Elapidae
Elapidae ya da elapidler zehirli bir yılan ailesidir. Hint Okyanusu ve Pasifik de dahil olmak üzere dünyanın tropik ve tropik altı bölgelerinde bulunur. Elapid Yunanca deniz balığı anlamına gelen éllops sözcüğünden türetilmiştir.[1] Zehir enjekte etmeye yarayan bir dizi boş, sabit zehir dişi ve 18 cm'den (Drysdalia) 6 m'ye (Ophiophagus) kadar değişen uzunlukları ile tanınır. Şimdiye kadar tanımlanmış 61 cinsi ve 325 türü bulunmaktadır.[2]
Elapidae | ||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Mısır kobrası, Naja haje | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
Dağılımı
Bu yılanlar karada, Avrupa dışında tropik ve tropik altı bölgelerde bulunur. Deniz yılanları çoğunlukla Hint Okyanusu'nda ve Pasifik Okyanusu'nnun güneybatısında bulunur. Ancak Pelamis platura türü Pasifik boyunca Orta ve Güney Amerika'da da bulunabilir.[3]
Zehir
Bütün elapidler zehirlidir ve çoğu potansiyel olarak ölümcüldür. Zehir büyük oranda nörotoksiktir ve proteolitik olan engerek zehirine oranla daha tehlikelidir. Dünyanın en tehlikeli yılanı olarak kabul edilen kara mamba (Dendroaspis polylepis) ve dünyanın en zehirli kara yılanı olan Taipan (Oxyuranus microlepidotus) bu gruba dahildir. Bir deniz yılanı Hydrophis belcheri dünyanın en güçlü zehirine sahip yılandır.
Cinsler
Cins[2] | Yazar[2] | Tür[2] | Alt rür*[2] | Bilinen ad | Dağılım[3] |
---|---|---|---|---|---|
Acalyptophis | Boulenger, 1869 | 1 | 0 | Tayland Körfezi, Güney Çin Denizi, Tayvan Boğazı, Guangdong sahilleri, Endonezya, Filipinler, Yeni Gine, New Caledonia, Avustralya (Kuzey Toprakları, Queensland, Batı Avustralya). | |
Acanthophis | Daudin, 1803 | 7 | 0 | Avustalya, Yeni Gine, Endonezya (Seram ve Tanimbar. | |
Aipysurus | Lacépède, 1804 | 7 | 1 | Timor Denizi, Güney Çin Denizi, Tayland Körfezi, Avustralya kıyıları (North Territory, Queensland, West Australia), New Caledonia, Loyalty Adaları, Yeni Güne'nin güneyi, Endonezya, Malezya'nın batısı ve Vietnam. | |
Aspidelaps | Fitzinger, 1843 | 2 | 4 | Güney Afrika (Cape Province, Transvaal), Namibya, Angola'nın güneyi, Botsvana, Zimbabve,Mozambik. | |
Aspidomorphus lineaticollis | Fitzinger, 1843 | 3 | 3 | Yeni Gine. | |
Astrotia | Fischer, 1855 | 1 | 0 | Hindistan'ın batısı, Sri Lanka Tayland Körfezi ve Çin Denizi, Malezya'nın batısı, Endonezya, Yeni Gine'nin doğusu, Avustralya'nın kuzey ve doğu kıyıları, Filipinler. | |
Austrelaps | Worrell, 1963 | 3 | 0 | Bakır kafalılar | Avustralya (South Australia, New South Wales, Victoria, Tazmanya). |
Boulengerina | Dollo, 1886 | 2 | 1 | Su kobraları | Kamerun, Gabon, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Kongo, Orta Afrika Cumhuriyeti, Tanzanya, Ekvator Ginesi, Ruanda, Burundi, Zambiya. |
Bungarus | Daudin, 1803 | 12 | 4 | Kraitler | Hindistan (Andaman Adası dahil), Myanmar, Nepal, Vietnam, Afganistan, Pakistan, Sri Lanka, Bangladeş, Kamboçya, Endonezya (Java, Sumatra, Bali, Sulawesi), Malezya Yarımadası, Singapur, Tayvan, Tayland. |
Cacophis | Günther, 1863 | 4 | 0 | Avustralya (Yeni Güney Galler, Queensland). | |
Calliophis | Gray, 1834 | 8 | 11 | Doğu mercan yılanları | Hindistan, Bangladeş, Sri Lanka, Nepal, Endonezya, Kamboçya, Malezya, Singapur, Tayland, Burma, Brunei, Filipinler, Vietnam, Laos, güney Çin, Japan (Ryukyu Adaları), Tayvan. |
Demansia | Gray, 1842 | 9 | 2 | Yeni Gine, kıta Avustralyası. | |
