Amerikan doları

Amerikan doları veya Birleşik Devletler doları İngilizce: United States dollar; sembol: $; kod: USD), 1792 Para Yasası ile yürürlüğe girmiş, Birleşik Devletler'in resmî para birimidir. Muhasebe, ticaret, ve vergilendirme problemlerinin çözümü için 100 cente (¢) ve 1000 mille (₥) bölünmüştür. Dünya üzerinde en yaygın kullanılan para birimidir.[4] 2004'te dünyada dolaşımda yaklaşık 950 milyar Amerikan doları olduğu tahmin edildi. Bu miktarın 2/3'ü ABD dışındadır. Bazı ülkeler Amerikan dolarını kendi resmî para birimleri olarak kullanmakta, bir kısım ülkede fiili tedavüldeki (de facto currency) para birimi, Britanya denizaşırı ülkelerinde ise tek para birimi olarak kullanılır (Britanya Virjin Adaları ve Turks ve Caicos Adaları).

Amerikan doları
United States dollar
En çok bilinen $100
banknotunun ön yüzü
Çeyrek dolar (¢25) madeni parasının
ön yüzü
ISO 4217 Kodu USD
Kullanıcı(lar)  Birleşik Devletler
Resmi olmayan
Enflasyon %1,05 (Haziran 2010)
Kaynak inflationdata.com
Metod TÜFE
Altbirim
1⁄4 Quarter
1⁄100 Cent
1⁄1000 Mill
Sembol $
Cent ¢
Mill ₥
Madenî paralar
Sıkça kullanılan ¢1, ¢5, ¢10, ¢25
Nadiren kullanılan ¢50, $1
Banknotlar
Sıkça kullanılan $1, $5, $10, $20, $50, $100
Nadiren kullanılan $2, $500, $1.000, $5.000, $10.000
Merkez bankası Federal Rezerv Sistemi
Yazıcı Bureau of Engraving and Printing
Website www.moneyfactory.gov
Darphane United States Mint
Website www.usmint.gov

Tarih
1 dolar
Ayrıca bakınız: Amerikan doları tarihi

Yeni kıtada kâğıt para dönemi 1600'lü yılların sonlarında İngiliz kolonilerinde askeri maliyetleri karşılamak içim basılan banknotlar ile başlamıştır. İlk banknot 1690 yılında Massachusetts Körfezi Kolonisi'nde basılarak dolaşıma çıkmıştır. Kağıt para çıkarma yöntemi diğer Kolonilerce de kısa sürede benimsenerek yaygınlaşmıştır.

ABD Kongresi, 1781 yılında yeni hükümetin mali operasyonlarına destek olmak amacıyla, Philadelphia'da bulunan The Bank of North America'yı ilk ulusal banka ilan eder. 1792'de kabul edilen Tedavüle Para Çıkarma Kanunu ile ABD Darphanesi kurulur ve federal para sistemi çerçevesinde her birinin değeri altın, gümüş veya bakır üzerinden saptanan farklı değerdeki madeni paraların basımına başlanır.

1785 yılında ABD Kongresi Doları ABD'nin para birimi olarak kabul eder. Federal hükûmet ülke genelinde ilk kâğıt parayı 1861 yılında dolaşıma çıkarır. İç Savaşı finanse etmekte zorlanan Kongre ABD Hazinesine faiz getirisi olmayan vadesiz banknot ihraç etme yetkisi verir. Bu banknotlara, renkleri dolayısıyla "yeşil" adı takılır.

1913'te çıkarılan Amerikan Merkez Bankası Kanunu, Amerikan Merkez Bankasını (Federal Reserve Bank) ülkenin merkez bankası ilan eder. Banka, Amerikan Merkez Bankası Banknotları (Federal Reserve Notes) adlı yeni bir parayı dolaşıma sunar. "Tanrıya Güveniyoruz" (In God We Trust) ibaresi tüm banknotlar üzerinde kullanımı 1955'te kanunla zorunlu kılınmıştır.

Önemi
Dolar işareti

Dolar, son yıllarda Euro karşısında değer kaybetmesine rağmen, ülkelerin merkez bankalarında tutulan rezerv miktarlarına bakıldığında hala 1. derece önemini korumaktadır. Bununla birlikte özellikle Çin ve Rusya merkez bankalarının başını çektiği bir kısım ülke merkez bankaları, rezervlerinde bulunan Dolar'ın bir kısmını Avro ile değiştirmeyi gündeme getirmektedir.

