presidential ticket box row Şablon:U.S. presidential ticket box row Şablon:U.S. presidential ticket box row Şablon:U.S. presidential ticket box row Şablon:U.S. presidential ticket box row Şablon:U.S. presidential ticket box row Şablon:U.S. presidential ticket box other Şablon:End U.S. presidential ticket box Source (popular and electoral vote): Federal Elections Commission Electoral and Popular Vote Summary

Oy Kullanma Yaşı ve Üzeri Nüfus: 196,498,000

Uy Kullanabilecek Yaştakilerin Bir Adaya Oy Verme Oranı: 49.00%

(a) New York'ta, Clinton oyları Demokrat ve Liberal Parti oylarının birleşimiydi. Clinton orada, Demokratlardan 3,649,630 oy ve Liberallerden 106,547 oy toplamıştır.[10]
(b) New York'ta Dole oyları, Cumhuriyetçi, Muhafazakâr Parti ve Özgürlükçülerin oylarının birleşimiydi. Dole orada, Cumhuriyetçilerden 1,738,707 oy, Muhafazakârlardan 183,392 oy ve Özgürlükçülerden 11,393 oy almıştır.[10]
(c) Güney Karolina'da Perot oyları, Reformcular ve Vatanseverlerin oylarının birleşimiydi. Perot orada, Reformculardan 27,464 oy ve Vatanseverlerden 36,913 oy almıştır.[10]
(d) Kaliforniya, Indiana, Iowa, Kansas, Louisiana, Maine, Maryland, Missouri, Montana, Oregon, Güney Dakota, Tennessee, ve Teksas oy pusulalarında, Perot Başkan Yardımcısı olarak Pat Choate'de karar kılanakadar, Perot'un IBM'den patronu, Kaliforniyadan James Campbell'ın adı yazılı kalmıştır.
(e) Yeşiller Partisi başkan yardımcısı adayı, Nader dört arkadaşının ismini verdiğinden eyaletten eyalete değişiklik göstermiştir.[11] Çoğu eyalette başkan yardımcısı adayı Winona LaDuke görünmekteydi. Anne Goeke Nader'in Iowa[12] ve Pennsylvania'daki yarışan adayıydı. New Jersey'de ise aday Madelyn Hoffman'dı.[13] New York'tan gösterilen aday da Muriel Tillinghast olmuştur.[14]
(f) Şablon:U.S. presidential election PV minimum

Adayların birbirine en yakın sayıda oyu aldığı eyaletler
  1. Kentucky, %0,96
  2. Nevada, %1,02
  3. Georgia, %1,17
  4. Colorado, %1,37
  5. Virginia, %1,96
  6. Arizona, %2,22
  7. Tennessee, %2,41
  8. Montana, %2,88,
  9. South Dakota, %3,46
  10. North Carolina, %4,69
  11. Texas, %4,93

