Azerbaycan'da futbol
Azerbaycan'da en popüler sporlardan biri olan futbol, Azerbaycan Futbol Federasyonları Birliği (Azərbaycan Futbol Federasiyaları Assosiasiyası, AFFA) tarafından yönetilmektedir. Ülkenin millî takımı FIFA ile UEFA'nın resmi organizasyonlarına katılma hakkına sahiptir. En üst seviyedeki ligi Azerbaycan Premyer Ligası olan ülkenin en çok lig şampiyonluğu kazanan kulübü Neftçi'dir.
Tarihçe
1912 yılında düzenlenmeye başlanan ilk "Bakü Şampiyonası"nı "Britaniya Bakü", 1913 ile 1915 yılları arasında "İdmançı", 1916'da "Balaxanı futbolçular dərnəyi", 1917'de ise "Sokol" takımı kazanmıştır. Bakü Şampiyonası, 1921 yılından sonra üç lig şeklinde düzenlenmiştir. 1924 yılında Bakü'nün "Tərəqqi" takımı, Moskova'nın Dinamo Moskova takımına karşı oynadığı maçı 3-1 kazanmıştır. 1928 yılında düzenlenen ilk "Azerbaycan Şampiyonası"nda sekiz külüp mücadele etmiştir. Üç Bakü külübünün katıldığı şampiyonaya Hankendi, Gence, Kuba, Şeki ve Zakatala şehirlerinden de birer kulüp katılmıştır. Bu şampiyonanın ilk kazananı ise Bakünün "Həmkarlar-2" takımı olmuştur.
Azerbaycan Kuboku ilk kez 1936 yılında düzenlenmiş ve ilk şampiyonu "Stroitel Yuga Bakü" (Cənub inşaatçısı) takımı olmuştur. Stroitel Yuga Bakü, 1936'da düzenlenmeye başlanan "Bakü Kupası"nın da ilk sahibi olmuştur.
Azerbaycan'ın Sovyet döneminde en meşhur futbolcusu, 1966 FIFA Dünya Kupası'nda yarı final oynayan SSCB'nin ilk on bir oyuncusu olan Anatoliy Banişevskiy'dir. Azerrbaycanlı hakem Tevfik Behramov ise aynı kupada final maçının yan hakemi olarak görev almıştır.
Mart 1992'de "AFFA - Azərbaycan Futbol Federasiyaları Assosiasiyası" kurulmuştur. Futbol teşkilatı, Mayıs 1994'te UEFA üyeliğine Viyana'daki 22. kongrede, FIFA üyeliğine ise Haziran 1994'te Chicago'daki 49. kongrede kabul edilmiştir. Böylece Azerbaycan millî futbol takımı uluslararası düzeydeki resmi turnuvalara katılabilme hakkını elde etmiştir.
1997-2003 yılları arasında kulüplerle federasyon arasındaki anlaşmazlıklardan ötürü Azerbaycan futbolu bir buhran içerisine girmişir. Bu anlaşmazlıktan dolayı, kulüpler 2001-2003 yılları arasında kupa, 2002-03 sezonunda da lig maçlarına katılmadıkları için bu turnuvalar düzenlenememiştir. 2003 yılında spor ve turizm bakanlığının, adalet bakanlığının, FIFA'nın ve UEFA'nın da devreye girmesiyle taraflar arasında bir antlaşma imzalanmış ve 2003-2004 sezonundan itibaren müsabakalar kaldıkları yerden devam etmişlerdir.