Dendroaspis | Schlegel, 1848 | 4 | 1 | Mambalar | Kenya, Tanzanya, Mozambik, Malawi, Zimbabwe, Güney Afrika, Gana, Togo, Benin, Nijerya, Kamerun, Gine, Gabon, Principe (Gine Körfezi), Orta Afrika Cumhuriyeti, Demokratik Kong Cumhuriyeti, Kongo, Uganda, Ruanda, Burundi, Ekvator Ginesi, Angola, Sudan, Botsvana, Burkina Faso, Eritre, Senegal, Mali, Etiyopya, Fildişi Kıyısı, Namibia, Somali, Swaziland, Zambia, Gambiya, Gine Bissau, Liberya, Sierra Leone. |
Denisonia | Krefft, 1869 | 2 | 0 | Central Queensland ve New South Wales'in orta kuzeyi, Avustralya. | |
Drysdalia | Worrell, 1961 | 3 | 0 | Güney Avustralya. | |
Echiopsis | Fitzinger, 1843 | 1 | 0 | Güney Avustralya (Western Australia, South Australia, Victoria, New South Wales). | |
Elapognathus | Boulenger, 1896 | 2 | 0 | Batı Avustralya. | |
Elapsoidea | Bocage, 1866 | 10 | 7 | Senegal, Güney Afrika, Mozambik, Namibia, Botsvana, Zimbabwe, Swaziland, Gambiya, Angola, Benin, Burkina Faso, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Gana, Fildişi Kıyısı, Malawi, Mali, Moritanya, Nijer, Nijerya, Uganda, Senegal, Sudan, Tanzanya, Togo, Deomkratik Kongo Cumhuriyeti, Kongo, Zambiya, Kenya, Burundi'nin kuzeyi, Ruanda, Etiyopya, Uganda, Somali. | |
Emydocephalus | Krefft, 1869 | 2 | 0 | Timor kıyıları (Endonezya denizi), New Caledonia, Avustralya (North Territory, Queensland, West Australia), ve Çin, Tayvan, Japonya ve Ryukyu adası boyunca Güneydoğu Asya Denizi'nde. | |
Enhydrina | Gray, 1849 | 2 | 0 | Basra Körfezi (Umman, Birleşik Arap Emirlikleri ve diğerleri), Seyşeller, Madagaskar,
Güneydoğu Asya Deniz (Pakistan, Hindistan, Bangladeş, Myanmar, Tayland, Vietnam), Avustralya (North Territory, Queensland), Yeni Güne ve Papua Yeni Gine. | |
Ephalophis | M.A. Smith, 1931 | 1 | 0 | Kuzey-batı Avustralya. | |
Furina | Duméril, 1853 | 3 | 0 | Avustralya Anakarası | |
Glyphodon | Günther, 1858 | 2 | 0 | Avustralya (Queensland), Yeni Gine. | |
Hemachatus | Fleming, 1822 | 1 | 0 | Tüküren kobralar | Güney Afrika, Zimbabwe, Lesotho, Swaziland. |
Hemiaspis | Fitzinger, 1861 | 2 | 0 | Batı Avustralya (New South Wales, Queensland). | |
Hemibungarus | Peters, 1862 | 1 | 2 | Asya mercan yılanları | Tayvan, Japonya (Ryukyu Adaları). |
Homoroselaps | Jan, 1858 | 2 | 0 | Güney Afrika. | |
Hoplocephalus | Wagler, 1830 | 3 | 0 | Doğu Avustralya (New South Wales, Queensland). | |
Hydrelaps | Boulenger, 1896 | 1 | 0 | Kuzey Avustralya, Yeni Gine'nin güneyi. | |
Hydrophis | Latreille In Sonnini & Latreille, 1801 | 34 | 3 | Deniz yılanları | İndoavustralya ve Güneybatı Asya suları.[4] |
Kerilia | Gray, 1849 | 1 | 0 | Güneydoğu Asya suları.[4] | |
Kolpophis | M.A. Smith, 1926 | 1 | 0 | Hint Okyanusu.[4] | |
Lapemis | Gray, 1835 | 1 | 1 | Basra Körfezi, Hint Okyanusu, Güney Çin Denizi Hint Avustralya takımadalarıve Pasifik'in batısı.[4] | |
Laticauda | Laurenti, 1768 | 5 | 0 | Deniz kraitleri | Güneydoğu Asya ve İndo Avustralya suları. |
Leptomicrurus | Schmidt, 1937 | 4 | 2 | Güney Amerika'nın kuzeyi. | |
Loveridgelaps | McDowell, 1970 | 1 | 0 | Solomon Adaları. | |
Micropechis | Boulenger, 1896 | 1 | 0 | Yeni Gine. | |
Micruroides | Schmidt, 1928 | 1 | 2 | Batı mercan yılanları | ABD (Arizona, SW New Mexico), Meksika (Sonora, Sinaloa). |
Micrurus | Wagler, 1824 | 69 | 54 | Mercan yılanları | Kuzey Amerika'nın güneyi, Güney Amerika. |