Seçmenlerin demografik analizi
Sosyal Gruplara Göre Başkanlık Seçimi Yüzdeleri
% of
1996
toplam
oy		 3 partinin oyları
1992 1996
Sosyal Grup Clinton Bush Perot Clinton Dole Perot
Toplam Oy 43 38 19 49 41 8
Parti ve ideoloji
2 Liberal Cumhuriyetçi 17 54 30 44 48 9
13 Ilımlı Cumhuriyetçi 15 63 21 20 72 7
21 Muhafazakâr Cumhuriyetçi 5 82 13 6 88 5
4 Liberal Bağımsızlar 54 17 30 58 15 18
15 Ilımlı Bağımsızlar 43 28 30 50 30 17
7 Muhafazakâr Bağımsızlar 17 53 30 19 60 19
13 Liberal Demokratlar 85 5 11 89 5 4
20 Ilımlı Demokratlar 76 9 15 84 10 5
6 Muhafazakâr Demokratlar 61 23 16 69 23 7
Cinsiyet ve Evlilik Durumu
33 Evli Erkekler 38 42 21 40 48 10
33 evli Bayanlar 60 21 19 63 28 7
15 Evlenmemiş Erkekler 48 29 22 49 35 12
20 Evlenmemiş Bayanlar 53 31 15 62 28 7
Irk
83 Beyaz 39 40 20 43 46 9
10 Afro-Amerikan 83 10 7 84 12 4
5 Latin Amerikan 61 25 14 72 21 6
1 Asyalı 31 55 15 43 48 8
Din
46 Protestan 33 47 21 36 53 10
29 Katolik 44 35 20 53 37 9
3 Yahudi 80 11 9 78 16 3
17 Born Again, religious right 23 61 15 26 65 8
Yaş
17 18–29 yaşları arası 43 34 22 53 34 10
33 30–44 yaşları arası 41 38 21 48 41 9
26 45–59 years old 41 40 19 48 41 9
24 60 ve daha fazla yaşlar 50 38 12 48 44 7
Eğitim
6 Lise mezunu olmayanlar 54 28 18 59 28 11
24 Lise Mezunu 43 36 21 51 35 13
27 Some college education 41 37 21 48 40 10
26 Üniversite Mezunu 39 41 20 44 46 8
17 Lisans Üstü eğitim 50 36 14 52 40 5
Aile gelirleri
11 15,000$ altında 58 23 19 59 28 11
23 15,000$–29,999$ arasında 45 35 20 53 36 9
27 30,000$–49,999$ arasında 41 38 21 48 40 10
39 50,000$ dan fazla 39 44 17 44 48 7
18 75,000$ fazla 36 48 16 41 51 7
9 100,000$ fazla — — — 38 54 6
Bölge
23 Doğu 47 35 18 55 34 9
26 Ortabatı 42 37 21 48 41 10
30 Güney 41 43 16 46 46 7
20 Batı 43 34 23 48 40 8
Nüfus yogunlugu
10 500,000den fazla nüfus 58 28 13 68 25 6
21 50,000 ila 500,000 arası nüfus 50 33 16 50 39 8
39 Dolay 41 39 21 47 42 8
30 Kırsal Kesim, kasabalar 39 40 20 45 44 10

Kaynak: The New York Times'ta yayımlanan Seçmen Haberleri Servis anketi, 10 Kasım, 1996, 28.

Ayrıca bakınız
  • 1996 ABD Senato Seçimleri

Kaynakça

Kitaplar
  • Laurence W. Moreland and Robert P. Steed, eds. (1997). The 1996 Presidential Election in the South: Southern Party Systems in the 1990s.
  • Ceaser, James W. (1997). Losing to Win: The 1996 Elections and American Politics.
  • Clinton, Bill (2005). My Life. Vintage. ISBN 1-4000-3003-X.
  • Green, John C. (1999). Financing the 1996 Election.
  • Pomper, Gerald M. (1997). The Election of 1996: Reports and Interpretations.

Günlükler
  • Jelen, Ted G. (2000). "Culture Wars in the Trenches: Social Issues as Short-Term Forces in Presidential Elections, 1968–1996". The American Review of Politics. Cilt 21. ss. 69-87.

Web bağlantıları

Notlar
  1. "US President – R Primaries Race – July 07, 1996". Our Campaigns.com. 2 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2008.
  2. Our Campaigns - AZ US President - R Primary Race - Feb 27, 1996
  3. Our Campaigns - DE US President - R Primary Race - Feb 24, 1996
  4. Our Campaigns - Candidate - George Corley Wallace
  5. Our Campaigns - LA US President - R Primary Race - Mar 12, 1996
  6. http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9E0CE0DB1F3FF936A35752C1A964958260
  7. Presidential Election Exit Poll http://www.cnn.com/ALLPOLITICS/1996/elections/natl.exit.poll/index1.html 8 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. 1996 Election Tracking Polls http://www.cnn.com/ALLPOLITICS/1996/polls/cnn.usa.gallup/tracking/ 5 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. 1996 Presidential General Election Results
  10. "'96 Presidential and Congressional Election Statistics". Official website of the Office of the Clerk of the House of Representatives. 1 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008.
  11. Pollitt, Katha (10 Nisan 2000). "Saint Ralph and the Dragon". The Nation. 5 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2008.
  12. "12 Kasım 1996" (PDF). Minutes of the Meetings of the Board of Supervisors. Cerro Gordo County. 1996. 12 Nisan 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2011.
  13. Fernandez, Sonia (22 Şubat 2000). "Nader '55 to run for president". The Daily Princetonian. Daily Princetonian Publishing Company, Inc. 24 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2011.
  14. "Electors of President and Vice President". Cattaraugus County: Board of Elections: 1996 Election Results. Cattaraugus County, New York State. 4 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2011.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.