Kamboçya
Kamboçya, resmî adıyla Kamboçya Krallığı ve bir zamanlar Khmer İmparatorluğu olarak da bilinen, Güneydoğu Asya'da yer alan bir ülke. 181,035 km² alana yayılan ülke, kuzeybatıda Tayland, kuzeydoğuda Laos, doğuda Vietnam ile komşudur. Ayrıca güneybatı kıyıları Tayland Körfezi'nde yer alır.
Kamboçya ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា Preăh Rachéa Anachâk Kâmpŭcha Kamboçya Krallığı | |
---|---|
Arma
| |
Slogan "Vatan, Din, Kral" | |
| |
| |
Başkent ve en büyük şehir | Phnom Penh |
Resmî diller | Kmerce |
Resmî alfabe | Khmer alfabesi |
Resmî din | Budizm[1] |
Hükûmet | üniter parlamenter Monarşi |
• Kral | Norodom Sihamoni |
• Başbakan | Hun Sen |
Tarihçe | |
802 | |
• Fransız Kolonisi | 1863 |
• Fransa'dan bağımsızlık | 9 Kasım 1953 |
• Monarşi | 18 Mart 1970 |
• Modern | 24 Eylül 1993 |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 181.035 km2 (69.898 sq mi) (88.) |
• Su (%) | 2,5 |
Nüfus | |
• 2019 sayımı | 15.288.489[2] (73.) |
• Yoğunluk | 86/km2 (222,7/sq mi) (96.) |
GSYİH (SAGP) | 2020 tahminî |
• Toplam | 74,348 milyar $[3] (95.) |
• Kişi başına | 4.441 $[3] (142.) |
GSYİH (nominal) | 2020 tahminî |
• Toplam | 26,316 milyar $[3] (101.) |
• Kişi başına | 1.572 $[3] (148.) |
Gini (2013) |
36.0[4] orta |
İGE (2019) |
0.594[5] orta · 144. |
Para birimi | Riel (៛) (KHR) |
Zaman dilimi | UTC+7 |
UTC+7 | |
Trafik akışı | sağ |
Telefon kodu | 855 |
İnternet alan adı | .kh |
14,8 milyonluk nüfusuyla, dünya sıralamasında 70. sırada yer almaktadır. Resmî dini Theravada Budizm'dir, halkın %95'i Budist'tir.
Başkent Phnom Penh, ülkenin politik, ekonomik ve kültürel merkezidir. Ülke kral tarafından parlamenter monarşi ile yönetilir.
Ekonomi
Ülke oldukça fakirdir. Ana geçim kaynağı tekstil ve tarımdır. Tarım ürünleri içerisinde pirinç çoğu Asya ülkesinde olduğu gibi önemli yer tutar. Turizm son yıllarda gelişme göstermektedir.
Tarih
Angkor krallığı bu bölgede kurulmuştur. En önemli eseri Angkor Tapınağıdır.
Kamboçya 1863-1953 yılları arasında Fransız kolonisi oldu. 1941-1945 yılları arasında Japon İmparatorluğu'nun işgali altında kaldı.
Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmerler (Khmer Rouge), 1975-1979 tarihleri arasında ülkeyi kontrol etti. Çin HC destekli Kızıl Kmerlerlerin lideri olan Pol Pot'un ideolojisine göre, ülkede sadece köylü sınıfı olmalıydı. Bu amaçla ülkenin tüm aydınlarını, bilim adamlarını, sanatkarlarını, kısacası köylü sınıfını oluşturmayan tüm Kamboçyalıları ağır koşullar altında pirinç tarlalarında çalışmaya zorladı. Çalışamayanlar ve muhalefet edenler Ortaçağ işkence yöntemleriyle öldürüldüler. Gözlük ve saatler de dahil olmak üzere tüm teknolojik aletler yasaklandı. Pol Pot yönetiminde dünyanın en büyük katliamlarından birini yaptılar. Verilere göre 3.3 milyon Kamboçyalıyı öldürdüler (1975-1979). Bu katliamlar Vietnam ülkeyi işgal edinceye kadar sürdü.
Ülkede 1991 yılında seçimler yapıldı. Kızıl Khmerler 1998'de Pol Pot'un ölümüyle tamamen dağıldı.
Tuol Sleng Soykırım Müzesi, Kamboçya’nın trajik ve tüyler ürpertici geçmişi sergilenmektedir. Kızıl Kmerler’in sorgulama ofisi olarak kullandığı, eskiden okul olan Security Prison 21 (Güvenlik Ofisi 21), Kızıl Kımerlerin yaptığı işkenceleri anlatan bir müzeye dönüştürülmüştür.
Turizm
Turizm ülkede tekstilden sonra en büyük gelir kaynağıdır.[6] Ocak-Aralık 2007 arasında 2 milyon turist ziyareti almıştır. Turistlerin çoğunuğu (%51) Siem Reap şehrini tecih etmiştir. Angkor Wat Tapınakları ülkenin en büyük turizm gelirini oluşturmaktadır ve Siem Reap yakınlarındadır.[7]
İklim
Kamboçya iklimi Güney Asya iklimine benzerdir.
Kamboçya'da iki mevsim vardır. Mayıs-Ekim arası yağışlı sezondur ve hava sıcaklığı 22 °C civarında seyreder ve oldukça yüksek nem içerir. Kuru sezon ise Kasım-Nisan ayları arasındadır ve hava sıcaklığı 40 °C'ye kadar çıkabilir.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Kamboçya ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Wikimedia Commons'ta Kamboçya ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.
Kaynakça
- "Kamboçya Anayasası". cambodia.org. 18 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2011. (madde 43).
- "General Population Census of the Kingdom of Cambodia 2019". National Institute of Statistics. Ministry of Planning. 3 Mart 2019. 17 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2019.
- "Cambodia". International Monetary Fund. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "Income Gini coefficient". hdr.undp.org. World Bank. 18 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN 978-92-1-126442-5. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- "Kamboçya Ülke Profili". State.gov. 13 Mayıs 2012. 26 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2013.
- Turizm Bakanlığı. Erişim tarihi: 2008-12-29.