Naja | Laurenti, 1768 | 23 | 3 | Kobralar | Afrika, Asya. |
Notechis | Boulenger, 1896 | 2 | 0 | Kaplan yılanları | Güney Avustralya.. |
Ogmodon | Peters, 1864 | 1 | 0 | Fiji. | |
Ophiophagus | Günther, 1864 | 1 | 0 | Kral kobra | Bangladeş, Myanmar, Kamboçya, Çin, Hindistan, Andaman Adaları, Endonezya, Laos, Tayland, Vietnam, Malezya'nın batısı, Filipinler. |
Oxyuranus | Kinghorn, 1923 | 2 | 2 | Taipanlar | Avustralya, Yeni Gine. |
Parahydrophis | Burger & Natsuno, 1974 | 1 | 0 | Kuzey Avustralya, Yeni Gine'nin güneyi. | |
Paranaja | Loveridge, 1944 | 1 | 2 | Batı/orta Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Kongo, Kamerun. | |
Parapistocalamus | Roux, 1934 | 1 | 0 | Bougainville Adası, Solomonlar. | |
Paroplocephalus | Keogh, Scott and Scanlon, 2000 | 1 | 0 | Batı Avustralya. | |
Pelamis | Daudin, 1803 | 1 | 0 | Sarı karınlı deniz yılanı | Hint Okyanusu ve Pasifik Okyanusu. |
Praescutata viperina | Wall, 1921 | 1 | 0 | Basra Körfezi, Hint Okyanusu, Güney Çin Denizi, Fuji'nin kuzeydoğu kıyısı ve Tayvan Körfezi. | |
Pseudechis | Wagler, 1830 | 7 | 0 | Kara yılan | Avustralya. |
Pseudohaje | Günther, 1858 | 2 | 0 | Orman kobraları | Angola, Burundi, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Kongo, Gabon, Gana, Kenya, Nijerya, Ruanda, Uganda, Sierra Leone, Liberya, Fildişi Kıyısı, Togo. |
Pseudonaja | Günther, 1858 | 8 | 2 | Zehirli kahverengi yılan | Avustralya. |
Rhinoplocephalus | Müller, 1885 | 6 | 0 | Avustralya'nın güneyi ve doğusu, Yeni Gine'nin güneyi. | |
Salomonelaps | McDowell, 1970 | 1 | 0 | Solomon mercan yılanları | Solomon Adaları. |
Simoselaps | Jan, 1859 | 13 | 3 | Avustralya mercan yılanları | Avustralya Anakarası. |
Sinomicrurus (Calliophis) macclellandi | Slowinski et al., 2001 | 5 | 4 | MacClelland (Asya) mercan yılanları | Hindistan, Myanmar, Vietnam, Çin, Tayvan, Japonya. |
Suta | Worrell, 1961 | 10 | 2 | Avustralya. | |
Thalassophis | P. Schmidt, 1852 | 1 | 0 | Güney Çin Denizi (Malezya,Tayland Körfezi), Hünt Okyanusu (Sumatra, Java, Borneo). | |
Toxicocalamus | Boulenger, 1896 | 9 | 0 | Yeni Gine orman yılanları | Yeni Gine (ve civarındaki adalar). |
Tropidechis | Günther, 1863 | 2 | 0 | Doğu Avustralya. | |
Vermicella | Gray In Günther, 1858 | 5 | 0 | Avustralya. | |
Walterinnesia | Lataste, 1887 | 2[5] | 0 | Siyah çöl kobrası | Mısır, İsrail, Lübnan, Suriye, Ürdün, Irak, İran, Kuveyt, Suudi Arabistan, Türkiye[6] |
*) Aday durumdaki alt türler dahil değildir.
Notlar
- "Definition of 'elapid'". dictionary.com. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2009.
- Elapidae. ITIS - Integrated Taxonomic Information System. (Erişim: 27 Kasım 2006)
- TIGR Reptile Database'de elapidae 11 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 3 Kasım 2008 tarihinde erişildi.
- The Hydrophiidae 2 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Cyberlizard's home pages 24 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Accessed [12 August] [2007].
- Nilson, G. & N. Rastegar-Pouyani (2007) Walterinnesia aegyptia Lataste, 1887 (Ophidia: Elapidae) and the status of Naja morgani Mocquard 1905. Russian Journal of Herpetology, 14: 7-14.
- Ugurtas, I. H., T. J. Papenfuss and N. L. Orlov. 2001. New record of Walterinnesia aegyptia Lataste, 1887 (Ophidia: Elapidae: Bungarinae) in Turkey. Russian Journal of Herpetology. 8(3):239-245.