Dargeçit

Dargeçit, Mardin'in ilçesidir. Dargeçit geçmişte Kher-Boran, Kfar-Boran, Kerburan, Kerboran gibi isimlerle anılmaktadır. Tarihi çok eskilere dayanan Dargeçit'in bilinen eski meskunlarının Süryaniler ve Kürtler olduğu bilinmektedir. Milattan sonra 4. yüzyılda Samanilerin iktidarı döneminde Dargeçit ve yöresi Hristiyanlıkla tanışır. O donemde Hristiyanlasan kesim yalnızca yörede yaşayan Ermenilerdir. Kürtler ise o tarihte çoğunlukla Zerdüşt ve Ezidilik inancına mensupturlar. Arapların bölgeye gelmesiyle Kürtler İslam dinine geçerler.

Dargeçit
İlçe
Ülke Türkiye
İl Mardin
Coğrafi bölge Güneydoğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • Kaymakam Doğan Kemelek[1]
 • Belediye başkanı Mehmet Cüneyt Aksoy (Ak Parti) [2]
Yüzölçümü
 • Toplam 542 km² (209 mil²)
Rakım 940 m (3.080 ft)
Nüfus
 (2018)
 • Toplam 28,555
 • Kır
 -
 • Şehir
 -
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
Posta kodu 47750
İl alan kodu 0482
İl plaka kodu 47
Resmî site

Dargeçit'a ilk yerleşenlerin Mardokeliler diye bilinen bir aile olduğu rivayet edilmektedir. Kesin olarak hangi tarihte olduğu bilinmemekle beraber Süryani bir ailenin şehri kurduğu söylenmektedir.Aynı zamanda ticaret yolları üzerinde bulunduğu da söylenmektedir. Zamanla aldığı göçlerle büyüyen Dargeçit 1900'lerin basında beş yüz ailenin yasadığı bir şehir olmuştur.

Dargeçit ilçesi 1987 yılında Midyat ilçesinden ayrılarak ilçe olmuştur.

Coğrafya
Dargeçit Minare camisi

Dargeçit, Güneydoğu Anadolu Bölgesinin güneyindeki Mardin iline bağlı şirin bir ilçe merkezidir. Yüzölçümü yaklaşık olarak 550 km²'dir. Ortalama rakım 900 m civarındadır. Doğusunda Şırnak ilinin Güçlükonak ilçesi, batısında Midyat, Kuzeyinde Batman iline bağlı Gerçüş, güneyinde ise Şırnak iline bağlı İdil ilçesi bulunmaktadır.

Dargeçit ilçesi, 37-38 Kuzey paralelleri ile 41-42 Doğu meridyenleri arasında yer almaktadır.

Güneydoğu Anadolu Bölgesinin en dağlık yörelerinden birisi de Mardin ilidir. Bu ilin toprakları içinde yer alan bir ilçe de Dargeçit ilçesidir. Güneydoğu Anadolu bölgesinin en dik ve engebeli yerlerindendir. Dargeçit ilçesinin çok yüksek dağları yoktur. Dargeçit ilçesi sırtını iki tepeye dayamıştır.En yüksek sayılan dağı ilçenin kuzeydoğusunda yer alan SİTE dağıdır.

Dargeçit ilçesinin ormanları yok denecek kadar azdır. İlçe topraklarının büyük bir kısmı palamut ve meşe ağaçlarından oluşan ormanlık araziden oluşmuştur. Bu ormanlık alanlar insanların tahribi sonucunda ormanlık vasfını yitirmiş bulunmaktadır. Bugüne kadar orman kalıntıları olarak varlığını koruyan meşe ve palamut ağaçlarıdır. Son yıllarda buna karşı birçok önlem alındı.

İlçenin 10–12 km uzaklığında Ilısu Köyü yakınlarından Dicle Nehri geçmektedir. Ayrıca ilçenin güneyinde yer alan Akyol Köyü ile Belen Köyü arasından geçen bir akarsu bulunmaktadır. Bu akarsu düzenli değildir. Kışları kar ve yağmur sularından taşma gösterirken yazın suları yok denecek kadar azalır. Bu akarsudan yararlanılarak sulu tarım yapılmaktadır.İlçeye bağlı Kuyubaşı yakınında yer altından çıkan suyla sulu tarım yapılmaktadır. Dargeçit ilçemize geldiğinizde Gülbiş'e uğramadan sakın gitmeyiniz. Burada etrafı ağaçlandırılmış bir havuz bulunmaktadır. Gülbiş ideal piknik yeridir.

İlçe sınırları içinde doğal sayılabilecek göl bulunmamaktadır. Yer altı sularının yetersizliği nedeniyle hâlen ilçenin bazı köylerinde içme sularını, yağmur sularının doldurduğu kuyulardan temin eden köyler vardır.