Madenî paralar
Resim Değeri Bilgi Çap, ağırlık ve metal
Ön yüz Arka yüz Ön yüz Arka yüz Ağırlık Çap Metal (%)
1¢ Abraham Lincoln Birlik kalkanı 2,5 g
(0,088 oz)		 0,75 in
(19,05 mm)		 %97,5 Zn

%2,5 Cu

5¢ Thomas Jefferson Monticello 5,0 g
(0,176 oz)		 0,835 in
(21,21 mm)		 %75 Cu

%25 Ni

10¢ Franklin D. Roosevelt Zeytin dalı, meşale ve meşe dalı 2,268 g
(0,08 oz)		 0,705 in
(17,91 mm)		 %91,67 Cu

%8,33 Ni

25¢ George Washington Çeşitli; yılda beş tasarım 5,67 g
(0,2 oz)		 0,955 in
(24,26 mm)		 %91,67 Cu

%8,33% Ni

50¢ John F. Kennedy Amerika Başkanlık Arması 11,34 g
(0,4 oz)		 1,205 in
(30,61 mm)		 %91,67 Cu

%8,33 Ni

$1 Sacagawea'nin çocuğu Jean Baptiste Charbonneau ile profili Kel kartal (2000-2008)

Çeşitli; her yıl yeni tasarım

 8,10 g
(0,286 oz)		 1,043 in
(26,50 mm)		 %88,5 Cu

%6 Zn %3,5 Mn

%2 Ni

Banknotlar
Değer Ön yüzü Arka yüzü İlk seri Son seri Dolaşım
Bir dolar 1963 serisi 2017A serisi Yaygın
İki dolar 1976 serisi 2017A serisi Sınırlı
Beş dolar 2006 serisi 2017A serisi Yaygın
On dolar 2004A serisi 2017A serisi Yaygın
Yirmi dolar 2004 serisi 2017A serisi Yaygın
Elli dolar 2004 serisi 2013 serisi Yaygın
Yüz dolar 2009 serisi 2017A serisi Yaygın

Değer

Borçlanma maliyeti
USD alım gücü kıyası 1980 baz
YIL Alım Gücü Karşılığı YIL Alım Gücü Karşılığı YIL Alım Gücü Karşılığı
1774$0,091780$0,161790$0,11
1800$0,151810$0,141820$0,14
1830$0,111840$0,101850$0,9
1860$0,101870$0,151880$0,12
1890$0,111900$0,101910$0,11
1920$0,241930$0,201940$0,17
1950$0,291960$0,361970$0,47
1980$1,001990$1,592000$2,09
2006$2,45

Değişim oranları
Bir USD Doları karşılığı birimler not edilen hariç.[5]
1970*1980*1985*1990*1993199920002001200220032004200520062007200820092010
Euro---0.83430.85510.93871.08321.11711.05780.88330.80400.80330.79600.72930.67910.71760.6739
Yen357.6240.45250.35146.25111.08113.73107.80121.57125.22115.94108.15110.11116.31117.76103.3993.6887.78
İngiliz Sterlini8s 4d0.4484[6]0.8613[6]0.62070.66600.61840.65980.69460.66560.61170.54560.54930.54250.49950.53920.63850.4548
Kanada doları1.0811.1681.3211.16051.29021.48581.48551.54871.57041.40081.30171.21151.13401.07341.06601.14121.0298
Meksika pesosu-2.8012.6712.5013.12379.5539.4599.3379.66310.79311.29010.89410.90610.92811.14313.49812.623
Yuan2.461.70502.93664.78325.76208.27838.27848.27708.27718.27728.27688.19367.97237.60586.94776.83076.7696
Hindistan rupisi-0.02130.0240.0290.0210.0210.0260.0240.0270.0210.0260.0210.0250.0270.0210.0290.026
Singapur doları--2.1791.9031.61581.69511.73611.79301.79081.74291.69021.66391.58821.50651.41401.45431.24586
Güney Afrika randı0.71820.77802.2343[7]2.56003.27296.11916.94688.609310.51767.55506.44026.36066.76687.04778.24808.411711.73161
Kaynak: Last 4 years 2005-2002 2003-2100 1996-1999 1993-1996 1990 1970-1992 1970-1985 Canada, China, Mexico

1. Mexican peso values prior to 1993 revaluation.

Kaynakça
  1. "Central Bank of Timor-Leste". Erişim tarihi: 22 Mart 2017.
  2. "Ecuador". CIA World Factbook. 18 Ekim 2010. 30 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2010. The dollar is legal tender
  3. "El Salvador". CIA World Factbook. 21 Ekim 2010. 30 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2001. The US dollar became El Salvador's currency in 2001
  4. "The Implementation of Monetary Policy - The Federal Reserve in the International Sphere (İngilizce)" (PDF). 10 Nisan 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2010.
  5. "FRB: G.5A Release- Foreign Exchange Rates, Release Dates". Federalreserve.gov. 21 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2010.
  6. 1970-1992 13 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 1980 derived from AUD-USD=1.1055 and AUD-GBP=0.4957 at end of Dec 1979: 0.4957/1.1055=0.448394392; 1985 derived from AUD-USD=0.8278 and AUD-GBP=0.7130 at end of Dec 1984: 0.7130/0.8278=0.861319159
  7. "Exchange Rates Between the United States Dollar and the South African Rand". Measuring Worth. 20 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2011.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.