İlçenin su şebekesi yapılmadan önce subaşında bulunan kaynaktan su kanallarıyla İlçe merkezinin su ihtiyacı karşılanmaktaydı. Bu nedenle su kanallarının önünde 5 tane su değirmeni Süryaniler tarafından yapılmıştı. Kanallardan suyun yetersiz gelmesiyle değirmenler kapatılmıştır. Hâlen bu su değirmenlerin kalıntıları ve binaları yer almaktadır.

Aşan vadisi
Dargeçit ilçesi arazi dağılımı

Yüzölçümü 1000 km² Tarla arazisi 15.865 hektar. Sebze arazisi 562 Hektar. Meyvelik 3.411 hektar Çayır-Mera 145.205 hektar Koruluk-Orman 140.756 hektar Tarıma elverişsiz arazi 140.756 hektar Kullanılmayan arazi 39.601 hektar.

İklim

İlçede karasal iklim hakimdir. Yazları sıcak ve kurak,kışları soğuk ve yağışlıdır. Rüzgârlar genellikle doğu ve güneydoğudan eser. Kış ve ilkbahar mevsimleri genellikle yağışlıdır.

Kiliseler
Eski Dargeçit çarşısı
  • Süryani Kadim Kiliseleri:
    • Arbaye Mor Sabo Kilisesi (Şu an yıkık durumda)
    • Arbaye Mor Gevargis Kilisesi (Şu an kapalı durumda)
    • Kerboran, Merkez Meryem Ana Kilisesi (Şu an kapalı durumda)
    • Kerboran, Merkez Mor Kuruyakos Kilisesi (Şu an açık durumda)
    • Kerboran, Merkez Bethil Kilisesi (Şu an kapalı durumda)
    • Kerboran, Merkez Süryani Katolik Kilisesi (Şu an kapalı durumda)
    • Kerboran, Merkez Süryani Protestan Kilisesi (Şu an kapalı durumda)
  • Ermeni Kiliseleri:
    • 1914'te Kerboran Ermeni Köse Ailesi (Mala Köse)tarafından temeli atılan Ermeni Kilisesi, 1915'te başlayan Ermeni Tehciri nedeniyle inşaatı durdurulmuş ve daha sonra da inşaatına devam edilememiştir.

Mezarlıklar
  • Mıcır safa mezarlığı
    • Süryani Ortodoks Mezarlığı
    • Süryani Protestan Mezarlığı
    • Süryani Katolik Mezarlığı
    • Ermeni Mezarlığı

Nüfus

İlçenin nüfusu 2011 genel nüfus sayımına göre 27.573'tür. Bunun 14.689'u ilçe merkezinde, 12.884'ü belde ve köylerde yaşamaktadır.

Yıl Toplam Şehir Kır
1990[3]31.43610.07921.357
2000[4]27.61116.54111.070
2007[5]26.98814.11812.870
2008[6]30.90615.66615.240
2009[7]27.34214.20813.134
2010[8]27.82814.70013.128
2011[9]27.57314.68912.884
2012[10]30.25317.32912.924
2013[11]28.89128.891veri yok
2014[12]28.60128.601veri yok
2015[13]27.72227.722veri yok
2016[14]27.44127.441Veri yok
2017[15]27.30827.308Veri yok
2018[16]28.55528.555Veri yok
2019[17]27.71127.711Veri yok

Yerel yönetim

Eylül 2016'da "PKK-KCK örgüt üyesi olduğu gerekçesiyle 31 Mart 2016'da tutuklanan belediye başkanı Zeynep Sipçik'in yerine 1 Eylül 2016 tarihinde yürürlüğe giren 674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca kaymakam Mehmet Yaşar Yeşiltaş kayyum olarak atandı.[18] 2019 yerel seçimleri'nde Adalet ve Kalkınma Partisi (Ak Parti) adayı Mehmet Cüneyt Aksoy %50.59 oy oranı ile belediye başkanlığına seçildi.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. http://www.dargecit.gov.tr/
  2. "20 yıldır HDP'nin yönettiği yerde, AK Parti'nin zaferi kutlanıyor". Güneş. 2 Nisan 2019. Erişim tarihi: 17 Nisan 2019.
  3. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  4. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  5. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  6. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  7. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  11. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  12. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  13. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  14. "2016 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 7 Mart 2017.
  15. "2017 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
  16. "2018 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
  17. "2019 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
  18. "28 belediyeye kayyum atandı" 12 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Birgün. 11 Eylül 2016. En son 11 Eylül 2016 tarihinde erişildi.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.